Στην εποχή των dating apps και των αμέτρητων επιλογών, οι σχέσεις δεν διαμορφώνονται πια από τη «μοίρα», αλλά από τον αλγόριθμο. Κι ενώ η τεχνολογία υπόσχεται να μας φέρει πιο κοντά, οι νέες τάσεις, όπως το zip coding, δείχνουν ότι ίσως τελικά μας απομακρύνει…
Ο χάρτης της αγάπης
Ο όρος zip coding προέρχεται από τον ταχυδρομικό κώδικα (zip code) και αρχικά χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει όσους περιορίζουν τις αναζητήσεις τους σε μια συγκεκριμένη περιοχή.
Πολλοί φαίνεται να προτιμούν να γνωρίσουν κάποιον που ζει κοντά τους, για πρακτικούς λόγους. Δεν είναι όλοι διατεθειμένοι να «ξεβολευτούν» ή να ξοδεύουν παραπάνω χρόνο και χρήματα για να συντηρήσουν μία σχέση εξ αποστάσεως.
Επιπλέον, στην εξίσωση μπαίνει και το θέμα της απιστίας. Κάποιοι θεωρούν τον εαυτό τους δεσμευμένο μόνο εντός της πόλης. Όταν βρίσκονται εκτός συμπεριφέρονται σαν ελεύθεροι. Με άλλα λόγια, η σχέση παύει να είναι σχέση μόλις χαθεί η γεωγραφική εγγύτητα.
Αυτό το είδος τοπικής αποκλειστικότητας συνδέεται, σύμφωνα με έρευνες, με το φαινόμενο του situationship, τη σχέση χωρίς ξεκάθαρη ταυτότητα. Οι άνθρωποι θέλουν τη συντροφικότητα, αλλά όχι τις ευθύνες που τη συνοδεύουν.
Τι αποκαλύπτει το zip coding για την κοινωνία
Σύμφωνα με κοινωνιολόγους και ειδικούς στις διαπροσωπικές σχέσεις, το zip coding είναι μια ένδειξη της αυξανόμενης δυσκολίας των ανθρώπων να επενδύσουν συναισθηματικά. Ζούμε σε μια εποχή άμεσης ικανοποίησης: θέλουμε τα πάντα εύκολα, γρήγορα και κοντά μας, από το φαγητό μέχρι τον έρωτα.
Η πανδημία ενίσχυσε την ανάγκη για «τοπική ασφάλεια». Θέλουμε να γνωρίζουμε ανθρώπους που είναι διαθέσιμοι άμεσα, που ζουν κοντά, που δεν απαιτούν προγραμματισμό ή κόπο. Όμως αυτή η τάση, όταν γίνεται στάση ζωής, οδηγεί σε επιφανειακές σχέσεις.
Το zip coding είναι στην πραγματικότητα ένας μηχανισμός αποφυγής. Είναι ένας τρόπος να νιώθεις ότι έχεις σχέση, χωρίς να χρειάζεται να «δουλέψεις» γι’ αυτήν. Η γεωγραφική απόσταση λειτουργεί ως άλλοθι για τη συναισθηματική απόσταση.
Δεν είναι τυχαίο ότι όλο και περισσότεροι νέοι ενήλικες δηλώνουν κουρασμένοι από το dating apps και την κουλτούρα των περιστασιακών σχέσεων. Έρευνες δείχνουν πως, παρά τη φαινομενική απελευθέρωση, η γενιά των millennials και της Gen Z βιώνει περισσότερη μοναξιά και λιγότερη ικανοποίηση στις σχέσεις τους από ποτέ.
Η συνεχής έκθεση, η υπερπροσφορά επιλογών και η ευκολία του swipe δημιουργούν μια ψευδαίσθηση αφθονίας που τελικά υπονομεύει τη δέσμευση. Όταν κάθε γνωριμία μπορεί να αντικατασταθεί με δύο κινήσεις στο κινητό, η έννοια της συνέπειας χάνει το νόημά της.
Το ζητούμενο, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, δεν είναι να γνωρίσουμε ανθρώπους «εκτός ταχυδρομικού κώδικα», αλλά εκτός της ζώνης άνεσής μας. Γιατί η πραγματική εγγύτητα δεν χτίζεται από την απόσταση στο GPS, αλλά από τη διάθεση να μείνεις στη σχέση, ακόμη κι όταν τα πράγματα δυσκολεύουν.
