Έχεις νιώσει ποτέ ότι ένα άτομο φέρνει στην επιφάνεια τον καλύτερό σου εαυτό; Μια εκδοχή σου που δεν ήξερες καν ότι υπήρχε; Ο Μικελάντζελο (Michelangelo Buonarroti), ένας από τους πιο «πολυμήχανους» Ιταλούς καλλιτέχνες της Αναγέννησης που ξεχώρισε σε πολλούς τομείς, πίστευε ότι κάθε έργο τέχνης είναι ήδη «κρυμμένο» μέσα στο υλικό — τον μαρμάρινο όγκο — και η αποστολή του γλύπτη είναι να αφαιρέσει το περιττό υλικό ώστε να το αποκαλύψει. Ο γλύπτης με άλλα λόγια, δεν δημιουργεί. Φανερώνει ό,τι υπάρχει ήδη. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στις υγιείς σχέσεις.
Το φαινόμενο Μικελάντζελο δεν αφορά το να… πλάσεις κάποιον/α σε ένα διαφορετικό πρόσωπο ή να τον/την διορθώσεις· είναι να δεις τη δυναμική του ανθρώπου, να πιστέψεις σε αυτόν και να υποστηρίξεις την ανάπτυξή του.
Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, οι σύντροφοι είναι σημαντικό να φέρνουν στην επιφάνεια τα δυνατά σημεία, τα όνειρα και τον αυθεντικό εαυτό ο ένας του άλλου με αγάπη, υπομονή και πίστη. Σχετική μελέτη σε ζευγάρια έδειξε ισχυρές συνδέσεις ανάμεσα σε αυτό το «μοντέλο» και την προσωπική ευημερία πέρα από την ικανοποίηση που αισθάνονται οι σύντροφοι από τη σχέση.
Οι σχέσεις που μας πάνε μπροστά
Δεν ενθαρρύνουν όλες οι σχέσεις την προσωπική ανάπτυξη. Μονάχα οι ουσιαστικές. Το φαινόμενο Μικελάντζελο βασίζεται σε 3 βασικά θεμέλια:
1. Επιβεβαίωση του ιδανικού εαυτού του/της συντρόφου
Οι άνθρωποι ευημερούν όταν νιώθουν ότι τους «βλέπουν» — όχι μόνο για το ποιοι είναι σήμερα, αλλά και για το ποιοι ονειρεύονται να γίνουν. Ένας/Μία υποστηρικτικός/ή σύντροφος αναγνωρίζει αυτές τις επιθυμίες και τις ενθαρρύνει, είτε με λόγια είτε με πράξεις είτε ακόμη και σιωπηλά.
Αυτού του είδους η επιβεβαίωση δημιουργεί έναν ασφαλή χώρο όπου κανείς μπορεί να ανθίσει χωρίς τον φόβο της κριτικής.
2. Υποστηρικτικές συμπεριφορές που ευθυγραμμίζονται με την ανάπτυξη
Ένας/Μία σύντροφος είναι σημαντικό να πιστεύει στο ταίρι του και να τον/την υποστηρίζει, γιορτάζοντας τις μικρές νίκες, προσφέροντας βοήθεια όταν χρειάζεται και δημιουργώντας ένα περιβάλλον όπου η ανάπτυξη μοιάζει φυσική.
Δεν πρόκειται για πίεση ή προσδοκίες· αλλά για τρυφερές υπενθυμίσεις, κοινή χαρά και υπομονή που κάνουν την πρόοδο εφικτή.
3. Κοινό όραμα
Η προσωπική ανάπτυξη δεν χρειάζεται να είναι ένα μοναχικό ταξίδι. Στις βαθιές σχέσεις, και οι δύο πλευρές εμπνέουν θετικές αλλαγές. Αυτή η αμοιβαία επιρροή δυναμώνει τον δεσμό, κάνοντας την ανάπτυξη να μοιάζει λιγότερο με ατομική πρόκληση και περισσότερο με κοινή περιπέτεια.
Γιατί το φαινόμενο Μικελάντζελο είναι σημαντικό για την ικανοποίηση από τη σχέση
Η ανάπτυξη και η αγάπη πάνε μαζί. Όταν οι άνθρωποι νιώθουν υποστήριξη στο να γίνουν η καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους, οι σχέσεις ωριμάζουν, η συναισθηματική σύνδεση βαθαίνει, η εμπιστοσύνη ενδυναμώνεται και η αγάπη μοιάζει σαν ένα ασφαλές καταφύγιο.
5 αλήθειες για το φαινόμενο Μικελάντζελο
1. Οι σύντροφοι επηρεάζουν την ανάπτυξη ο ένας του άλλου
Απλές στιγμές — όπως λόγια ενθάρρυνσης ή σιωπηλή υποστήριξη — μπορούν να πυροδοτήσουν σημαντικές αλλαγές.
2. Ο ιδανικός εαυτός γίνεται πιο προσιτός
Όλοι έχουμε μια εικόνα του ιδανικού εαυτού μας που μπορεί να φαίνεται μακρινή ή αδύνατη.
Ένας/Μία υποστηρικτικός/ή σύντροφος λειτουργεί σαν καθρέφτης, αντανακλώντας τα δυνατά σημεία και τις ποιότητες που ίσως αγνοούμε. Αυτή η τρυφερή ενθάρρυνση γεφυρώνει το χάσμα ανάμεσα στο ποιοι είμαστε και στο ποιοι θέλουμε να είμαστε.
Αυτή η διαδικασία λειτουργεί καλύτερα όταν οι σύντροφοι μοιράζονται ανοιχτά τους στόχους τους.
3. Η συναισθηματική σύνδεση δυναμώνει μέσα από την ανάπτυξη
Όταν οι σύντροφοι υποστηρίζουν τα όνειρα ο ένας του άλλου, χτίζεται εμπιστοσύνη και οικειότητα.
Μια έρευνα εξέτασε πώς η υποστήριξη του/της συντρόφου επηρεάζει την αυτοβελτίωση και την αξιολόγηση της σχέσης. Η στοργική υποστήριξη οδήγησε σε καλύτερα αποτελέσματα, ενώ η κριτική εμπόδισε την ανάπτυξη. Η μεγαλύτερη βοήθεια από τον σύντροφο προέβλεψε υψηλότερη ποιότητα της σχέσης και αυτοβελτίωση, αναδεικνύοντας τη σημαντική επίδραση των υποστηρικτικών συμπεριφορών στην προσωπική ανάπτυξη.
4. Η θετική ενίσχυση ενθαρρύνει την αυτοπεποίθηση
Όταν ένας/μία σύντροφος λέει: «Βλέπω πόσο σκληρά δουλεύεις και είμαι περήφανος/η για σένα», τότε η οποιαδήποτε αμφιβολία μετατρέπεται σε σιωπηλή αυτοπεποίθηση.
Η θετική ενίσχυση είναι πιο αποτελεσματική όταν είναι συγκεκριμένη και ειλικρινής. Αντί για γενικά κομπλιμέντα, η αναγνώριση συγκεκριμένων προσπαθειών ή βελτιώσεων κάνει την ενθάρρυνση, γνήσια και ουσιαστική.
5. Η αυτογνωσία μεγαλώνει παράλληλα με τη σχέση
Καθώς οι σύντροφοι υποστηρίζουν την ανάπτυξη ο ένας του άλλου, γίνονται και οι ίδιοι πιο συνειδητοί. Η παρακολούθηση του ταξιδιού κάποιου άλλου συχνά προκαλεί σκέψεις για προσωπικούς στόχους και αξίες.
Αυτή η αυξανόμενη αυτογνωσία βοηθά τους ανθρώπους να παραμένουν συνδεδεμένοι με τον εαυτό τους ενώ δυναμώνουν τον δεσμό τους — δημιουργώντας μια σχέση όπου και οι δύο νιώθουν ότι τους στηρίζουν και τους καταλαβαίνουν πραγματικά.
Ισχύει το φαινόμενο Μικελάντζελο για όλες τις σχέσεις;
Το φαινόμενο Μικελάντζελο δεν περιορίζεται στις ρομαντικές σχέσεις — μπορεί να εμφανιστεί σε φιλίες, οικογενειακές σχέσεις, ακόμα και επαγγελματικές.
Σκέψου έναν φίλο που σε ενθαρρύνει να κυνηγήσεις ένα όνειρο ή έναν μέντορα που βλέπει τις δυνατότητές σου. Αυτή η πίστη, αυτή η απαλή ώθηση προς την αυτοβελτίωση, μπορεί να είναι μεταμορφωτική.
Είτε πρόκειται για έναν γονιό που βοηθάει το παιδί του να ανακαλύψει τα ταλέντα του είτε για έναν φίλο που σου υπενθυμίζει τη δύναμή σου σε δύσκολες στιγμές, το εν λόγω φαινόμενο ξεπερνά την ρομαντική αγάπη.
Το αντίθετό του, που συχνά λέγεται φαινόμενο Πυγμαλίωνα, περιορίζει, επιβάλλει και αποθαρρύνει την αυτοπεποίθηση και την αυτο-ανάπτυξη.
Τελικά, οι σχέσεις δεν αφορούν μόνο το να είμαστε μαζί, αλλά και το να μεγαλώνουμε μαζί, πλάι-πλάι, ως οι καλύτερες εκδοχές του εαυτού μας…
