Η 15η Σεπτεμβρίου έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Προστάτη, σε μια προσπάθεια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κόσμου σχετικά με τη δεύτερη πιο κοινή μορφή καρκίνου στους άντρες. Στόχος είναι η κινητοποίηση όλο και περισσότερων να ελέγχουν με τη βοήθεια του ουρολόγου τους κάθε ύποπτο σύμπτωμα που σχετίζεται με την ούρηση, την εκσπερμάτιση και γενικά το ουρογεννητικό τους σύστημα.
Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας σε σχήμα κάστανου που βρίσκεται ανάμεσα στο πέος και στην ουροδόχο κύστη και εκκρίνει το προστατικό υγρό (παχύρρευστο λευκό υγρό) που αναμειγνύεται με το σπέρμα, το οποίο παράγουν οι όρχεις και οι σπερματοδόχες κύστες.
Οι παθήσεις του προστάτη είναι πολύ συχνές, τόσο οι καλοήθεις (π.χ., προστατίτιδα και καλοήθης υπερπλασία του προστάτη) όσο και οι κακοήθεις. Ο καρκίνος του προστάτη προσβάλλει έναν στους έξι με επτά άντρες, ενώ είναι η δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου από κακοήθεια στον αντρικό πληθυσμό μετά τον καρκίνο του πνεύμονα.
Γίνεται δε συχνότερος σε μεγαλύτερες ηλικίες και το γεγονός ότι στα πρώτα στάδια είναι ασυμπτωματικός καθιστά επιβεβλημένη την ετήσια εξέταση όλων των αντρών –ακόμα κι αν δεν εμφανίζουν συμπτώματα– μετά την ηλικία των 40 με 45, ανάλογα με το προσωπικό τους ιστορικό και την κληρονομικότητα που πιθανώς έχουν.
Η υγεία του προστάτη ελέγχεται με την αιματολογική εξέταση PSA καθώς και με δακτυλική εξέταση από τον ουρολόγο. Συχνά απαιτείται αυτές να συνοδεύονται από υπερηχογράφημα ή και διορθικό υπερηχογράφημα όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο. Τέλος, όταν ο ουρολόγος υποπτεύεται κακοήθεια, προχωρά σε καθοδηγούμενη βιοψία του προστάτη.
Τα συμπτώματα που θα πρέπει να οδηγήσουν στο γιατρό
Οι πιο συχνές παθήσεις του προστάτη είναι η καλοήθης υπερπλασία και ο καρκίνος. Η πρώτη εμφανίζεται, κατά μέσο όρο, από την ηλικία των 50 ετών και πάνω, ενώ για το ενδεχόμενο κακοήθειας απαιτείται ετήσιος ιατρικός έλεγχος από τα 45-50 και μετά. Η καλοήθης υπερπλασία συνοδεύεται από ενοχλητικά συμπτώματα κατά την ούρηση, γι’ αυτό οποιαδήποτε αλλαγή ή δυσκολία κατά τη διάρκειά της θα πρέπει να διερευνάται από ουρολόγο.
Τέτοια συμπτώματα είναι η αυξημένη ανάγκη για ούρηση, η επιτακτική ούρηση, η νυκτουρία, η δυσκολία στην ούρηση, αλλά και η αίσθηση ότι δεν έχει αδειάσει τελείως η κύστη μετά την ούρηση. Αντίθετα, επειδή ο καρκίνος στα πρώτα στάδια είναι ασυμπτωματικός, ο άντρας θα πρέπει να ελέγχεται προληπτικά. Ένα πολύ βασικό σύμπτωμα που δεν πρέπει ποτέ να μένει χωρίς διερεύνηση είναι η ύπαρξη αίματος στα ούρα ή στο σπέρμα.
Τι αυξάνει τις πιθανότητες και τι προστατεύει από τον καρκίνο του προστάτη
Παράγοντες που φαίνεται να συμβάλλουν στην εμφάνιση καρκίνου του προστάτη είναι τα λίπη, το κάπνισμα, η μόλυνση του περιβάλλοντος και η έκθεση σε χημικά προϊόντα (π.χ., σε εργάτες βιομηχανιών), ωστόσο σημαντικό ρόλο παίζουν η κληρονομικότητα, η εθνικότητα και γενετικές παράμετροι. Προστατευτική δράση, χωρίς να έχει αποδειχθεί πλήρως, θεωρείται ότι έχουν η λυκοπένη (ουσία που βρίσκεται στις ντομάτες), το σελήνιο, οι καροτίνες (στα καρότα), τα λαχανικά και η ηλιοφάνεια μέσω της σύνθεσης της βιταμίνης D.
Ευχαριστούμε το δρα Χρήστο Κυράτσα, PhD, FEBU, ουρολόγο, για τη συνεργασία
