Αν μπορούσατε να προστατεύσετε τη μνήμη σας με μια τόσο ευχάριστη δραστηριότητα όπως το να ακούτε τα αγαπημένα σας τραγούδια ή να παίζετε μουσική, θα το κάνατε; Μια πρόσφατη αυστραλιανή μελέτη δείχνει ότι η μουσική μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας και να ενισχύσει τη γνωστική υγεία στους ηλικιωμένους.

Η μουσική ως φυσική προστασία για τον εγκέφαλο

Πολλοί από εμάς γνωρίζουμε ότι η μουσική έχει τη δυνατότητα να μας ανεβάσει τη διάθεση ή να μας βοηθήσει να χαλαρώσουμε. Ωστόσο, νέα ευρήματα αναφέρουν ότι μπορεί επίσης να προσφέρει πολύ περισσότερα – συγκεκριμένα, να προστατεύσει τη μνήμη μας και να επιβραδύνει τις επιπτώσεις της γήρανσης στον εγκέφαλο.

Η μελέτη του Πανεπιστημίου Monash στην Αυστραλία, που παρακολούθησε περισσότερους από 100.000 ηλικιωμένους άνω των 70 ετών, έδειξε ότι η ακρόαση ή το να παίζουμε μουσική μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο άνοιας κατά 39% και την γνωστική έκπτωση κατά 17%.

Τα οφέλη για το σώμα και τον εγκέφαλο

Η μουσική έχει τη δυνατότητα να διεγείρει πολλαπλά μέρη του εγκεφάλου, βελτιώνοντας τη λειτουργία της μνήμης, της γλώσσας, της κινητικότητας και των συναισθημάτων. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι μπορεί να ενισχύσει την «πλαστικότητα» του εγκεφάλου, την ικανότητά του να προσαρμόζεται και να αναδιοργανώνεται με την πάροδο του χρόνου.

Η μελέτη παρακολούθησε την καθημερινότητα ηλικιωμένων χωρίς τη διάγνωση άνοιας και εξέτασε τις συνήθειές τους γύρω από τη μουσική: αν άκουγαν μουσική, αν έπαιζαν κάποιο μουσικό όργανο ή αν συμμετείχαν σε μουσικές δραστηριότητες, όπως το τραγούδι. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά:

  • Οι άνθρωποι που άκουγαν τακτικά μουσική είχαν 39% λιγότερο κίνδυνο να αναπτύξουν άνοια σε σύγκριση με εκείνους που δεν ακούν συχνά.
  • Όσοι έπαιζαν μουσικό όργανο παρουσίαζαν 35% λιγότερο κίνδυνο άνοιας.
  • Οι συμμετέχοντες που συνδύαζαν την ακρόαση και την εκτέλεση μουσικής παρουσίαζαν μειωμένο κίνδυνο άνοιας κατά 33% και μειωμένο κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης κατά 22%.

Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο της μελέτης είναι η συσχέτιση μεταξύ του επιπέδου εκπαίδευσης και των ωφελειών της μουσικής. Οι συμμετέχοντες με 16 ή περισσότερα χρόνια εκπαίδευσης παρουσίασαν ακόμη πιο έντονα προστατευτικά αποτελέσματα. Στους συγκεκριμένους ηλικιωμένους, η τακτική ακρόαση μουσικής σχετίστηκε με 63% μείωση του κινδύνου άνοιας.

Αυτό δείχνει ότι η μουσική ενδέχεται να συνεργάζεται με την «γνωστική αποθήκη» του εγκεφάλου, δηλαδή την ικανότητά του να αντισταθμίσει τις επιπτώσεις της γήρανσης και των εγκεφαλικών βλαβών.

Κάντε τη μουσική μέρος της καθημερινότητάς σας

Η μουσική δεν απαιτεί εξειδικευμένες δεξιότητες ή πολύ χρόνο για να προσφέρει οφέλη. Η απλή πράξη του να ακούτε τα αγαπημένα σας τραγούδια ή να συμμετέχετε σε μουσικές δραστηριότητες μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην υγεία του εγκεφάλου σας.

  • Τραγουδήστε ή συμμετάσχετε σε μια χορωδία – Το τραγούδι βοηθά στην ενίσχυση της μνήμης και της γλώσσας, ενώ βελτιώνει και τη διάθεση.
  • Πειραματιστείτε με μουσικά όργανα – Η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου ενισχύει τη συγκέντρωση, την προσοχή και τη συντονισμένη λειτουργία του εγκεφάλου.
  • Ακούστε μουσική τακτικά – Ακόμα και η απλή ακρόαση μουσικής έχει αποδειχθεί ότι έχει θετικά αποτελέσματα στην υγεία του εγκεφάλου.