Πότε έγινε η ευεξία συνώνυμη της τελειότητας; Και πότε η ξεκούραση απέκτησε αρνητική χροιά; Ίσως αυτό να είναι αποτέλεσμα μιας κοινωνίας όπου η αξία μας μετριέται από το πόσο παραγωγικοί είμαστε και πόση εξωτερική αποδοχή λαμβάνουμε. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, δεν επιδιώκουμε την ευεξία για τον εαυτό μας, αλλά ως μέσο επιβίωσης μέσα στην «τρέλα» της καθημερινότητας.
Τι ρόλο παίζει η ντροπή;
Αλλά τι συμβαίνει όταν δεν ανταποκρίνεται κάποιος στις προσδοκίες, είτε τις δικές του, είτε των άλλων; Έρχεται η ντροπή; Αν ναι, δεν είστε οι μόνοι. Η ντροπή που σχετίζεται με την ευεξία μπορεί να είναι ιδιαίτερα άβολη. Όχι μόνο αισθανόμαστε ότι αποτυγχάνουμε στις υποχρεώσεις μας, αλλά και ότι «δεν καταφέρνουμε» να φροντίσουμε τον εαυτό μας.
Όμως το πρόβλημα είναι ότι αναγκαζόμαστε να αναζητάμε μανιωδώς την ευεξία, εγκλωβίζοντας τον εαυτό μας σε έναν φαύλο κύκλο τελειομανίας και υπερκόπωσης. Για να ζήσουμε μια πιο υγιή και χαρούμενη ζωή, θα μπορούσαμε να ακολουθήσουμε 5 συμβουλές ευεξίας χωρίς ντροπή.
1. Η ντροπή που κουβαλάς δεν είναι μόνο δική σου
Δεν είναι κάθε μορφή ντροπής κακή. Η «υγιής» ντροπή μάς βοηθά να αναγνωρίσουμε τα λάθη μας και να αναλάβουμε ευθύνη. Η «ανθυγιεινή» ντροπή μας κρατά σε μόνιμη επαγρύπνηση, γιατί φοβόμαστε την απόρριψη.
Συχνά, η πηγή της ντροπής μας δεν είμαστε εμείς οι ίδιοι. Προέρχεται από μηνύματα που έχουμε εσωτερικεύσει για το πώς «πρέπει» να είμαστε, τι «πρέπει» να έχουμε και πώς «πρέπει» να παρουσιαζόμαστε στον κόσμο. Ο εγκέφαλός μας τείνει να μας κατηγορεί, αντί να εξετάζει αντικειμενικά τι συμβαίνει γύρω μας.
Η ντροπή μπορεί, επίσης, να είναι αποτέλεσμα τραύματος, ένας τρόπος του εγκεφάλου να μας προστατεύσει από νέο πόνο. Πολλές φορές κλείνουμε τους άλλους έξω, ντροπιάζοντας πρώτα εμείς τον εαυτό μας, πριν μας πληγώσουν οι άλλοι.
2. Το αντίδοτο στην ντροπή είναι η συμπόνια
Ευεξία χωρίς ντροπή σημαίνει να ερχόμαστε κοντά με τον εαυτό μας. Είναι η αναγνώριση ότι είμαστε άξιοι συμπόνιας, ακόμη κι αν έχουμε μάθει να απαντάμε στα λάθη μας με σκληρή αυτοκριτική.
Δεν χρειάζεται να είμαστε τέλειοι. Η αποδοχή είναι μια διαρκής πρακτική συμφιλίωσης με τις αδυναμίες μας, είναι η κατανόηση ότι δεν μας καθορίζουν. Αν βασίζουμε την αξία μας στην καριέρα ή στο εισόδημά μας, θα δυσκολευτούμε να αποδεχτούμε τον εαυτό μας όταν αυτά λείπουν. Κάποια στιγμή θα συνειδητοποιήσουμε ότι καμία εξωτερική επιβεβαίωση δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη δική μας αποδοχή.
Η υποστήριξη μπορεί να μας βοηθήσει να διαχειριστούμε αυτά τα συναισθήματα. Όταν βλέπουμε ότι και άλλοι παλεύουν με παρόμοια θέματα, καλλιεργούμε ένα αίσθημα κοινής ανθρώπινης εμπειρίας.
3. Επαναπροσδιόρισε την ευεξία με βάση τη δική σου πραγματικότητα
Η ευεξία του καθενός πρέπει να αντανακλά τη ζωή του. Οι «ενιαίες» προσεγγίσεις βασίζονται σε υποθέσεις που συχνά αγνοούν την πραγματικότητά μας, τον χρόνο μας, τα οικονομικά μας ή την κοινωνική υποστήριξη που έχουμε. Αν αγνοήσουμε αυτούς τους παράγοντες, θα απογοητευτούμε.
Ευεξία χωρίς ντροπή σημαίνει να συναντάμε τον εαυτό μας εκεί που βρίσκεται. Να ρωτάμε «Τι χρειάζομαι αυτή τη στιγμή;» και να δημιουργούμε ένα πλάνο ευεξίας που λαμβάνει υπόψη τη δική μας ταυτότητα, τις δικές μας συνθήκες και ανάγκες.
4. Αναγνώρισε τις επιπτώσεις που έχει το «τρέξιμο»
Η ευεξία χωρίς ντροπή βοηθά να εντοπίσουμε πότε η υπερβολική εργασία βλάπτει την ευημερία μας. Δείτε με ειλικρίνεια πώς το συνεχές «τρέξιμο» επηρεάζει τη ζωή μας και πότε χρειάζεται να αφήσουμε κάτι πίσω. Ήρθε η ώρα να ρωτήσουμε τον εαυτό μας:
- Ποιες προσδοκίες είναι μη ρεαλιστικές και μπορώ να αποτινάξω;
- Τι μπορώ να ελέγξω;
- Πού χρειάζομαι συλλογική υποστήριξη ή κοινωνική αλλαγή;
5. Ρώτα τον εαυτό σου «Τι χρειάζομαι;» για να έχω ευεξία;
Αναγνωρίστε ποιες δραστηριότητες σας αναζωογονούν. Μπορεί να είναι η ευγνωμοσύνη, η φύση, η κίνηση, η μουσική, οι φίλοι ή απλώς η ξεκούραση. Δημιουργήστε μία λίστα με πράγματα που σας βοηθούν να επανέρχεστε κάθε φορά που νιώθετε εξαντλημένοι. Μάθετε, επίσης, πότε να πείτε «όχι», να βάλετε όρια, να φύγετε από ένα τοξικό περιβάλλον ή να ζητήσετε βοήθεια για ζητήματα που ξεπερνούν τον έλεγχό σας.
Ο στόχος δεν είναι να μην αισθανθείτε ποτέ ξανά ντροπή. Αυτό δεν είναι ρεαλιστικό. Ο στόχος είναι να αξιοποιήσετε εργαλεία και τεχνικές που σας βοηθούν να αποδομήσετε την ντροπή και να απομακρύνετε την ανάγκη να είστε «τέλειοι». Όταν στηρίζετε τον εαυτό σας με συμπόνια και ρεαλισμό, μπορείτε να προσφέρετε περισσότερα και στους άλλους, με σταθερότητα και αυθεντικότητα.
