Είναι μια από τις αναπόφευκτες πραγματικότητες της γήρανσης: Όσο μεγαλώνουμε, τόσο πιο αργά τείνουμε να κινούμαστε, είτε περπατάμε γύρω από το τετράγωνο είτε απλά σηκωνόμαστε για να πιάσουμε το τηλεχειριστήριο. Νέα μελέτη με επικεφαλής τους μηχανικούς του Πανεπιστημίου Colorado Boulder διερευνά το φαινόμενο και πώς το γήρας επηρεάζει το σώμα.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό JNeurosci, είναι μια από τις πρώτες που διερεύνησαν πειραματικά τους λόγους πίσω από την επιβράδυνση της κίνησης μεταξύ ενηλίκων ηλικίας άνω των 65 ετών.
Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, οι μεγαλύτεροι ενήλικες μπορεί να κινούνται πιο αργά, τουλάχιστον εν μέρει, επειδή δαπανούν περισσότερη ενέργεια για τις κινήσεις του, συγκριτικά με τους νεότερους.
“Οι λόγοι που κινούμαστε με τον τρόπο που το κάνουμε, από τις κινήσεις των ματιών μέχρι το περπάτημα ή την ομιλία μας δίνουν πολλές και σημαντικές πληροφορίες για την γήρανση” αναφέρουν οι ερευνητές. “Προσπαθούμε να κατανοήσουμε την νευρολογική βάση του φαινομένου”.
Τι έδειξε η έρευνα για το σώμα και την επιβράδυνση
Για τη μελέτη, οι ερευνητές ζήτησαν από συμμετέχοντες ηλικίας από 18 έως 35 και από 66 έως 87 ετών να ολοκληρώσουν μια απλή εργασία: να πιάσουν έναν στόχο στην οθόνη, παρόμοιο με το να παίξουν ένα βιντεοπαιχνίδι.
Αναλύοντας τα μοτίβα αυτών των κινήσεων, η ομάδα των ερευνητών ανακάλυψε ότι οι ηλικιωμένοι φαινόταν να τροποποιούν τις κινήσεις τους κάτω από ορισμένες συνθήκες για να διατηρήσουν τα πιο περιορισμένα ενεργειακά τους αποθέματα.
“Όλοι μας, είτε νέοι είτε ηλικιωμένοι, οδηγούμαστε εγγενώς στο να λάβουμε τη μεγαλύτερη ανταμοιβή από το περιβάλλον μας, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τον όγκο της προσπάθειας για να το κάνουμε αυτό”, σημειώνουν οι ερευνητές.
Δύο οι πιθανοί λόγοι που κινούμαστε πιο αργά
Οι ερευνητές μελέτησαν δύο υποθέσεις αναφορικά με την επιβράδυνση που εμφανίζουμε καθώς μεγαλώνουμε. Η πρώτη υποδηλώνει ότι οι μύες των ηλικιωμένων μπορεί να λειτουργούν λιγότερο αποτελεσματικά, καίγοντας περισσότερες θερμίδες ενώ ολοκληρώνουν τις ίδιες κινήσεις με τους νεότερους ενήλικες.
Σύμφωνα με την δεύτερη υπόθεση, η γήρανση μπορεί να επηρεάσει το κύκλωμα ανταμοιβής στον ανθρώπινο εγκέφαλο, με αποτέλεσμα την μειωμένη παραγωγή ντοπαμίνης, χημική ουσία του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για την παροχή μιας αίσθησης ικανοποίησης μετά την ολοκλήρωση μιας εργασίας.
Κατά τη διάρκεια του πειράματος, οι συμμετέχοντες χρησιμοποίησαν έναν ρομποτικό βραχίονα για να μετακινήσουν τον κέρσορα προς έναν στόχο σε μια οθόνη υπολογιστή. Εάν τα κατάφερναν, έπαιρναν μια μικρή ανταμοιβή, όπως η έκρηξη του στόχου και η αναπαραγωγή ενός θετικού ήχου.
Και οι δύο ηλικιακές ομάδες έφτασαν τους στόχους τους νωρίτερα όταν ήξεραν ότι θα άκουγαν τον θετικό ήχο αλλά πέτυχαν αυτόν τον στόχο με διαφορετικούς τρόπους. Οι νεότεροι ενήλικες κίνησαν τα χέρια τους πιο γρήγορα για να κερδίσουν την “επιβράβευση” ενώ οι μεγαλύτεροι ενήλικες βελτίωσαν κυρίως τους χρόνους αντίδρασής τους.
Όταν οι ερευνητές πρόσθεσαν βάρος οκτώ κιλών στο ρομποτικό χέρι για τους νεότερους συμμετέχοντες, οι διαφορές μεταξύ των δύο ηλικιακών ομάδων εξαφανίστηκαν, καθώς οι νεότεροι ενήλικες μιμήθηκαν τους μεγαλύτερους, βελτιώνοντας τους χρόνους αντίδρασης.
Ο εγκέφαλος “διαλέγει” την ενεργειακά φθηνότερη επιλογή
“Ο εγκέφαλος φαίνεται ότι είναι σε θέση να ανιχνεύσει πολύ μικρές αλλαγές στην ενέργεια που χρησιμοποιεί το σώμα και ως εκ τούτου να προσαρμόζει τις κινήσεις μας ανάλογα” εξηγούν οι ερευνητές.
“Ακόμη και όταν κάνουμε κινήσεις με λίγα επιπλέον κιλά, η πιο γρήγορη αντίδραση έγινε η ενεργειακά φθηνότερη επιλογή για να φτάσει κανείς στην επιβράβευση κι έτσι οι νεαροί ενήλικες μιμήθηκαν τους μεγαλύτερους ενήλικες και έκαναν ακριβώς αυτό”.
Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι το κόστος προσπάθειας για μια κίνηση φαίνεται να είναι ο καθοριστικός παράγοντας σε αυτό που επιβραδύνει την κίνηση των ηλικιωμένων, καταλήγουν οι ερευνητές.
