Μπορεί να έχετε ακούσει για το επερχόμενο θρίλερ της Olivia Wilde «Don’t Worry Darling», λόγω των πολλά υποσχόμενων κριτικών του. Ή μπορεί και να έφτασε στα αφτιά σας λόγω του δράματος που ακούγεται ότι υπάρχει off camera γύρω από τις υποτιθέμενες διαμάχες του καστ.

Το ίδιο μπορεί να συμβαίνει και με την εμφάνιση της Camila Cabello στο Coachella weekend, που μπορεί να τη μάθατε λόγω του denim look της ή επειδή φημολογείται ότι είναι και πάλι μαζί με τον Shawn Mendes.

Ενώ μπορεί να προσπαθείτε να διακρίνετε την αλήθεια από τις φήμες, η φρενίτιδα που επικρατεί γύρω από αυτές τις πληροφορίες μπορεί επίσης να σας κάνει να αναρωτιέστε: Γιατί μας ενδιαφέρει τόσο πολύ το δράμα των διασημοτήτων; Ποια είναι η ψυχολογία πίσω από την πολιτισμική μας «εμμονή» με το κουτσομπολιό;

Τι είναι ακριβώς το κουτσομπολιό;

Για να απαντήσουμε στα παραπάνω, πρέπει πρώτα να ορίσουμε τον όρο-«κλειδί». Το κουτσομπολιό είναι τόσο κεντρικό στην πολιτιστική μας ψυχή («cultural psyche») που η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία (APA) έχει αποδώσει τον δικό της ορισμό.

Σύμφωνα με το λεξικό της, το κουτσομπολιό είναι η προσωπική επικοινωνία ή συζήτηση με πληροφορίες που συχνά δεν τεκμηριώνονται και μπορεί να έχουν (αλλά δεν είναι απαραίτητα) σκανδαλώδες περιεχόμενο ή να διαδίδονται με κακόβουλες προθέσεις.

Το κουτσομπολιό επηρεάζει τον δεσμό μιας ομάδας και έχει μεγάλες συνέπειες στη μετάδοση και στην ενίσχυση πολιτιστικών κανόνων.

«Το κουτσομπολιό δεν μπορεί να ταξινομηθεί σε καλό ή όχι. Στην πραγματικότητα πρόκειται για την ανταλλαγή κοινωνικών πληροφορίων ανάμεσα στα άτομα. Κάθε φορά που μιλάμε για άτομα που δεν είναι παρόντα, κάνουμε κουτσομπολιό» αναφέρει ο δρ Ντέιβιντ Λούντεν, πρόεδρος του Τμήματος Ψυχολογίας στο Georgia Gwinnett College.

Σε επιστημονική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Social and Psychological Personality Science», οι ερευνητές θέλησαν να μάθουν τους λόγους που κουτσομπολεύουν οι άνθρωποι. Διαπίστωσαν ότι σε μια ομάδα 467 συμμετεχόντων, περίπου τα τρία τέταρτα των πληροφοριών που μοιράζονταν οι άνθρωποι ήταν ουδέτερες έως και βαρετές, όχι θετικές ή αρνητικές.

Γιατί μας ελκύει;

«Είμαστε εκ φύσεως κοινωνικά όντα και πρέπει να είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τι συμβαίνει σε κοινωνικά περιβάλλοντα, οπότε το κουτσομπολιό είναι πολύ χρήσιμο» εξηγεί ο δρ Λούντεν.

Κατά βάση μας βοηθά να είμαστε πιο προετοιμασμένοι για πράγματα που θα συμβούν ή που θα μας ανακοινώσουν. Μπορεί επίσης να είναι ένας τρόπος για να χτίσουμε σχέσεις. Το κουτσομπολιό μπορεί να ενώσει τους ανθρώπους κοινωνικά, καθώς μέσω της αμοιβαίας ανταλλαγής πληροφοριών δημιουργείται μια κοινή αίσθηση ότι η κοινότητα κατέχει αυτές τις «ιδιωτικές» πληροφορίες.

Επίσης μπορεί να μας ελκύει και για λιγότερο… καλούς λόγους.

Σύμφωνα με τον δρα Στέφεν Μπένινγκ, αναπληρωτή καθηγητή Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νεβάδα, «το να μοιράζεστε “ζουμερά κουτσομπολιά” (πληροφορίες που βλάπτουν ή υποτιμούν το άτομο για το οποίο μιλάτε) είναι επίσης μια μορφή σχεσιακής επιθετικότητας, επειδή κάνουμε επίθεση στην κοινωνική θέση των ανθρώπων και τη θέση τους στο κοινωνικό δίκτυο».

Μπορεί να συμμετέχει κανείς σε τέτοιου είδους κουτσομπολιό για να νιώσει καλύτερα ή για να ανυψώσει τη δική του θέση συγκριτικά με το άτομο για το οποίο μιλά. Ερευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Frontiers in Psychology» έρχεται να επιβεβαιώσει τα παραπάνω.

Οι ερευνητές εντόπισαν έξι διαφορετικά κίνητρα για κουτσομπολιό, συμπεριλαμβανομένης της συλλογής και επικύρωσης πληροφοριών, της οικοδόμησης σχέσεων, της προστασίας του εαυτού, της κοινωνικής απόλαυσης και της αρνητικής επιρροής.

Γιατί μας αρέσει να μιλάμε για όλους (και για όλα)

Οι ψυχολόγοι λοιπόν, έχουν συμπεράνει ότι το κουτσομπολιό παίζει ρόλο στον τρόπο με τον οποίο κοινωνικοποιούμαστε με τους άλλους. Τι μας παρακινεί όμως να κουτσομπολέψουμε για δημοσιότητες με τις οποίες δεν γνωριζόμαστε;

Το γεγονός ότι δεν έχουμε συναντήσει ποτέ αυτούς τους ανθρώπους δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε σχέσεις μαζί τους. «Αυτό που κάνουμε είναι να δημιουργούμε παρακοινωνικές σχέσεις, ή φανταστικές σχέσεις, μαζί τους» λέει ο δρ Ντέιβιντ Λούντεν.

Μπορεί, για παράδειγμα, να νιώσετε μια εγγύτητα με έναν τραγουδιστή ή αθλητή του οποίου τις επιτυχίες έχετε «ακολουθήσει» και γιορτάσει μαζί τους.

Οπως με το κουτσομπολιό, αυτές οι σχέσεις μπορεί να είναι υγιεινές ή ανθυγιεινές ανάλογα με τις περιστάσεις.

Οι παρακοινωνικοί δεσμοί μπορούν να καλύψουν τα κενά στις σχέσεις μας στον πραγματικό κόσμο και είναι μια ακίνδυνη μέθοδος για να αισθανόμαστε συνδεδεμένοι με τους άλλους, καθώς ο κίνδυνος της απόρριψης μειώνεται αφού η σχέση δεν είναι υφίσταται στην πραγματική ζωή.

Το κουτσομπολιό για τις διασημότητες μπορεί να είναι ένας εξίσου ακίνδυνος τρόπος για να αισθάνεστε συνδεδεμένοι, καθώς οι πληροφορίες που μοιράζεστε δεν ενέχουν κίνδυνο για εσάς ή για ένα μέλος του κοινωνικού σας κύκλου.

Η ανταλλαγή πληροφοριών για αυτές μπορεί να είναι πιο εύκολη από το να μοιραστείτε πληροφορίες για την πραγματική σας ζωή.

Μπορεί επίσης να χρησιμεύσει ως μια μορφή ανακούφισης από το στρες. Οταν η ζωή γίνεται απρόβλεπτη, το κουτσομπολιό αποσπά την προσοχή μας από τις δυσκολίες και τα συναισθήματα δυσαρέσκειας, δυστυχίας ή άγχους.

Καθώς μιλάμε για τους διάσημους, βρίσκουμε την ευκαιρία να κάνουμε ένα συναισθηματικό διάλειμμα από τα «δύσκολα» συναισθήματα που μπορεί να βιώνουμε.

Το κουτσομπολιό δεν είναι κραυγαλέο. Υπάρχει διακριτικά στα μηνύματα μεταξύ φίλων, στα βλέμματα συναδέλφων, ακόμα και στα κρυφά σημειώματα των εφήβων. Ανεξάρτητα από ποιο άτομο ή θέμα συζητάτε, θυμηθείτε ότι τα λόγια σας έχουν βαρύτητα και μπορούν να επηρεάσουν εσάς και τους γύρω σας.

«Who am I? That’s one secret I’ll never tell. You know you love me.
XOXO, Gossip Girl»