Τι και αν είμαστε σε περίοδο lockdown. Τι και αν διαβιούμε εν μέσω πανδημίας. Τι κι αν αντιμετωπίζουμε προκλήσεις σε πολλά επίπεδα. Ο έρωτας υπήρχε πριν από εμάς, υπάρχει σε εμάς και θα συνεχίσει να υπάρχει και μετά από εμάς!

Με διαφορετικές μορφές, με διαφορετικές προεκτάσεις και νοήματα καλύπτοντας διαφορετικές πανανθρώπινες ανάγκες και επιθυμίες με διαφορετικούς τρόπους τόσο σε κοινωνικό όσο και σε ψυχικό επίπεδο.

Ο έρωτας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης φύσης και λειτουργίας. Είναι μια δύναμη ζωής – εφόσον είναι υγιής – που μάχεται ενάντια στη φθορά του χρόνου και του θανάτου!

Ο Ησίοδος στη «Θεογονία» αναφέρει πως ο Ερωτας προήλθε από το Χάος και τη Γαία, στοιχεία επίσης χωρίς γεννήτορες. Αρα ο Ερωτας προϋπήρχε ως πρωτόλειο στοιχείο δημιουργίας του κόσμου πολύ πριν τον άνθρωπο.

Αρκετά ρεαλιστική απόδοση μιας και όλοι γνωρίζουμε τόσο τις φωτεινές όσο και τις ενίοτε σκοτεινές όψεις του. Για παράδειγμα, ο Ευριπίδης επισημαίνει ότι η δύναμη του Ερωτα μπορεί να οδηγήσει στην Αρετή αλλά και στην Αθλιότητα.

Σήμερα με τη βοήθεια των εξελιγμένων νευροεπιστημών μπορούμε ακόμη και απεικονιστικά να καταγράψουμε τη λειτουργία του εγκεφάλου υπό την εξιστορημένη-περιγραφική εμπειρία του έρωτα.

Τόσο κατά τη διάρκεια σεξουαλικής διέγερσης όσο και από τα γνωστικά (τις σκέψεις που αφορούν το εν λόγω άτομο) ή και οπτικά ερεθίσματα (π.χ. τη φωτογραφία του ερωτικού αντικειμένου).

Παρατηρούμε την αυξημένη λειτουργία σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου και την υπερέκκριση ντοπαμίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που συνδέεται με τη σεροτονίνη (ορμόνη της χαράς) στη φαιά ουσία του εγκεφάλου.

Ο έρωτας είναι αποτέλεσμα πολλών ψυχοσυναισθηματικών διεργασιών που άλλοτε έχουν βιολογική και άλλοτε ψυχική εκκίνηση αλλά το παραγόμενο προϊόν αποτυπώνεται ψυχοσωματικά είτε το επιθυμούμε συνειδητά είτε όχι.

Ο έρωτας μας μεταλλάσσει και ψυχικά και σωματικά, άλλοτε πρόσκαιρα και άλλοτε «ανεξίτηλα», άλλοτε θετικά και άλλοτε επώδυνα, ακόμη και παθολογικά.

Matrix συναισθημάτων

Στη σύγχρονη ψυχολογική του απόδοση ο έρωτας θα μπορούσε να οριστεί ως η έντονη έλξη μεταξύ δύο ανθρώπων, κατά την εξέλιξη και διάρκεια της οποίας συνήθως εμπεριέχεται και το σεξουαλικό στοιχείο.

Θα μπορούσαμε να το περιγράψουμε ως ένα matrix συναισθημάτων καθώς όταν νιώθουμε ερωτευμένοι βιώνουμε σχεδόν όλη την γκάμα των συναισθημάτων, με διαφορετικές ποσοστώσεις και συνδυασμούς που στην ουσία προσδιορίζουν τόσο την ποιότητα όσο και το «είδος» του έρωτα.

Για να δούμε λοιπόν τις «φυλές» που ο έρωτας έχει σπείρει στην προαιώνια πορεία της αθανασίας του.

Το δίπολο αμοιβαίου και μονομερούς έρωτα

Οταν το ερωτικό βίωμα είναι αμοιβαίο, τότε τα πράγματα είναι «μαγικά».

Οι δύο ερωτευμένοι πλέουν σε θάλασσες ευφορίας, αμοιβαίας ικανοποίησης και ενός συναισθήματος ολοκλήρωσης. Η επίδρασή του είναι πολύ ευνοϊκή ανεβάζοντας τη διάθεση και αυξάνοντας την αυτοπεποίθηση και τη λειτουργικότητα των συντρόφων σε όλους τους τομείς δράσης.

Το στρες μειώνεται και η κατάσταση ηρεμίας που έχει διαμορφώσει η σταθερότητα και αμοιβαιότητα της σχέσης οδηγούν σε βέλτιστη ψυχοσωματική ευεξία.

Τι γίνεται όταν ο έρωτας είναι μονομερής

Τι γίνεται όταν το αντικείμενο του πόθου μας δεν συμμερίζεται τα συναισθήματά μας; Στην αρχή κινητοποιείται μια ψυχοσυναισθηματική υπερδιέγερση που στοχεύει στην κατάκτηση του πολυπόθητου αντικειμένου.

Εντονα συναισθήματα υπεραισιοδοξίας και στοχοπροσήλωσης αντικαθίστανται σταδιακά και σταθερά από άγχος, ένταση αλλά και μειωμένη αυτοπεποίθηση. Το ερωτευμένο άτομο νιώθει απογοήτευση, μοναξιά, απόρριψη, ακόμα και απελπισία.

Ενα άλλο δίπολο είναι ο πλατωνικός-ρομαντικός-ανεκπλήρωτος έρωτας και ο παθιασμένος ερωτικοσεξουαλικά ολοκληρωμένος έρωτας. Δεν γνωρίζουμε εκ προοιμίου την πορεία ή την κατάληξη αυτών των δύο κατηγοριών, γνωρίζουμε όμως την εν δυνάμει ψυχοσύνθεση των εμπλεκομένων.

Στο ένα άκρο έχουμε προσωπικότητες συνήθως ατελείς και φοβικές, με κυρίαρχο γνώρισμα την εσωστρέφεια, ενώ στο άλλο οι εραστές είναι συνήθως περισσότερο εξωστρεφείς και συνειδητοί ως προς τη διεκδίκηση της επιθυμίας.

ΜΟΤΟ
Ο άνθρωπος είναι «κατασκευασμένος» για τον έρωτα. Με άλλα λόγια, έχει το γενετικά προγραμματισμένο λογισμικό να ερωτευτεί