Μια πειραματική μελέτη που έγινε σε άτομα που βιώνουν συναισθηματική δυσφορία έδειξε ότι οι σύντομες ψηφιακές παρεμβάσεις, που βασίζονται στην ενσυνειδητότητα μπορούν να μειώσουν αποτελεσματικά τα επίπεδα κατάθλιψης.
Σύμφωνα με τη σχετική έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Mindfulness, αυτό μπορεί να επιτευχθεί κυρίως μέσω της ενίσχυσης της μη αντιδραστικότητας στις εσωτερικές εμπειρίες.
Πόσες φορές δεν έχει συμβεί ένα έντονο δυσάρεστο συναίσθημα να μας κατακλύσει; Να μας κάνει να μην βλέπουμε καθαρά και εν τέλει να επηρεάσει ακόμη και μακροπρόθεσμα αρνητικά την ψυχική μας υγεία;
Ψηφιακή ενσυνειδητότητα και πώς επιδρά στην κατάθλιψη
Στην εν λόγω μελέτη, οι ερευνητές δοκίμασαν τρεις τύπους παρεμβάσεων. Μόνο ενσυνειδητότητα, μια πολυδιάστατη παρέμβαση βασισμένη στην ενσυνειδητότητα και την ίδια πολυδιάστατη παρέμβαση με ανθρώπινη υποστήριξη. Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι και οι τρεις οδήγησαν σε βελτιώσεις στα συμπτώματα της κατάθλιψης.
Οι σύντομες παρεμβάσεις ενσυνειδητότητας είναι δομημένα, βραχυπρόθεσμα προγράμματα που στοχεύουν στη διδασκαλία δεξιοτήτων ενσυνειδητότητας μέσα σε περιορισμένο χρονικό διάστημα, συνήθως από μία συνεδρία έως λίγες εβδομάδες. Αυτά τα προγράμματα αποσκοπούν στην καλλιέργεια της επίγνωσης της παρούσας στιγμής, στη ρύθμιση των συναισθημάτων και στην μη κριτική στάση απέναντι σε σκέψεις και συναισθήματα.
Συχνά περιλαμβάνουν καθοδηγούμενους διαλογισμούς, ασκήσεις αναπνοής και πρακτικές επίγνωσης του σώματος και εφαρμόζονται όλο και περισσότερο σε κλινικά, εκπαιδευτικά και εργασιακά περιβάλλοντα. Έρευνες δείχνουν ότι ακόμα και οι παρεμβάσεις μικρής διάρκειας μπορούν να μειώσουν το άγχος, το στρες και τα συμπτώματα κατάθλιψης.
Αν και δεν είναι τόσο ολοκληρωμένες όσο τα μακροχρόνια προγράμματα ενσυνειδητότητας, οι σύντομες παρεμβάσεις προσφέρουν σημαντικά ψυχολογικά οφέλη, ιδιαίτερα για όσους δεν διαθέτουν χρόνο ή πόρους για πιο εκτεταμένες παρεμβάσεις.
Η ομάδα των ερευνητών αναφέρει πως οι ψηφιακές παρεμβάσεις, μέσω ιστοσελίδων ή εφαρμογών κινητών έχουν πλεονεκτήματα έναντι των δια ζώσης προγραμμάτων, όπως μεγαλύτερη κλιμάκωση, τυποποίηση και ανωνυμία.
Η έρευνα
Στην έρευνα συμμετείχαν 375 Κινέζοι ενήλικες που βίωναν συναισθηματική δυσφορία, αλλά χωρίς να έχουν ιστορικό κάποιας ψυχικής ασθένειας. Η μέση ηλικία τους ήταν 28 ετών και το 84% των συμμετεχόντων ήταν γυναίκες. Επίσης, αναφέρεται ότι ένα ποσοστό της τάξης του 66% δεν είχε προηγούμενη εμπειρία ενσυνειδητότητας.
Οι συμμετέχοντες προσελήφθησαν μέσω διαφημίσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για ένα διαδικτυακό πρόγραμμα ρύθμισης συναισθημάτων και χωρίστηκαν τυχαία σε πέντε ομάδες, από τις οποίες ή μία έλαβε μόνο εκπαίδευση ενσυνειδητότητας.
Μια δεύτερη ολοκλήρωσε μια πολυδιάστατη παρέμβαση που συνδύαζε ενσυνειδητότητα και μη-ενσυνειδητότητα, ενώ μια τρίτη ομάδα έλαβε την ίδια πολυδιάστατη παρέμβαση με επιπλέον ανθρώπινη υποστήριξη μέσω ομάδας συζήτησης. Μια τέταρτη ομάδα εφάρμοσε μόνο τεχνικές μη-ενσυνειδητότητας και η πέμπτη ομάδα δεν υπεβλήθη σε καμία παρέμβαση κατά τη διάρκεια της έρευνας.
Όλες οι παρεμβάσεις πραγματοποιήθηκαν μέσα σε 22 ημέρες μέσω μιας ασφαλούς ιστοσελίδας, με μέγιστη διάρκεια 25 ημέρες. Η ομάδα που ακολούθησε μόνο ενσυνειδητότητα ολοκλήρωσε 21 ημέρες καθοδηγούμενου διαλογισμού, με διάρκεια 10–15 λεπτά καθημερινά και συμπληρωματική ανάγνωση για την ενσυνειδητότητα.
Η ομάδα των γνωστικών ασκήσεων έλαβε ασκήσεις, που ήταν βασισμένες στη θετική ψυχολογία και τη γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία. Οι πολυδιάστατες ομάδες συνδύασαν και τις δύο προσεγγίσεις, ενώ η ομάδα με την ανθρώπινη υποστήριξη είχε επιπλέον βοήθεια μέσω διαδικτυακής επικοινωνίας από έναν εκπαιδευμένο διαμεσολαβητή. Οι συμμετέχοντες αξιολόγησαν την κατάθλιψη, την ψυχική ευεξία και την ενσυνειδητότητα πριν και μετά από την παρέμβαση, καθώς και έναν και τρεις μήνες αργότερα.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι και οι τρεις παρεμβάσεις βασισμένες στην ενσυνειδητότητα μείωσαν σημαντικά τα συμπτώματα κατάθλιψης και αύξησαν τη μη-αντιδραστικότητα, ένα βασικό στοιχείο της ενσυνειδητότητας που αντανακλά την ικανότητα να βιώνει κανείς εσωτερικές σκέψεις και συναισθήματα χωρίς να κατακλύζεται από αυτά.
Άλλες πτυχές της ενσυνειδητότητας, όπως είναι η παρατήρηση, η περιγραφή, η μη κριτική στάση και η δράση με επίγνωση, δεν έδειξαν σημαντική βελτίωση μεταξύ των ομάδων. Οι βαθμολογίες ψυχικής ευεξίας ήταν τέτοιες που υπέδειξαν πως η σύντομη παρέμβαση ίσως να μην είχε ισχυρή επίδραση σε ευρύτερα αποτελέσματα ευεξίας.
