Η ευτυχία είναι κάτι που σχεδόν όλοι επιδιώκουμε. Πολλοί τη θεωρούν τον απόλυτο στόχο της ζωής, κάτι που αναζητούν μέσα από επιτεύγματα, σχέσεις ή μικρές καθημερινές απολαύσεις. Παρόλο που έχουν γίνει αμέτρητες έρευνες για να κατανοήσουν τι πραγματικά οδηγεί στην ευτυχία, αυτό δεν έχει γίνει σαφές. Είναι άλλωστε και υποκειμενικό.
Είναι αλήθεια πως η ευτυχία παραμένει, για πολλούς, ένας άπιαστος στόχος, κάτι δύσκολο να το διατηρήσουν. Ένα μέρος της δυσκολίας αυτής ίσως να κρύβεται στον ίδιο τον τρόπο που την αναζητούμε. Η συνεχής επιδίωξη της ευτυχίας μπορεί να μας κάνει λιγότερο ευτυχισμένους.
Οι ειδικοί εξηγούν ότι το παράδοξο του να δίνει κάποιος υπερβολική αξία στην ευτυχία είναι πως, όταν διαρκώς ρωτά τον εαυτό του «είμαι αρκετά χαρούμενος;», τελικά δημιουργεί συναισθήματα που υπονομεύουν τον ίδιο τον στόχο της ευτυχίας. Με άλλα λόγια, όσο περισσότερο προσπαθεί κάποιος να μετρήσει την ευτυχία του, τόσο πιο εύκολα νιώθει ότι δεν είναι ευτυχισμένος.
Ευτυχία και σύνδεση
Μία λύση σε αυτή την παγίδα είναι να στρέψουμε την προσοχή μας από τον εαυτό μας προς τη σύνδεσή μας με τους άλλους. Όταν συνδεόμαστε, σταματάμε να «ανακυκλώνουμε» σκέψεις και ανησυχίες στο μυαλό μας και θυμόμαστε την αίσθηση της υποστήριξης και του ανήκειν.
Όμως η πραγματική σύνδεση απαιτεί πράξη εμπιστοσύνης. Εμπιστοσύνη στους άλλους, στον εαυτό μας και στη ροή της ζωής. Η εμπιστοσύνη μειώνει την ανάγκη να ελέγχουμε και να μετράμε κάθε στιγμή ευτυχίας. Έτσι, η ευτυχία παύει να είναι κάτι εύθραυστο και στιγμιαίο και γίνεται βαθύτερη, πιο σταθερή εμπειρία που γεννιέται μέσα από τις σχέσεις μας.
Αντί να αναρωτιόμαστε συνεχώς «είμαι αρκετά χαρούμενος;», μπορούμε να χαλαρώσουμε μέσα στις κοινές μας εμπειρίες και να αφήσουμε τη χαρά να αναδυθεί φυσικά μέσα από τη σύνδεση. Η εμπιστοσύνη δημιουργεί ασφάλεια και μέσα σε αυτήν την ασφάλεια τα θετικά συναισθήματα ρέουν πιο ελεύθερα και πιο βαθιά.
Η εμπιστοσύνη και η ευτυχία: Ποια είναι η σχέση τους;
Σε σχετική έρευνα, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Psychological Bulletin, εξετάστηκε η σχέση εμπιστοσύνης και ευτυχίας, με βάση δεδομένα από πάνω από 2,5 εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο.
Οι ερευνητές δεν εστίασαν μόνο σε μια ομάδα ή μια χρονική στιγμή. Εξέτασαν την εμπιστοσύνη σε διαφορετικές ηλικίες, πολιτισμούς και επίπεδα, είτε επρόκειτο για εμπιστοσύνη σε άτομα, σε σχέσεις ή σε θεσμούς. Ταυτόχρονα, μελέτησαν διάφορες πτυχές ευημερίας, όπως η ικανοποίηση από τη ζωή και η συναισθηματική υγεία και παρακολούθησαν πώς εξελίσσονταν με τον χρόνο.
Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν κάτι εντυπωσιακό. Η εμπιστοσύνη και η ευτυχία σχηματίζουν έναν αμοιβαίο κύκλο ενίσχυσης. Η εμπιστοσύνη ελαφρύνει το «νοητικό βάρος». Όταν ζούμε διαρκώς σε κατάσταση αμφιβολίας και αναρωτιόμαστε αν οι άνθρωποι ή τα συστήματα γύρω μας θα μας απογοητεύσουν, επιβαρύνεται το μυαλό και η διάθεσή μας.
Η εμπιστοσύνη μειώνει αυτό το βάρος. Όταν μπορούμε να εμπιστευτούμε, παύουμε να ζούμε σε συνεχή επιφυλακή και έτσι δημιουργείται χώρος για τη χαρά. Επίσης, η εν λόγω έρευνα έδειξε σταθερή θετική συσχέτιση μεταξύ εμπιστοσύνης και υποκειμενικής ευημερίας. Όσοι δήλωναν υψηλότερα επίπεδα εμπιστοσύνης, είτε προς άτομα, είτε προς την κοινότητα ή τους θεσμούς, ανέφεραν και μεγαλύτερη ευτυχία και ικανοποίηση από τη ζωή.
Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι αυτή η σχέση ισχύει παντού. Σε όλες τις ηλικίες, πολιτισμούς και τύπους εμπιστοσύνης. Η εμπιστοσύνη, λοιπόν, δεν είναι απλώς μια πολιτισμική αξία, αλλά θεμελιώδες συστατικό της ανθρώπινης ευημερίας.
Εμπιστοσύνη δεν σημαίνει αφέλεια
Το να δείχνει εμπιστοσύνη κάποιος δεν σημαίνει ότι είναι αδιάφορος ή αφελής, σημαίνει ότι παύει να ξοδεύει ενέργεια στη συνεχή καχυποψία. Απελευθερώνει έτσι χώρο για είναι παρών και να βλέπει τα θετικά γύρω του.
Όταν δεν περιμένουμε συνεχώς το χειρότερο, μπορούμε να παρατηρήσουμε πιο εύκολα το καλό ή ακόμη και να το δημιουργήσουμε. Αυτή η αλλαγή οπτικής ανοίγει τον δρόμο για περισσότερη χαρά και πληρότητα.
Η ευτυχία καλλιεργεί περισσότερη εμπιστοσύνη
Όταν βιώνουμε ευημερία, αλλάζει ο τρόπος που βλέπουμε τον κόσμο. Συγκεκριμένα, η μελέτη έδειξε ότι η ευημερία προβλέπει με τη σειρά της υψηλότερα επίπεδα εμπιστοσύνης. Οι άνθρωποι που ένιωθαν πιο ευτυχισμένοι ήταν πιο πιθανό να εμπιστεύονται άλλους ανθρώπους, τις κοινότητές τους ή ακόμη και τους θεσμούς.
Έτσι, η ευτυχία και η εμπιστοσύνη δεν λειτουργούν μεμονωμένα, αλλά τροφοδοτούν η μία την άλλη. Μαζί, δημιουργούν έναν κύκλο που ενισχύει τόσο την ψυχική ευημερία όσο και τη σύνδεση με τους άλλους.
