Καθώς οι νύχτες γίνονται όλο και πιο θερμές, μια νέα έρευνα αποκαλύπτει έναν λιγότερο προφανή αλλά ανησυχητικό αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής: την επιδείνωση της ποιότητας του ύπνου. Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Φλίντερς στην Αυστραλία, που δημοσιεύθηκε στο Nature Communications, οι αυξανόμενες θερμοκρασίες συνδέονται άμεσα με αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουμε αποφρακτική υπνική άπνοια – μια διαταραχή που ήδη επηρεάζει σχεδόν 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους παγκοσμίως.
Τι είναι η υπνική άπνοια
Η αποφρακτική υπνική άπνοια είναι μια κατάσταση κατά την οποία η αναπνοή διακόπτεται επανειλημμένα κατά τη διάρκεια του ύπνου, προκαλώντας μικροαφυπνίσεις, κακή ποιότητα ύπνου και, μακροπρόθεσμα, σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία. Έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο άνοιας και Πάρκινσον, καρδιαγγειακά νοσήματα, υπέρταση, ατυχήματα, άγχος, κατάθλιψη και πρόωρη θνησιμότητα.
Ζέστη που «κόβει την ανάσα»
Η νέα μελέτη ανέλυσε δεδομένα ύπνου από περισσότερους από 116.000 ανθρώπους παγκοσμίως, μετρώντας τη σοβαρότητα της υπνικής άπνοιας μέσω αισθητήρων τοποθετημένων κάτω από τα στρώματα για περίπου 500 νύχτες ανά άτομο. Τα δεδομένα αυτά συνδυάστηκαν με λεπτομερή κλιματικά στοιχεία, δημιουργώντας μια εντυπωσιακή εικόνα: κάθε άνοδος της νυχτερινής θερμοκρασίας αύξανε κατά 45% την πιθανότητα εμφάνισης επεισοδίων υπνικής άπνοιας.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
Το φαινόμενο δεν επηρεάζει όλους το ίδιο. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι Ευρωπαίοι συμμετέχοντες παρουσίασαν υψηλότερα ποσοστά άπνοιας σε σχέση με τους Αυστραλούς και τους Αμερικανούς. Πιθανός λόγος; Η διαφορά στη χρήση κλιματισμού και οι διαφορετικές συνθήκες ύπνου ανά χώρα.
Παράλληλα, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η μελέτη αφορούσε κυρίως άτομα από ανεπτυγμένες χώρες, με σχετικά καλές συνθήκες διαβίωσης. Συνεπώς, το πραγματικό βάρος της υπνικής άπνοιας λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας πιθανόν να είναι ακόμη μεγαλύτερο στις περιοχές με χαμηλό βιοτικό επίπεδο και περιορισμένη πρόσβαση σε ψύξη ή φροντίδα υγείας.
Γιατί μας αφορά όλους;
«Είναι η πρώτη φορά που καταγράφεται τόσο ξεκάθαρη σύνδεση ανάμεσα στην περιβαλλοντική θερμοκρασία και την αναπνοή κατά τον ύπνο», αναφέρει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Μπαστιέν Λεσά.
«Εκπλαγήκαμε από το μέγεθος της συσχέτισης. Αυτό είναι ένα σήμα κινδύνου για το μέλλον της δημόσιας υγείας», προσθέτει.
Ακόμη κι αν η υπνική άπνοια δεν μας έχει αγγίξει προσωπικά, το εύρημα αυτό προσθέτει μια ακόμη διάσταση στην επίδραση της κλιματικής κρίσης στην καθημερινότητά μας. Δεν πρόκειται μόνο για τις καύσωνες ή τις πυρκαγιές, αλλά και για τις αόρατες επιπτώσεις στην ποιότητα του ύπνου, στην ψυχική υγεία και στην καρδιά μας.
Σε έναν κόσμο που θερμαίνεται, η ανάγκη για προσαρμογή – ατομικά, κοινωνικά και πολιτικά – γίνεται όλο και πιο επείγουσα.
