Ο όρος «decluttering» περιγράφει τη διαδικασία της απελευθέρωσης από τα περιττά αντικείμενα σε ένα χώρο, όπως το σπίτι, το γραφείο ή ακόμα και ο υπολογιστής μας. Στόχος είναι να μειωθεί η ακαταστασία και να δημιουργηθεί ένα πιο καθαρό, λειτουργικό και ευχάριστο περιβάλλον, όπου δεν θα αισθανόμαστε αγχωμένοι και υπερφορτωμένοι. Σε έναν κόσμο γεμάτο πληροφορίες, υποχρεώσεις και υλικά αγαθά, η ακαταστασία μπορεί να μοιάζει λεπτομέρεια. Όμως, όπως δείχνουν οι έρευνες, η σχέση μας με τους χώρους στους οποίους ζούμε και εργαζόμαστε επηρεάζει άμεσα την ψυχική μας υγεία. Πόσο σημαντικό είναι τελικά να «βάζουμε τάξη»; Και πότε η τακτοποίηση ξεφεύγει από τα όρια της αυτοφροντίδας;
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο «British Journal of Sports Medicine», οι άνθρωποι που περιγράφουν το σπίτι τους ως ακατάστατο εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης (ορμόνη του στρες) και συχνότερη καταθλιπτική διάθεση μέσα στην ημέρα. Οι ειδικοί εξηγούν ότι το ξεκαθάρισμα και η οργάνωση του χώρου μπορούν να προσφέρουν αίσθηση ελέγχου και ελευθερίας και περισσότερη παραγωγικότητα και αποτελεσματικότητα. Όταν απομακρύνουμε οτιδήποτε περιττό και συμμαζεύουμε, νιώθουμε πιο ήρεμοι και συγκροτημένοι, κάτι που επιδρά θετικά και στην ψυχική μας υγεία.
Χάος στο χώρο = Χάος στο μυαλό
Ιδανικά, το σπίτι μας είναι το μέρος όπου αισθανόμαστε ασφάλεια. Ωστόσο, σύμφωνα με έρευνες, η υπερβολική ακαταστασία μπορεί να αποδυναμώσει αυτή την αίσθηση. Ιδιαίτερα οι γυναίκες φαίνεται να επηρεάζονται περισσότερο, ίσως επειδή νιώθουν μεγαλύτερη ευθύνη για το χώρο. Σε σχετική αμερικανική μελέτη, όσες χαρακτήρισαν το σπίτι τους ακατάστατο παρουσίασαν αυξημένα επίπεδα άγχους καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Έρευνες διαπίστωσαν ότι ένα χαοτικό περιβάλλον μας εξαντλεί πνευματικά.
Μπορεί η ακαταστασία να επηρεάσει ακόμα και τη διατροφή μας;
Σε ένα ενδιαφέρον πείραμα, συμμετέχοντες που βρίσκονταν σε μια κουζίνα όπου όλα ήταν άνω-κάτω κατανάλωσαν διπλάσια ποσότητα μπισκότων από όσους βρίσκονταν σε έναν καθαρό, οργανωμένο χώρο. Όμως εκείνοι που απλώς ανακάλεσαν στο μυαλό τους μια στιγμή κατά την οποία ένιωθαν έλεγχο έφαγαν λιγότερα, ακόμα και μέσα στο χαοτικό περιβάλλον.
Το συμπέρασμα; Η ακαταστασία ενισχύει τις λιγούρες, αλλά η ψυχολογική αίσθηση ελέγχου μπορεί να μετριάσει αυτή την επίδραση.
Τακτοποίηση χωρίς υπερβολές
Όταν γίνεται με ισορροπία, η τακτοποίηση μπορεί να είναι εξαιρετικό εργαλείο αυτοφροντίδας. Όπως τονίζουν οι ειδικοί, αν η ανάγκη για τάξη μάς εμποδίζει από το να εστιάσουμε σε άλλα, σημαντικά πράγματα, τότε δεν είναι λειτουργική.
Η εμμονή με την οργάνωση μπορεί να αποτελέσει ακόμα μία μορφή ελέγχου και άγχους. Το ζητούμενο είναι να βρούμε το δικό μας ασφαλές όριο, αυτό που μας προσφέρει ηρεμία χωρίς καταπίεση.
Πρακτικά tips για ήπιο decluttering
- Ξεκινάμε με ένα μικρό σημείο, π.χ. το κομοδίνο ή ένα συρτάρι.
- Χωρίζουμε τα αντικείμενα σε τρεις κατηγορίες: «κρατάω», «δίνω», «πετάω».
- Ρωτάμε τον εαυτό μας: «Αυτό το αντικείμενο με εξυπηρετεί ή με βαραίνει;».
- Βάζουμε χρονικά όρια. Αφιερώνουμε 15-20 λεπτά την ημέρα, όχι ώρες.
- Είμαστε επιεικείς με τον εαυτό μας. Δεν χρειάζεται τελειότητα.
Το decluttering δεν είναι απλώς μια τάση της εποχής, αλλά ένας τρόπος να νιώσουμε πιο ανάλαφροι και να δημιουργήσουμε χώρο τόσο στο σπίτι μας όσο και στο μυαλό μας για καινούρια, όμορφα πράγματα.
