Νέα μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές του Mass General Brigham, του Harvard T.H. Chan School of Public Health και του Broad Institute of MIT and Harvard υποστηρίζει ότι η μεσογειακή διατροφή μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου άνοιας. Σύμφωνα με τη μελέτη, τα άτομα με τον υψηλότερο γενετικό κίνδυνο για τη νόσο του Αλτσχάιμερ φάνηκαν να επωφελούνται περισσότερο από την μεσογειακή διατροφή, παρουσιάζοντας μεγαλύτερη μείωση του κινδύνου άνοιας σε σύγκριση με τα άτομα με χαμηλότερο γενετικό κίνδυνο.
Τις τελευταίες δεκαετίες, οι επιστήμονες έχουν κατανοήσει καλύτερα τα γενετικά και μεταβολικά αίτια του Αλτσχάιμερ κι άλλων σχετιζόμενων τύπων άνοιας. Οι εν λόγω παθήσεις αποτελούν μερικές από τις πιο συχνές αιτίες της γνωστικής εξασθένισης σε μεγαλύτερης ηλικίας ενήλικες. Μάλιστα, η νόσος του Αλτσχάιμερ είναι γνωστό ότι έχει ισχυρό γενετικό υπόβαθρο, με την κληρονομικότητα να εκτιμάται έως και στο 80%.
Ένα συγκεκριμένο γονίδιο, η απολιποπρωτεΐνη Ε (APOE), έχει αναδειχθεί ως ο ισχυρότερος γενετικός παράγοντας κινδύνου για τη σποραδική νόσο του Αλτσχάιμερ — ο πιο συνηθισμένος τύπος που αναπτύσσεται σε μεταγενέστερη ηλικία και δεν κληρονομείται άμεσα με προβλέψιμο τρόπο. Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα άτομα που φέρουν ένα αντίγραφο της παραλλαγής APOE4 φαίνεται να έχουν 3 έως 4 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν Αλτσχάιμερ ενώ τα άτομα με δύο αντίγραφα της παραλλαγής APOE4 φαίνεται να έχουν 12 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν Αλτσχάιμερ από όσους δεν έχουν.
Μεσογειακή διατροφή VS Αλτσχάιμερ
Για να διερευνήσουν πώς η μεσογειακή διατροφή μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο άνοιας και να επηρεάσει τους μεταβολίτες στο αίμα που σχετίζονται με την γνωστική υγεία, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 4.215 γυναίκες που συμμετείχαν στη μελέτη Nurses’ Health Study, οι οποίες παρακολουθήθηκαν από το 1989 έως το 2023 (μέση ηλικία 57 ετών κατά την έναρξη της μελέτης). Για να επικυρώσουν τα ευρήματά τους, οι ερευνητές ανέλυσαν παρόμοια δεδομένα από 1.490 άνδρες που συμμετείχαν στη μελέτη Health Professionals Follow-Up Study, οι οποίοι παρακολουθήθηκαν από το 1993 έως το 2023.
Οι ερευνητές αξιολόγησαν τις μακροπρόθεσμες διατροφικές συνήθειες των συμμετεχόντων, χρησιμοποιώντας ερωτηματολόγια συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων και εξέτασαν δείγματα αίματος των συμμετεχόντων για ένα ευρύ φάσμα μεταβολιτών. Χρησιμοποιήθηκαν γενετικά δεδομένα για να αξιολογηθεί ο κληρονομικός κίνδυνος κάθε συμμετέχοντα για τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν για μεγάλο χρονικό διάστημα για νέες περιπτώσεις άνοιας. Μια υποομάδα 1.037 γυναικών υποβλήθηκε σε τακτικά γνωστικά τηλεφωνικά τεστ.
Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, τα άτομα που ακολουθούσαν μια πιο μεσογειακή διατροφή φάνηκαν να έχουν μικρότερο κίνδυνο να εμφανίσουν άνοια και παρουσιάζαν βραδύτερη γνωστική έκπτωση. Η προστατευτική επίδραση της μεσογειακής διατροφής φάνηκε να είναι ισχυρότερη στην ομάδα υψηλού κινδύνου με δύο αντίγραφα της παραλλαγής του γονιδίου APOE4, γεγονός που υποδηλώνει ότι η διατροφή μπορεί να συμβάλει στην αντιστάθμιση του γενετικού κινδύνου.
Η μελέτη έχει δημοσιευθεί στο Nature Medicine.
