Πόσοι γνωρίζουν για τον ο τεράστιο αριθμό των ανθρώπων που πεθαίνουν καθημερινά από κάποιο καρδιαγγειακό πρόβλημα, ο οποίος υπολογίζεται ότι αγγίζει τα 17 εκατομμύρια;

Καθώς περίπου το 80% των πρόωρων θανάτων μπορούν να αποτραπούν με τη βοήθεια της προληπτικής ιατρικής και την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, που περιλαμβάνει μεσογειακή διατροφή και άσκηση, είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε τόσο το μέγεθος του κινδύνου όσο και ότι πρέπει να προστατεύσουμε με κάθε τρόπο την καρδιά μας.

Η Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς, που γιορτάζεται στις 29 Σεπτεμβρίου, καθιερώθηκε με στόχο την ενημέρωση του κοινού. Οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι η πιο κοινή αιτία θανάτου παγκοσμίως, με τη στεφανιαία νόσο και τα εγκεφαλικά επεισόδια να ευθύνονται περισσότερο. Μια συνηθισμένη παρανόηση σχετικά με τις καρδιαγγειακές παθήσεις είναι ότι απασχολούν κυρίως τους ανθρώπους των ανεπτυγμένων χωρών, οι οποίοι εξαρτώνται πιο πολύ από την τεχνολογία και κάνουν κατά βάση καθιστική ζωή. Ωστόσο περισσότερο από το 80% των θανάτων σημειώνονται σε χώρες μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος.

Ευτυχώς, τα κύρια αίτια των παθήσεων αυτών, όπως η έλλειψη άσκησης, το κάπνισμα και η κακή διατροφή, είναι τροποποιήσιμοι παράγοντες.

Πάνω από ενενήντα χώρες γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς

Καθώς οι καρδιαγγειακές παθήσεις έχουν αντίκτυπο και στα οικονομικά συστήματα των χωρών, μιας και το κόστος της θεραπείας είναι υψηλό και η μη έγκαιρη αντιμετώπιση του προβλήματος έχει ως συνέπεια την απώλεια παραγωγικότητας και μακροχρόνιες απουσίες από την εργασία, περισσότερες από ενενήντα χώρες συμμετέχουν κάθε χρόνο σε αυτήν τη διεθνή εκδήλωση. Έτσι, η Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς έχει αναδειχθεί σε ένα αποτελεσματικό μέσο για τη διάδοση πληροφοριών σχετικά με τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Επιπλέον, το υψηλό επίπεδο συμμετοχής των κυβερνήσεων και των οργανισμών είναι ιδιαίτερα σημαντικό και για τις αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες πλήττονται σε μεγάλο βαθμό από αυτά τα νοσήματα.

Τέσσερα βασικά στοιχεία για τις καρδιαγγειακές παθήσεις

1. Κοστίζουν σε όλους μας

Κάθε χρόνο, οι Ηνωμένες Πολιτείες δαπανούν περίπου 200 δισεκατομμύρια δολάρια σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, φάρμακα και απώλεια παραγωγικότητας.

2. Υπάρχουν τρεις πολύ κοινοί παράγοντες κινδύνου

Αυτοί είναι το κάπνισμα, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η ανεβασμένη χοληστερόλη (ειδικά η LDL).

3. Η πρόσληψη νατρίου θέτει τα παιδιά σε κίνδυνο

Περίπου το 10% των παιδιών στις ΗΠΑ έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση λόγω της υπερβολικής κατανάλωσης νατρίου (αλατιού).

4. Τα πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια είναι ζωτικής σημασίας

Περίπου το 47% των θανάτων που σχετίζονται με καρδιακά προβλήματα συμβαίνουν εκτός νοσοκομείου, γεγονός που αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι δεν λαμβάνουν αρκετά σοβαρά υπόψη τις πρώτες ενδείξεις ύπαρξης του προβλήματος.

7 τρόποι για να τις προλάβουμε

Για να αποφύγουμε τις καρδιακές παθήσεις, χρειάζεται να ακολουθούμε έναν τρόπο ζωής που θα κρατά την καρδιά μας υγιή. Όπως είναι εύλογο, δεν μπορούμε να αλλάξουμε κάποιους από τους βασικούς παράγοντες κινδύνου, όπως είναι το φύλο, η ηλικία ή το οικογενειακό ιστορικό μας. Μπορούμε όμως να επηρεάσουμε κάποιους άλλους και να βελτιώσουμε την υγεία της καρδιάς μας.

  1. Σταματάμε το κάπνισμα

Μία από τις καλύτερες κινήσεις που μπορούμε να κάνουμε για την καρδιά μας είναι να διακόψουμε το κάπνισμα κάθε είδους. Μάλιστα, αν δεν είμαστε καπνιστές εμείς οι ίδιοι, καλό είναι να αποφεύγουμε ακόμα και το παθητικό κάπνισμα. Οι χημικές ουσίες που περιέχονται στον καπνό μπορούν να βλάψουν τόσο την καρδιά όσο και τα αιμοφόρα αγγεία μειώνοντας το οξυγόνο στο αίμα, κάτι που αυξάνει την αρτηριακή πίεση και τον καρδιακό ρυθμό. Αυτό συμβαίνει επειδή η καρδιά πρέπει να εργαστεί πιο σκληρά για να παράσχει αρκετό οξυγόνο στο σώμα και στον εγκέφαλο. Τα καλά νέα; Ο κίνδυνος καρδιακών παθήσεων αρχίζει να περιορίζεται μόλις μία ημέρα μετά τη διακοπή του καπνίσματος, ενώ, μετά από ένα χρόνο χωρίς τσιγάρο, πέφτει στο μισό περίπου σε σχέση με εκείνον που αντιμετωπίζει κάποιος που καπνίζει ακόμη.

  1. Κινούμαστε

Στόχος μας πρέπει να είναι τουλάχιστον 30-60 λεπτά σωματικής δραστηριότητας καθημερινά. Η τακτική άσκηση –την οποία είναι σκόπιμο να ξεκινήσουμε σιγά σιγά εάν δεν είμαστε συνηθισμένοι– μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακών νοσημάτων, καθώς και τις πιθανότητες να εμφανίσουμε άλλες παθήσεις που επιβαρύνουν την καρδιά (π.χ., υψηλή αρτηριακή πίεση και χοληστερόλη ή διαβήτη τύπου 2). Συμβάλλει επίσης στον έλεγχο του βάρους μας. Γι’ αυτό, βάζουμε στο εβδομαδιαίο πρόγραμμά μας 150 λεπτά μέτριας αερόβιας άσκησης, όπως περπάτημα με γρήγορο ρυθμό, 75 λεπτά έντονης αερόβιας δραστηριότητας, όπως τρέξιμο, και δύο ή περισσότερες συνεδρίες ενδυνάμωσης. Κι αν όλο αυτό μας φαίνεται πολύ, τότε μπορούμε να κάνουμε όσο αντέχουμε – ακόμα και η λίγη γυμναστική βοηθά.

  1. Ακολουθούμε μια υγιεινή/μεσογειακή διατροφή

Η καλή διατροφή συνεισφέρει στην προστασία της καρδιάς, τη βελτίωση των τιμών της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης και τη μείωση του κινδύνου για διαβήτη τύπου 2. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, η μεσογειακή δίαιτα, που περιλαμβάνει πολλά φρούτα και λαχανικά, ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς, ψάρια, όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης και περιορισμένο κόκκινο κρέας, ζάχαρη, κορεσμένα λιπαρά, επεξεργασμένα τρόφιμα κ.λπ., μπορεί να αποδειχθεί ένας εξαιρετικός σύμμαχος για την υγεία της καρδιάς μας.

  1. Διατηρούμε υγιές βάρος

Το υπερβολικό βάρος, ειδικά στην περιοχή της μέσης, ανεβάζει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, ενώ μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης, της χοληστερόλης και του σακχάρου στο αίμα. Ακόμα και μια μικρή απώλεια κιλών, μόλις 3-5%, μπορεί να είναι ευεργετική βελτιώνοντας τα επίπεδα τριγλυκεριδίων και σακχάρου στο αίμα, ενώ, αν είναι μεγαλύτερη, συμβάλλει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης.

  1. Κοιμόμαστε καλά

Όσοι δεν κοιμούνται αρκετά έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο παχυσαρκίας, υψηλής αρτηριακής πίεσης, καρδιακής προσβολής, διαβήτη και κατάθλιψης. Οι περισσότεροι ενήλικοι χρειάζονται τουλάχιστον επτά ώρες ύπνου κάθε βράδυ, ενώ τα παιδιά περισσότερο. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να καθορίσουμε ένα πρόγραμμα ύπνου και να το τηρήσουμε. Αν δυσκολευόμαστε, καλό είναι να δούμε έναν ειδικό που θα μπορέσει να μας καθοδηγήσει.

  1. Διαχειριζόμαστε το άγχος

Το συνεχές άγχος μπορεί να είναι συνυπεύθυνο για την αύξηση της αρτηριακής πίεσης και άλλων παραγόντων κινδύνου για καρδιακές παθήσεις. Συχνά το αντιμετωπίζουμε με ανθυγιεινούς και λανθασμένους τρόπους, για παράδειγμα τρώγοντας υπερβολικά, πίνοντας αλκοόλ ή καπνίζοντας. Αν δεν μπορούμε να το διαχειριστούμε, καλό είναι να επισκεφθούμε έναν ειδικό ψυχικής υγείας, αλλά και να υιοθετήσουμε τακτικές που περιέχουν και σωματική και πνευματική δραστηριότητα, όπως ασκήσεις χαλάρωσης και ενσυνειδητότητας, γιόγκα και διαλογισμό.

  1. Κάνουμε τακτικά προληπτικές εξετάσεις

Αν δεν είμαστε συνεπείς στο τσεκάπ μας, δεν θα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα υγείας που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την καρδιά μας, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, το σάκχαρο ή οι μη φυσιολογικές τιμές των λιπιδίων στο αίμα.

Ευχαριστούμε τον Μανώλη Καλλιέρη, καρδιολόγο, επίκουρο καθηγητή, μέλος του Κολλεγίου των Καρδιολόγων των ΗΠΑ, για τη συνεργασία.