Μια εκτεταμένη νέα αμερικανική μελέτη που ανέλυσε δεδομένα δύο δεκαετιών διαπίστωσε μια σταθερή και σημαντική μείωση στον αριθμό των ανθρώπων που διαβάζουν βιβλία για ευχαρίστηση σε καθημερινή βάση. Η εν λόγω έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό iScience, δείχνει επίσης ότι οι υπάρχουσες ανισότητες στις αναγνωστικές συνήθειες επιδεινώνονται, με τα χάσματα να διευρύνονται ως προς τη φυλή, την εκπαίδευση και το εισόδημα.
Το διάβασμα για ευχαρίστηση συνδέεται με πολλά ατομικά και κοινωνικά οφέλη, από τον εμπλουτισμό του λεξιλογίου, την ενσυναίσθηση και τις δεξιότητες σκέψης, μέχρι τις καλύτερες ευκαιρίες απασχόλησης, τη μείωση του στρες και ακόμη και τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.
Εξαιτίας της σημασίας του διαβάσματος, οι ερευνητές μελετούν εδώ και χρόνια τις αναγνωστικές συνήθειες, αλλά τα παλαιότερα αποτελέσματα ήταν συχνά αντικρουόμενα. Για να αποκτήσουν μια πιο ακριβή εικόνα, λοιπόν, έρχεται η συγκεκριμένη μελέτη, η οποία ανέλυσε καθημερινές συμπεριφορές σε διάστημα 20 ετών. Εξετάζοντας τα δεδομένα του American Time Use Survey για 236.270 άτομα ηλικίας από 15 ετών και πάνω, οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στο «διάβασμα για προσωπικό ενδιαφέρον» που αφορούσε σε βιβλία, περιοδικά, e-readers, audiobooks και στο «διάβασμα με παιδιά».
Βασικά ευρήματα
Σύμφωνα με την έρευνα, το 2003 περίπου το 27% των ανθρώπων διάβαζε για ευχαρίστηση σε μια τυπική μέρα. Το 2023, το ποσοστό αυτό έπεσε στο 16%. Αυτό σημαίνει σταθερή μείωση περίπου 3% κάθε χρόνο.
Αν και λιγότεροι άνθρωποι διαβάζουν συνολικά, όσοι συνεχίζουν να διαβάζουν αφιερώνουν ελαφρώς περισσότερο χρόνο. Συγκεκριμένα, αυτός ο χρόνος αυξήθηκε από 1 ώρα και 23 λεπτά το 2003 σε 1 ώρα και 37 λεπτά το 2023. Επίσης, βάσει των δεδομένων, το 2023, το 67% του διαβάσματος το έκαναν οι άνθρωποι μόνοι και το 94% εντός σπιτιού.
Το διάβασμα με παιδιά παρέμεινε εξαιρετικά χαμηλό σε ποσοστά, καθώς μόνο περίπου 2% του πληθυσμού το έκανε σε μια τυπική μέρα, χωρίς σημαντική αύξηση μέσα στις δύο δεκαετίες.
Λιγότερος ελεύθερος χρόνος για διάβασμα
Με βάση τα αποτελέσματα, οι άνθρωποι με μεταπτυχιακό διάβαζαν σχεδόν τρεις φορές πιο συχνά από εκείνους με μόνο απολυτήριο λυκείου ή με ακόμη χαμηλότερη εκπαίδευση. Αντίστοιχα, αυξήθηκαν οι διαφορές μεταξύ υψηλών και χαμηλών εισοδηματικών ομάδων.
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι η «ψηφιακή κουλτούρα» είναι σίγουρα μέρος της εξήγησης, αλλά σημαντικό ρόλο παίζουν και οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες. Για κάποιους ανθρώπους υπάρχει περιορισμένη πρόσβαση σε υλικά ανάγνωσης, επικρατεί οικονομική ανασφάλεια και ο ελεύθερος χρόνος είναι λιγότερος.
Βιβλία και ευημερία
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι το διάβασμα δεν είναι μόνο πολιτισμικό αγαθό, αλλά και ζήτημα δημόσιας υγείας, καθώς ενισχύει την ευεξία και την ποιότητα ζωής. Αναφέρουν πως η ανάγνωση υπήρξε πάντα ένας από τους πιο προσιτούς τρόπους να στηριχθεί η ευημερία και η μείωση αυτή είναι ανησυχητική, γιατί τα οφέλη είναι σημαντικά και αφορούν όλες τις ηλικιακές ομάδες και κοινωνικές κατηγορίες.
