Μα πού κρύβεται τέλος πάντων η χαρά; Νέες μελέτες αποκαλύπτουν αντιφατικές αλήθειες ως προς το πώς μπορούμε να κατακτήσουμε την ευτυχία:
Η σύνδεση πόνου και χαράς
Η Παγκόσμια Έκθεση για την Ευτυχία του 2024 αποκάλυψε ότι ορισμένα είδη πόνου, στην πραγματικότητα αυξάνουν την ικανότητά μας για χαρά, βοηθώντας μας να αναπτύξουμε αντοχή και να βρούμε νόημα. Η έρευνα έδειξε ότι οι άνθρωποι που αντιμετώπισαν και επεξεργάστηκαν κάποιες προκλήσεις, ανέφεραν επίπεδα ικανοποίησης από τη ζωή 40% υψηλότερα από αυτούς που απέφυγαν τις δύσκολες εμπειρίες.
Φαίνεται πως όταν παραμένουμε με την αίσθηση της δυσφορίας, αντί να τρέχουμε μακριά από αυτήν για να… σωθούμε, γυμνάζουμε τους συναισθηματικούς μας μυς και σαν αποτέλεσμα, αναπτύσσουμε μια πιο βαθιά ικανότητα να χαιρόμαστε τις στιγμές της ζωής μας.
Χρήματα- χρόνος και ευτυχία
Μια ακόμα αναπάντεχη ανακάλυψη από την ίδια έκθεση είναι η εξής: Ενώ η επίδραση του εισοδήματος στην ευτυχία φτάνει σε ένα σημείο κορεσμού μόλις καλυφθούν οι βασικές μας ανάγκες, το πώς ξοδεύουμε τον χρόνο μας γίνεται όλο και πιο σημαντικό, με τον χρόνο αναψυχής να μην είναι αυτό που μετράει περισσότερο. Η μελέτη έδειξε ότι οι άνθρωποι που αφιερώνουν χρόνο σε δραστηριότητες που απαιτούν πλήρη εμπλοκή αναφέρουν 31% υψηλότερη ικανοποίηση από τη ζωή σε σχέση με αυτούς που προτιμούν τη χαλάρωση.
Μερικές φορές, αυτό που νομίζουμε ότι θα μας κάνει χαρούμενους δεν είναι τελικά αυτό που μας φέρνει χαρά! Αρχικά, μπορεί για παράδειγμα να πιστεύουμε ότι περισσότερος χρόνος διακοπών θα λύσει το πρόβλημα, ωστόσο ίσως ανακαλύψουμε ότι η πρόκληση μας φέρνει περισσότερη ικανοποίηση. Κι αν λοιπόν οι δραστηριότητες που πραγματικά μας φέρνουν ευτυχία δεν είναι οι εύκολες, αλλά εκείνες που απαιτούν όλη μας την παρουσία και «τεστάρουν» τις ικανότητές μας;
Η παγίδα της ευτυχίας…
Η έρευνα αποκάλυψε και κάτι άλλο: Η υπερβολική ενασχόληση με την ευτυχία στην πραγματικότητα τη μειώνει. Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι άνθρωποι που παρακολουθούσαν και επιδίωκαν ενεργά την ευτυχία ανέφεραν σημαντικά χαμηλότερη ευημερία από αυτούς που δεν εστίαζαν σε αυτήν. Φαίνεται λοιπόν πως όσο περισσότερο κυνηγάμε την ευτυχία, τόσο περισσότερο μας ξεφεύγει. Αν σταματήσουμε να αναρωτιόμαστε: «Είμαι ευτυχισμένος/η τώρα;» και αρχίσουμε να ρωτάμε: «Τι είναι σημαντικό αυτή τη στιγμή;», ίσως όλα να αλλάξουν.
Πόση ευτυχία είναι αρκετή σε έναν τέλειο κόσμο…;
Σε έναν ιδανικό κόσμο, όλοι θα επιλέγαμε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο ευτυχισμένοι, πιο υγιείς και πιο ελεύθεροι γίνεται, σωστά; Όχι ακριβώς, σύμφωνα με μελέτη από μια διεθνή ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Αυστραλό ψυχολόγο Μάθιου Χόρνσεϊ.
Οι συμμετέχοντες απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με τη «ζωή των ονείρων τους», όπως για παράδειγμα:
- Αν μπορούσατε να επιλέξετε σε ποιο βαθμό θέλετε να βιώνετε ευτυχία, ποιο επίπεδο θα επιλέγατε;
- Αν μπορούσατε να επιλέξετε το επίπεδο ελευθερίας στη ζωή σας, ποιο θα ήταν αυτό;
- Αν μπορούσατε να επιλέξετε το επίπεδο της ευφυΐας σας, ποιο θα ήταν;
- Τι θα διαλέγατε ως προς το επίπεδο της υγείας σας;
Η αρχή της μεγιστοποίησης — ότι δηλαδή οι άνθρωποι επιθυμούν τη μέγιστη ποσότητα από οτιδήποτε θεωρούν θετικό — θα προέβλεπε πως οι περισσότεροι θα διάλεγαν τα υψηλότερα δυνατά επίπεδα ευτυχίας, ελευθερίας κ.λπ.
Ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν επέλεξαν το μέγιστο δυνατό, αλλά διάλεξαν επίπεδα που αντιστοιχούσαν στο 70% ή 80% του ανώτατου επιπέδου.
Οι πιο πολλοί άνθρωποι δήλωσαν ότι ήθελαν να είναι πολύ έξυπνοι αλλά όχι «ιδιοφυΐες». Ήθελαν να είναι πολύ ευτυχισμένοι, αλλά όχι συνεχώς. Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων ακολούθησε, όπως φαίνεται, την αρχή της μετριοπάθειας: «Οι άνθρωποι θέτουν ενσυνείδητα όρια στο πόσο από κάτι καλό θα ήθελαν να έχουν σε έναν τέλειο κόσμο», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Αυστραλός ψυχολόγος.
Οι ερευνητές στη συνέχεια επικεντρώθηκαν σε ένα άλλο περίεργο εύρημα: οι συμμετέχοντες από ορισμένες χώρες εφάρμοσαν την αρχή της μετριοπάθειας πιο πιστά από άλλες χώρες.
Τελικά, πόση ευτυχία είναι αρκετή σε έναν τέλειο κόσμο;
Λιγότερη απ’ ό,τι ίσως νομίζουμε και σίγουρα, λιγότερη σε ορισμένους πολιτισμούς απ’ ό,τι σε άλλους…
