Ερευνητές από την Ιαπωνία ζήτησαν από περισσότερους από 1.000 ενήλικες άνω των 65 ετών να εκτελέσουν ένα τεστ χειρωνακτικών ικανοτήτων, όπως το να σχεδιάσουν κύκλους ή να μεταφέρουν μικρά καρφάκια πάνω σε μια σανίδα από την μια θέση στην άλλη, χρησιμοποιώντας τόσο το δεξί όσο και το αριστερό τους χέρι.
Ύστερα από περίπου 15 χρόνια παρακολούθησης, η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι σχεδόν ένας στους τέσσερις συμμετέχοντες είχε αναπτύξει κάποια λειτουργική αναπηρία, όπως δυσκολία στο περπάτημα, αδυναμία, παράλυση ή μειωμένο εύρος κίνησης.
Η περιορισμένη λειτουργία των χεριών μπορεί να κάνει τις απλές καθημερινές δραστηριότητες, όπως το μαγείρεμα, το βούρτσισμα των δοντιών ή την κατανάλωση φαγητού, πιο δύσκολες και να οδηγήσει στο να παραμελούνται αυτές οι ανάγκες, προκαλώντας με την πάροδο του χρόνου επιπλοκές, που κυμαίνονται από κακή υγιεινή έως υποσιτισμό.
Τα άτομα που τα πήγαν χειρότερα στα τεστ επιδεξιότητας των χεριών, είχαν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν κάποια αναπηρία σε σύγκριση με εκείνους που σημείωσαν τις υψηλότερες επιδόσεις.
Επιπλέον, τα άτομα που ανέπτυξαν αυτές τις αναπηρίες διέτρεχαν σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο να χάσουν την ανεξαρτησία τους και να χρειαστούν φροντίδα σε μονάδα περίθαλψης.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η επιδεξιότητα των χεριών αποτελεί έναν καλό δείκτη υγιούς γήρανσης, καθώς μπορεί να αντικατοπτρίζει τη δύναμη του μυϊκού συστήματος — κάτι που βελτιώνει την οστική πυκνότητα και προλαμβάνει τις πτώσεις, παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν το προσδόκιμο ζωής.
Η ερευνητική ομάδα επισήμανε ότι, αν και χρειάζεται περαιτέρω μελέτη, η έρευνά τους μπορεί να είναι η πρώτη που συνδέει τη λειτουργία των χεριών με τον κίνδυνο αναπηρίας και το προσδόκιμο ζωής.
Τα αποτελέσματα αυτά έρχονται σε μια περίοδο που το προσδόκιμο ζωής στις Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζει να μειώνεται, φτάνοντας στα χαμηλότερα επίπεδα από τη δεκαετία του 1990, ενώ 1,2 εκατομμύρια Αμερικανοί ζουν σε γηροκομεία — αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί καθώς ο πληθυσμός των ηλικιωμένων μεγαλώνει.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Annals of Geriatric Medicine.
Τι ακριβώς περιλάμβαναν τα τεστ
Σε ένα από τα τεστ, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να μετακινήσουν 48 μικρά καρφάκια από μία σανίδα σε μια άλλη όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Έπρεπε να κρατούν από ένα καρφάκι σε κάθε χέρι και να τα μετακινούν ταυτόχρονα. Ένα άλλο τεστ απαιτούσε να κυκλώσουν όσο το δυνατόν περισσότερους αριθμούς —από το 1 έως το 80— με τη σωστή σειρά μέσα σε 15 δευτερόλεπτα, χρησιμοποιώντας το ένα τους χέρι.
Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες με βάση τις επιδόσεις τους: τους καλύτερους, τους μέτριους και τους χειρότερους.
Η ερευνητική ομάδα στη συνέχεια εξέτασε εθνικές βάσεις δεδομένων για αναπηρίες έτσι ώστε να διαπιστώσει ποιοι συμμετέχοντες είχαν αναπτύξει κάποια και χρειάστηκε να μεταφερθούν σε γηροκομείο. Παράγοντες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αναπηρία, όπως η ηλικία, το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο και ο δείκτης μάζας σώματος (BMI), λήφθηκαν υπόψη.
Όπως αναφέρθηκε, κατά τη διάρκεια της 14ετούς περιόδου της μελέτης, το 23 % των συμμετεχόντων ανέπτυξε κάποια λειτουργική αναπηρία, όπως δυσκολία στο περπάτημα, στο μαγείρεμα ή στα ψώνια ενώ τα άτομα που ανήκαν στην ομάδα με τις «χειρότερες» επιδόσεις στο τεστ μετακίνησης των καρφιών είχαν διπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν αναπηρία σε σύγκριση με εκείνους της ομάδας με τις καλύτερες επιδόσεις. Όσον αφορά το τεστ σχεδίασης κύκλων, η «χειρότερη» ομάδα είχε 1,7 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης αναπηρίας.
Ο κίνδυνος εμφάνισης αναπηρίας αυξανόταν όταν οι συμμετέχοντες χρειάζονταν περισσότερο από 38 δευτερόλεπτα για να μετακινήσουν όλα τα καρφάκια ή όταν σχεδίαζαν λιγότερους από 21 κύκλους.
«Αυτά τα ευρήματα αναδεικνύουν τη χρησιμότητα των απλών τεστ επιδεξιότητας των χεριών στην πρόβλεψη της λειτουργικής αναπηρίας και υποδεικνύουν ότι η διατήρηση επαρκούς επιδεξιότητας αποτελεί μια πιθανή στρατηγική για τη στήριξη της λειτουργικής ανεξαρτησίας, παράλληλα με άλλες προσεγγίσεις αποκατάστασης», κατέληξαν οι επιστήμονες.
