Mακροχρόνια μελέτη με περισσότερους από 10.000 ενήλικες άνω των 50 στην Αγγλία αποκαλύπτει ότι όσοι δηλώνουν πιο ικανοποιημένοι και χαρούμενοι με τη ζωή τους, έχουν σημαντικά καλύτερες επιδόσεις σε τεστ μνήμης. Μάλιστα, ο εγκέφαλος παρέμενε δυνατός για χρόνια αργότερα.
Το αντίθετο όμως δεν ισχύει: το να έχεις καλή μνήμη δεν προβλέπει ότι θα γίνεις πιο ευτυχισμένος. Η έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Aging & Mental Health μας καλεί να επανεξετάσουμε τι σημαίνει «φροντίζω τον εγκέφαλό μου».
Χαρούμενος εγκέφαλος
Οι επιστήμονες παρακολούθησαν συμμετέχοντες της Μελέτης για τη Γήρανση στην Αγγλία (ELSA) από το 2002 μέχρι το 2018. Κάθε δύο χρόνια, οι συμμετέχοντες απαντούσαν σε ερωτηματολόγια που μετρούσαν τέσσερις διαστάσεις ψυχολογικής ευημερίας:
- την αίσθηση ελέγχου στη ζωή,
- την αυτονομία,
- την αίσθηση πληρότητας και
- την καθημερινή απόλαυση.
Η μνήμη τους αξιολογούνταν μέσα από μια απλή δοκιμασία: τους διάβαζαν 10 λέξεις και ζητούσαν να τις θυμηθούν άμεσα και ξανά μετά από μια μικρή παύση.
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Σε όλες τις χρονικές φάσεις της μελέτης, όσοι είχαν υψηλότερη ψυχολογική ευημερία, τα πήγαιναν καλύτερα και στα τεστ μνήμης. Αυτό παρέμεινε σταθερό, ακόμη και όταν ελήφθησαν υπόψη παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο και η κατάθλιψη.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η καλή μνήμη δεν φάνηκε να οδηγεί σε αυξημένη ευημερία τα επόμενα χρόνια. Δηλαδή, το να «θυμάσαι καλά» δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα νιώθεις και καλά.
Η ευημερία λειτουργεί σαν ασπίδα προστασίας για τη μνήμη
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι όταν νιώθουμε καλά με τη ζωή μας, φροντίζουμε περισσότερο τον εαυτό μας: κινούμαστε περισσότερο, τρεφόμαστε καλύτερα, κοιμόμαστε πιο ποιοτικά και διατηρούμε πιο ουσιαστικές κοινωνικές σχέσεις – όλα στοιχεία που έχουν συνδεθεί με την υγεία του εγκεφάλου.
Επιπλέον, το να έχεις την αίσθηση ότι «κρατάς το τιμόνι» της ζωής σου, να ζεις με νόημα και να βρίσκεις χαρά στην καθημερινότητα, ενισχύει άμεσα το νευρικό σύστημα, προστατεύοντάς το από τις φθορές του χρόνου.
Η θλίψη μας γερνά πρόωρα
Έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο JAMA Network Open αποκάλυψε τη σύνδεση μεταξύ των καταθλιπτικών συμπτωμάτων και της απώλειας μνήμης, δείχνοντας ότι αυτές οι δύο καταστάσεις μπορούν να τροφοδοτήσουν η μία την άλλη με την πάροδο του χρόνου.
Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι ο εντοπισμός και η έγκαιρη θεραπεία της κατάθλιψης θα μπορούσε να είναι το κλειδί για την προστασία του εγκεφάλου και τη διατήρηση της μνήμης μακροπρόθεσμα.
«Η μελέτη μας δείχνει ότι η σχέση μεταξύ της κατάθλιψης και της κακής μνήμης είναι αμφίδρομη, με τα καταθλιπτικά συμπτώματα να προηγούνται της μείωσης της μνήμης και την μειωμένη μνήμη να συνδέεται με μεταγενέστερα καταθλιπτικά συμπτώματα» αναφέρουν χαρακτηριστικά οι συγγραφείς της μελέτης.
