Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, η μεγαλύτερη νησιωτική περιφέρεια της Ελλάδας και η μεγαλύτερη σε νησιωτική διασπορά Περιφέρεια της Ευρώπη, με τα 50 νησιά των Κυκλάδων & της Δωδεκανήσου, είναι ένας γαστρονομικός καμβάς γεύσεων και παραδόσεων!
Για το Νότιο Αιγαίο, η γαστρονομία δεν είναι απλά ένας ελληνικός όρος, ο οποίος υιοθετήθηκε από όλες τις ευρωπαϊκές διαλέκτους, για να εισάγει μια νέα έννοια που δηλώνει την τέχνη και την επιστήμη της καλής διατροφής.
Για το Νότιο Αιγαίο, η γαστρονομία δεν είναι απλά τροφή. Αποτελεί τον πυρήνα της ευζωίας, είναι κοινωνικό και πολιτισμικό γεγονός. Είναι φιλοσοφία και τρόπος ζωής.
Μπορεί τα βασικά προϊόντα να φαίνονται ίδια, όμως η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Οι ορεινές πλαγιές, τα πέτρινα και άνυδρα εδάφη, η νοτισμένη από την αλμύρα της θάλασσας και από τις ριπές του ανέμου, ηλιοκαμένη γη, τα αλιεύματα της ανοιχτής αγαιοπελαγίτικης θάλασσας, οι ντόπιες ποικιλίες λαχανικών και φρούτων, οι ντόπιες φυλές ζώων και η δυνατότητα ελεύθερης βοσκής τους , γενικά το γεωφυσικό περιβάλλον του κάθε νησιού το οποίο τελικά ορίζει τον τρόπο παραγωγής και τη διατροφική αξία των προϊόντων, σε συνδυασμό με την κουλτούρα και τις πολιτισμικές καταβολές, έδωσαν στο πέρασμα των χρόνων σε κάθε νησί, τη δική του γαστρονομική ταυτότητα.
Αυτήν την ταυτότητα και τον μοναδικό γαστρονομικό πλούτο, θέλησε να αναδείξει ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου κύριος Γιώργος Χατζημάρκος, όταν το 2019 η Περιφέρειά Νοτίου Αιγαίου κέρδισε τη διάκριση της πρώτης ελληνικής «Γαστρονομικής Περιφέρειας της Ευρώπης».
Η εξαιρετική αυτή διάκριση, όχι μόνο για το Νότιο Αιγαίο, αλλά για τη χώρα συνολικά, ήρθε ως επιστέγασμα των προσπαθειών της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, για την ανάδειξη του γαστρονομικού πλούτου, του πολιτισμού, και των τοπικών προϊόντων των νησιών της. Με σημείο αναφοράς την ευρωπαϊκή γαστρονομική κουλτούρα και κληρονομιά, έκανε πραγματικότητα τον μεγάλο στόχο που εξ αρχής είχε θέσει η Περιφερειακή αρχή: την εξωστρέφεια, την διασύνδεση της γαστρονομίας με τον τουρισμό και τον πολιτισμό, την ανάδειξη των τοπικών προϊόντων και την διάθεσή τους σε αγορές του εξωτερικού. Το Νότιο Αιγαίο βρήκε τη θέση του στον παγκόσμιο χάρτη της γαστρονομίας και στάθηκε ισάξια δίπλα στους μεγαλύτερους γαστρονομικούς προορισμούς της Ευρώπης.
Με βασικές επιρροές από την κουλτούρα των κατακτητών τους οι κουζίνες των δύο νησιωτικών συμπλεγμάτων έχουν να επιδείξουν σπουδαίες γεύσεις και συνταγές, ικανοποιώντας τον ουρανίσκο και του πιο απαιτητικού δοκιμαστή. Η κουζίνα των Δωδεκανήσων επηρεασμένη από την Μικρά Ασία, εμπλουτισμένη με νότες από τις συνταγές, τις γεύσεις και τις εντυπώσεις που μετάφεραν οι έμποροι και οι ναυτικοί της, βασισμένη στα αλιεύματα της αιγαιακής θάλασσας, στα αυτοφυή βότανα και μπαχαρικά και στο κρέας, δίνει μια πιο σύνθετη εικόνα και γεύση, χρησιμοποιώντας πιο πολλά υλικά. Η κουζίνα των Κυκλάδων επηρεασμένη από τους Ενετούς και τους Φράγκους, μπορεί να φαίνεται πιο λιτή, όμως αναδεικνύει με περισσή ευχέρεια τις γνήσιες, καθαρές γεύσεις της γης και της θάλασσας. Χρησιμοποιεί περισσότερο μυρωδικά και χόρτα και λιγότερα μπαχαρικά, στηρίζεται στα κηπευτικά, τα όσπρια και το κρέας, ενώ τα ψάρια εμφανίζονται πιο περιορισμένα στο καθημερινό τραπέζι.
Η αιγαιοπελαγίτικη κουζίνα έχει να περηφανεύεται για τις ασύγκριτης νοστιμιάς και ποιότητας γεύσεις με Ονομασία Προέλευσης και Γεωγραφικής Ένδειξης. Μέχρι στιγμής 23 προϊόντα έχουν πιστοποιηθεί και με πρωτοβουλία του Αντιπεριφερειάρχη Πρωτογενούς Τομέα και Γαστρονομίας κυρίου Φιλήμονα Ζαννετίδη αναμένεται άμεσα να ξεκινήσει η διαδικασία πιστοποίησης άλλων 22. Ανάμεσα στα ήδη πιστοποιημένα προϊόντα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου βρίσκονται:
- τα εξαιρετικά κρασιά Ρόδου, Σύρου, Κω, Σαντορίνης και Πάρου,
- από τυριά η Κοπανιστή της Μυκόνου, η γραβιέρα και το Αρσενικό της Νάξου, το Σαν Μιχάλη της Σύρου και το Κρασοτύρι της Κω,
- από πρωτογενή προϊόντα η φάβα και τοματάκι Σαντορίνης, η πατάτα της Νάξου, το φασόλι ή αλλιώς λόππι της Καταβιάς Ρόδου
- από μεταποιημένα το ελαιόλαδο Ρόδου, το μελεκούνι Ρόδου και το λικέρ κίτρο της Νάξου
Οι περισσότεροι παραγωγοί των νησιών της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου δεν στηρίζονται και δεν στοχεύουν στην ποσότητα, κυρίως λόγω των περιορισμένων και διάσπαρτων αγροτικών εκτάσεων, όμως στοχεύουν στην εξαιρετική ποιότητα των πρώτων υλών, τα οποία αποτελούν τη βάση για την δημιουργία του εξαίρετου αποτελέσματος που έχουν να επιδείξουν, το οποίο αποδεικνύεται από τα βραβεία που αποσπούν σε πολλούς ελληνικούς, ευρωπαϊκούς και διεθνείς διαγωνισμούς.
Οίνοι ΠΟΠ και ΠΓΕ, τυριά, έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, μέλι κυρίως θυμαρίσιο, αλλά και έρεικας και ανθέων, προϊόντα κυψέλης, προϊόντα αλόης, βότανα, αποστάγματα, αρτοποιήματα, ζυμαρικά, όσπρια, μέχρι και κρέμες από αλόη και σαπούνια από ελαιόλαδο στολίζουν τα περίπτερα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου κερδίζοντας πάντα τις εντυπώσεις.
Ακόμα και κάτω από αυτές τις δύσκολες και πρωτοφανείς συνθήκες της πανδημίας του Cοvid-19, οι παραγωγοί και οι στρατηγικοί εταίροι της “Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου-Γαστρονομικής Περιφέρειας της Ευρώπης για το 2019” δηλώνουν το παρόν και σας ταξιδεύουν στα κρυστάλλινα νερά, στον υπέρλαμπρο ήλιο, στις γεύσεις και στα χρώματα των νησιών της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
