Κάποιες φορές, ειδικά καθώς μεγαλώνουμε, συμβαίνει να ξεχνάμε πού βάζουμε τα κλειδιά μας ή να μπερδεύουμε τα ονόματα των φίλων μας. Αλλά υπάρχει και μια κατηγορία ανθρώπων, οι λεγόμενοι superagers, οι οποίοι έχουν τόσο καλή μνήμη σε μεγάλη ηλικία όσο άτομα 30 χρόνια μικρότερά τους. Πώς διατηρούν την πνευματική τους οξύτητα με τα χρόνια; Οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως ανακάλυψαν τον τρόπο, ενισχύοντας τις ελπίδες για πιθανές μελλοντικές θεραπείες για την άνοια.
Συγκεκριμένα, επιστήμονες από το Τεχνολογικό πανεπιστήμιο της Μαδρίτης πραγματοποίησαν μια πενταετή μελέτη κατά την οποία συνέκριναν τις δομές του εγκεφάλου των superagers με αυτές άλλων ηλικιωμένων ενηλίκων που αντιμετωπίζουν τυπική απώλεια μνήμης.
Σύμφωνα με τα ευρήματά τους, υπάρχουν σημαντικές δομικές διαφορές που υποδηλώνουν ότι η ακεραιότητα της λευκής ουσίας του εγκεφάλου, η οποία επιτρέπει στις διάφορες περιοχές του να επικοινωνούν μεταξύ τους, ήταν πιο υγιής στους superagers.
Με άλλα λόγια, οι superagers φαίνεται να χαρακτηρίζονται από καλύτερη διατήρηση της λευκής ουσίας στον εγκέφαλο.
Η κατανόηση των μηχανισμών πίσω από αυτή τη δομική διαφορά μπορεί να είναι ένα σημαντικό επόμενο βήμα στην ανάπτυξη θεραπειών για την προστασία της μνήμης με το πέρασμα των χρόνων.
Τι ακριβώς σημαίνει να είναι κανείς superager
Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες, οι superagers είναι άτομα ηλικίας άνω των 80 ετών που παρουσιάζουν γνωστικές ικανότητες συγκρίσιμες ή καλύτερες από εκείνες ατόμων στα 50 ή στα 60 τους.
Χαρακτηρίζονται από εξαιρετική επεισοδιακή μνήμη (την ικανότητα να ανακαλούν καθημερινά γεγονότα και προσωπικές εμπειρίες) και τουλάχιστον μέση απόδοση σε γνωστικά τεστ.
Οι ερευνητές, μιλώντας στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Neuroscience, δήλωσαν:
«Η επεισοδιακή μνήμη είναι μια από τις γνωστικές ικανότητες που είναι πιο ευάλωτες στη γήρανση. Αν και η δύναμη της μνήμης συνήθως μειώνεται με την ηλικία, μερικοί ηλικιωμένοι μπορεί να έχουν νοητική απόδοση παρόμοια με αυτήν 30 χρόνια νεότερων ατόμων. Η κατανόηση της λειτουργίας του εγκεφάλου τους μπορεί λοιπόν να προσφέρει πληροφορίες για τους μηχανισμούς προστασίας από την απώλεια μνήμης και την άνοια που σχετίζεται με την ηλικία».
Παλαιότερη έρευνα αποκάλυψε επίσης ότι οι superagers έχουν μια παχύτερη περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται κυκλικός φλοιός, η οποία θεωρείται σημαντική για τη μνήμη, την προσοχή και το κίνητρο.
Τι να κάνουμε για να γίνουμε κι εμείς superagers;
Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι οι ηλικιωμένοι που ασκούνται τακτικά σε υψηλή ένταση μπορούν να έχουν την αερόβια ικανότητα 30 χρόνια νεότερων ατόμων.
«Γενικά, αυτά τα άτομα τείνουν να παραμένουν πνευματικά και σωματικά ενεργά, να διατηρούν μια θετική στάση για τη ζωή και να κοιμούνται ποιοτικά και επαρκώς», δήλωσαν οι ερευνητές.
«Βέβαια, οι μηχανισμοί που βοηθούν ορισμένα άτομα να διατηρήσουν γερό τον εγκέφαλό τους μέχρι πολύ μεγάλη ηλικία είναι περίπλοκοι. Πρόκειται για έναν συνδυασμό γενετικών παραγόντων, τρόπου ζωής και περιβαλλοντικών παραγόντων. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα επαναλαμβανόμενα μοτίβα και συμπεριφορές που κάνουν τους superagers να ξεχωρίζουν», συνέχισαν.
Συνοπτικά λοιπόν οι ερευνητές αναφέρουν πως τα βασικά «μυστικά» των superagers είναι:
- Η ισορροπημένη διατροφή.
- Ο καλός ύπνος.
- Η άσκηση (πνευματική και σωματική).
- Η μείωση των αρνητικών συναισθημάτων.
- Η αποφυγή καταχρήσεων.
«Αν και κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί πως ένα άτομο δεν θα πάθει ποτέ άνοια, οι ισχυροί κοινωνικοί δεσμοί φαίνεται να αποτελούν έναν ακόμα σημαντικό παράγοντα ώστε να ζήσει κανείς περισσότερο και καλύτερα», κατέληξαν οι επιστήμονες.
