Για περισσότερο από έναν αιώνα, κάθε γενιά ζούσε περισσότερο από την προηγούμενη. Τώρα όμως, η επιστήμη προειδοποιεί πως αυτή η ανοδική πορεία του προσδόκιμου ζωής ίσως φτάνει στο τέλος της, καθιστώντας την μακροζωία πολυτιμότερη και ταυτόχρονα πιο αβέβαιη.
Έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences, επισημαίνει ότι τα άτομα που γεννήθηκαν μεταξύ 1939 και 2000 αναμένεται να έχουν πολύ μικρότερη αύξηση του προσδόκιμου ζωής σε σύγκριση με τις προηγούμενες γενιές.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, καμία από αυτές τις ομάδες δεν προβλέπεται να φτάσει σε μέσο όρο ζωής τα 100 χρόνια. Πρόκειται για μια απότομη στροφή σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις, που ανέμεναν ότι η μακροζωία θα συνέχιζε να αυξάνεται.
Τι βάζει «φρένο» στην μακροζωία;
Η επιβράδυνση της αύξησης του προσδόκιμου ζωής δεν φαίνεται να σχετίζεται με τον πρόωρο θάνατο των ηλικιωμένων. Αντίθετα, όπως αναφέρουν οι ερευνητές, πιθανόν έχει να κάνει με το γεγονός ότι τα μεγάλα επιτεύγματα του 20ού αιώνα προήλθαν από την διάσωση παιδιών και νέων – ένα επίτευγμα που φαίνεται να έχει ολοκληρωθεί.
Περισσότερο από το μισό της τρέχουσας επιβράδυνσης μπορεί να αποδοθεί σε αλλαγές στη θνησιμότητα πριν από την ηλικία των 5 ετών και πάνω από τα δύο τρίτα σε αλλαγές πριν από την ηλικία των 20 ετών.
Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής δημογράφους από το University of Wisconsin, το Max Planck Institute for Demographic Research και και συνεργαζόμενα ιδρύματα, μελέτησε τα δεδομένα θνησιμότητας 23 χωρών με υψηλό εισόδημα, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ιαπωνίας και του μεγαλύτερου μέρους της Δυτικής Ευρώπης. Εστίασαν στην «προσδόκιμη ζωή», η οποία παρακολουθεί την πραγματική επιβίωση των ατόμων που γεννήθηκαν την ίδια χρονιά.
Επιβραδύνεται η ανοδική πορεία του προσδόκιμου ζωής
Ο δείκτης αυτός διαφέρει από τον πιο γνωστό «προσδόκιμο ζωής μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου», ο οποίος αντικατοπτρίζει τη θνησιμότητα κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους. Για παράδειγμα, ένα έτος όπως το 2020, κατά το οποίο οι θάνατοι από COVID-19 αυξήθηκαν κατακόρυφα, θα έδινε την εντύπωση ότι η διάρκεια ζωής μειώθηκε δραματικά. Ωστόσο, τα άτομα που γεννήθηκαν το 2020 δεν θα περάσουν όλη τους τη ζωή σε μια πανδημία.
Χρησιμοποιώντας έξι μεθόδους πρόβλεψης, οι ερευνητές προέβλεψαν τη θνησιμότητα για άτομα που γεννήθηκαν μεταξύ 1939 και 2000. Κάθε προσέγγιση κατέληξε στο ίδιο συμπέρασμα: οι ραγδαίες βελτιώσεις των αρχών του 20ού αιώνα δεν θα συνεχιστούν με τον ίδιο ρυθμό.
Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, τα νέα ευρήματα υποδηλώνουν ότι μεγάλο μέρος της προόδου της ανθρωπότητας στην παράταση της ζωής φάνηκε να είναι το «εύκολο επίτευγμα» του περασμένου αιώνα. Η διάσωση βρεφών και παιδιών από μολυσματικές ασθένειες, η βελτίωση της μητρικής φροντίδας και η μείωση των ατυχημάτων και της βίας οδήγησαν στις μεγαλύτερες προόδους.
