Έχετε και εσείς κενά προσοχής; Έχετε αναρωτηθεί τι φταίει; Η πρωινή σύσκεψη βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά μετά το ξενύχτι ο εγκέφαλός μας «σβήνει» ακριβώς τη στιγμή που μας κάνουν μια ερώτηση. Ίσως να σας θυμίζει κάτι αυτό το σκηνικό. Ίσως ο κακός ύπνος το προηγούμενο βράδυ να είναι η αιτία.
Αυτές οι στιγμιαίες απώλειες προσοχής είναι συχνό φαινόμενο στους ανθρώπους που δεν κοιμούνται καλά. Ωστόσο, μέχρι σήμερα ήταν δύσκολο να εντοπιστεί τι ακριβώς συμβαίνει στον εγκέφαλο τη στιγμή αυτών των «κενών διαστημάτων».
Τώρα, με μία μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Neuroscience, οι ερευνητές «έριξαν φως» στη διαδικασία και διαπίστωσαν ότι υπάρχει κάτι πολύ πιο σύνθετο πίσω από το φαινόμενο του «zoning out».
Η προσωρινή απώλεια συγκέντρωσης συμπίπτει με ένα κύμα… υγρού που φαίνεται να ρέει έξω από τον εγκέφαλο και να επιστρέφει όταν η προσοχή αποκαθίσταται.
Λίγος ύπνος, μειωμένη προσοχή
Σύμφωνα με τους ερευνητές, όταν η προσοχή κάποιου αποτυγχάνει, αυτό το κύμα ροής υγρού ξεκινά. Εκείνη τη στιγμή δεν σταματάμε απλώς να προσέχουμε τον έξω κόσμο, αλλά παρατηρείται μια πραγματικά μεγάλη μεταβολή στον εγκέφαλό μας.
Μελετώντας τον εγκέφαλο ατόμων που στερούνται ύπνου έγινε μία προσπάθεια κατανόησης των μηχανισμών αποσυντονισμού, που οδηγούν, σε επικίνδυνες καταστάσεις εξαιτίας της υπνηλίας.
Η μελέτη
Στο πείραμα, καταγράφηκε η ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου 26 εθελοντών, ενώ βρίσκονταν μέσα σε μαγνητικό τομογράφο. Οι επικεφαλής της μελέτης παρακολουθούσαν την εγκεφαλική δραστηριότητα και τις φυσιολογικές αλλαγές κατά τη διάρκεια δοκιμών στις οποίες οι συμμετέχοντες έπρεπε να αντιδράσουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα:
- όταν άκουγαν έναν ήχο
- όταν ένα σταυρουδάκι στην οθόνη μετατρεπόταν σε τετράγωνο
Κάθε άτομο εξετάστηκε δύο φορές:
- Μετά από μια ξεκούραστη νύχτα ύπνου
- Μετά από μια ολόκληρη νύχτα χωρίς ύπνο, υπό επιστημονική επίβλεψη
Όπως ήταν αναμενόμενο, οι συμμετέχοντες αντέδρασαν πιο αργά ή δεν αντέδρασαν καθόλου όταν ήταν άυπνοι.
Κενά προσοχής και κακός ύπνος
Κατά τη διάρκεια των κενών προσοχής, οι απεικονίσεις αποκάλυψαν ότι ένα κύμα υγρού εκτοπιζόταν από τον εγκέφαλο λίγα δευτερόλεπτα μετά την απόσπαση της προσοχής και επέστρεφε λίγο αργότερα, όταν η συγκέντρωση αποκαθίστατο.
Αυτά τα «κύματα» παρατηρούνται φυσιολογικά κατά τον βαθύ ύπνο και θεωρείται ότι βοηθούν τον εγκέφαλο να απομακρύνει μεταβολικά απόβλητα που συσσωρεύονται κατά τη διάρκεια της ημέρας.
