Εγκέφαλος: 5 τρόποι για να γίνουμε πιο... έξυπνοι!

Ο εγκέφαλος θέλει διαρκή προπόνηση. Καθημερινά έρχεται αντιμέτωπος με διάφορες «ασκήσεις» και προβλήματα που καλείται να λύσει. Κατά βάση, μάλιστα, είμαστε εμείς οι ίδιοι που καθορίζουμε τι είναι αυτό που θα τον απασχολήσει. Κάποιες σκέψεις μας, τον «ακονίζουν» και κάποιες άλλες τον «θολώνουν». Υπάρχει τρόπος να γίνουμε περισσότερο ή λιγότερο έξυπνοι; Και όμως υπάρχει!

Η ιδέα εδώ δεν αφορά απλώς στο «IQ» ως αριθμό, αλλά σε τι πραγματικά αντλούμε από τον εγκέφαλό μας στην πράξη. Το μαγικό είναι πως το αποτέλεσμα συχνά εξαρτάται από εμάς τους ίδιους πολύ περισσότερο από όσο νομίζουμε.

Το να θεωρείται «αποτελεσματική» η νοημοσύνη μας σχετίζεται με έναν συνδυασμό πραγμάτων. Γνωστικής απόδοσης, εκτελεστικής λειτουργίας, ρευστής νοημοσύνης, καθώς και πρακτικής εφαρμογής της. Όταν συμβαίνουν όλα τα παραπάνω, το μυαλό μας έχει «επιτύχει».

Δεν είναι, όμως, λίγες οι φορές που πέφτουμε σε «παγίδες του νου», τις οποίες επαναλαμβάνουμε και μας εμποδίζουν να φτάσουμε στο καλύτερο πνευματικό μας επίπεδο. Αυτές συνήθως είναι συνήθειες που «μουδιάζουν» τον εγκέφαλό μας και δεν τον αφήνουν να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Η αυτοεπίγνωση είναι σημαντική, οπότε το πρώτο βήμα είναι να τις αναγνωρίσουμε και έπειτα σιγά-σιγά να τις βγάλουμε από τη ζωή μας. Παρακάτω μερικές από αυτές τις συνήθειες:

Ο εγκέφαλος δεν αντιμετωπίζεται σαν μυς που χρειάζεται εξάσκηση

Το πιο σύνηθες και ταυτόχρονα επιβλαβές λάθος είναι να θεωρούμε τη νοημοσύνη ως κάτι στατικό. Να την βλέπουμε σαν κάτι έμφυτο και αμετάβλητο. Στην πραγματικότητα, καλλιεργείται με προσπάθεια και στρατηγική.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΠΙΣΗΣ

Ύπνος και εφιάλτες: Προειδοποίηση ή συνέπεια συσσωρευμένου άγχους;

Έρευνες σε μαθητές έδειξαν ότι όσοι έμαθαν πως η νοημοσύνη «αναπτύσσεται όπως ένας μυς» βελτίωσαν τις επιδόσεις τους στα μαθηματικά, ενώ όσοι πίστευαν ότι «δεν αλλάζει» έμειναν στάσιμοι.

Στερούμε από τον εγκέφαλο τον ύπνο που χρειάζεται

Ο ύπνος δεν είναι «χαμένος χρόνος». Είναι η στιγμή που ο εγκέφαλος επεξεργάζεται, επισκευάζει και «ξαναδένει» τις εμπειρίες της ημέρας. Η στέρηση ύπνου αποδεδειγμένα μειώνει την απόδοση, επηρεάζει την προσοχή, τη μνήμη, τη διάθεση και την κρίση μας. Ακόμη και η μέτρια μείωση ωρών ύπνου μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες.

Ο εγκέφαλος είναι ρυθμισμένος από το βιολογικό μας ρολόι και το να σεβόμαστε αυτόν τον ρυθμό είναι επένδυση στην ευφυΐα μας.

Καταναλώνουμε αλκοόλ

Η μειωμένη καθαρότητα σκέψης εξαιτίας της κατανάλωσης αλκοόλ είναι άμεση, αλλά η ζημιά μπορεί να είναι και πιο μακροπρόθεσμη. Έρευνες δείχνουν ότι η συχνή κατανάλωση αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για βλάβες στον εγκέφαλο και συνδέεται με δείκτες εκφυλιστικών νόσων, όπως το Αλτσχάιμερ.

Ακόμη και η «μέτρια» κατανάλωση μπορεί να έχει κόστος στη διαύγεια και τη μακροπρόθεσμη γνωστική υγεία.

Ο εγκέφαλος στερείται δομής

Τι σημαίνει αυτό; Ο εγκέφαλος χρειάζεται στόχους, πρόγραμμα και όρια. Χωρίς αυτά, μένουμε άπραγοι ή βυθιζόμαστε στην αναβλητικότητα. Έρευνα του 2021 έδειξε ότι οι φοιτητές με υψηλά επίπεδα αναβλητικότητας είχαν σημαντικά μειωμένα επίπεδα στις εκτελεστικές τους λειτουργίες.

Η δημιουργικότητα χρειάζεται ελευθερία, αλλά η υλοποίηση απαιτεί πειθαρχία και συνέπεια.

Ο εγκέφαλός μας κάνει «κακές παρέες»

Ο νους προσαρμόζεται στο περιβάλλον του. Αν τον τροφοδοτούμε με κουτσομπολιά, τοξικότητα και χαμηλής ποιότητας ερεθίσματα, σταδιακά πέφτει στο ίδιο επίπεδο με αυτά. Μελέτες σε εφήβους έδειξαν ότι τα συναισθήματα είναι «μεταδοτικά». Οι αρνητικές διαθέσεις μεταφέρονται πιο εύκολα μέσα σε ομάδες. Το περιβάλλον που επιλέγουμε είναι μέρος της «διατροφής» του εγκεφάλου μας.