Κάθε μέρα ερχόμαστε αντιμέτωποι με διλήμματα και κάνουμε επιλογές που μπορούν να επηρεάσουν την καριέρα, την υγεία, την ευημερία μας. Από το αν θα μαγειρέψουμε ή θα παραγγείλουμε από έξω μέχρι το αν θα αφήσουμε τη δουλειά μας ή θα υποβληθούμε σε μια επέμβαση, καλούμαστε να πάρουμε αποφάσεις, ορισμένες από τις οποίες είναι προφανώς ενίοτε, κρίσιμες.
Μια πρόσφατη μελέτη από επιστήμονες στην Ελβετία, η οποία εξέτασε περισσότερους από 4.000 ενήλικες, αποκάλυψε τα πιο κοινά διλήμματα που προκαλούν άγχος και ανασφάλειες στους ανθρώπους σήμερα, προσφέροντας ενδιαφέροντα ευρήματα για τη φύση των κινδύνων που συχνά αισθανόμαστε να μας απειλούν.
Ποιες επιλογές θεωρούνται πιο ριψοκίνδυνες;
Στην κορυφή της λίστας με τις πιο τακτικά αναφερόμενες επικίνδυνες επιλογές βρίσκονται επαγγελματικά διλήμματα όπως: «Πρέπει να αλλάξω δουλειά;» ή «Πρέπει να αποδεχτώ τη νέα θέση εργασίας που μου προσφέρεται;». Αυτά τα διλήμματα είναι κοινά ιδιαίτερα στους νεότερους ανθρώπους ενώ για τα μεγαλύτερα σε ηλικία άτομα, η επαγγελματική αβεβαιότητα φαίνεται να μειώνεται.
Επίσης υψηλά στη λίστα κατατάχθηκαν οι επιλογές που αφορούν την υγεία, όπως το αν θα κάνει ένα άτομο εμβόλιο.
Αξιοσημείωτες διαφορές μεταξύ φύλων και ηλικιακών ομάδων
Αξίζει να σημειωθεί πως οι επιλογές και οι κίνδυνοι που θεωρούνται σημαντικοί διαφοροποιούνται σε μεγάλο βαθμό ανάλογα με το φύλο και την ηλικία.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με τα ευρήματα, οι άντρες 60 ετών και άνω ανησυχούν περισσότερο για τη χρήση του 5G και τις πιθανές επιπτώσεις του στην υγεία. Αυτή η ανησυχία ίσως σχετίζεται με την έλλειψη πλήρους κατανόησης των νέων τεχνολογιών από τους μεγαλύτερους ανθρώπους οι οποίοι δεν είναι τόσο εξοικειωμένοι με αυτές. Αντίθετα, για τους άντρες ηλικίας 30-44, οι ανησυχίες εστιάζονται περισσότερο σε θέματα, όπως το αν θα πρέπει να υποβληθούν σε μια χειρουργική επέμβαση ή αποφάσεις που αφορούν τα ταξίδια. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι αυτή η ηλικιακή ομάδα βρίσκεται συνηθώς σε μια φάση ζωής όπου οι επαγγελματικές και οικογενειακές υποχρεώσεις είναι πιο έντονες, οπότε τα ρίσκα που σχετίζονται με την υγεία, τις ευθύνες και την προσωπική ασφάλεια είναι πιο πιεστικά.
Από την άλλη πλευρά, οι γυναίκες ηλικίας 30-44 ετών συχνά αντιμετωπίζουν το δίλημμα του γάμου ενώ οι νεότερες γυναίκες (15-29) και οι γυναίκες 45-59 ετών ανησυχούν για τις επιλογές τους όσον αφορά την εκπαίδευση και την κατάρτιση.
Αυτές οι διαφορές υπογραμμίζουν τις διαφορετικές κοινωνικές προσδοκίες και τις πιέσεις που βιώνουν οι άντρες και οι γυναίκες σε διάφορες ηλικιακές φάσεις.
Η επίδραση της πανδημίας
Ένα ενδιαφέρον στοιχείο της μελέτης ήταν η εξέταση του κατά πόσο η πανδημία Covid-19 επηρέασε τις επικίνδυνες επιλογές που οι άνθρωποι καλούνται να κάνουν.
Παρά τις πρωτοφανείς προκλήσεις της πανδημίας, η μελέτη διαπίστωσε ότι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι δεν έχουν αλλάξει θεμελιωδώς. Η ανάγκη για υγειονομική φροντίδα, οι επαγγελματικές αποφάσεις και οι κοινωνικές δυσκολίες παραμένουν κατά βάση αμετάβλητες.
Η σημασία των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης
Η μελέτη επισημαίνει επίσης τις σημαντικές διαφορές μεταξύ των χωρών στην αντιμετώπιση των κινδύνων. Στην Ελβετία λόγου χάρη, το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης έχει μια σαφή δομή με καθολική κάλυψη μέσω ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών. Οι ασφαλισμένοι έχουν νομικά όρια για τα χρήματα που ξοδεύουν από την τσέπη τους, κάτι που μειώνει τον κίνδυνο οικονομικής δυσχέρειας σε περίπτωση σοβαρής ασθένειας.
Αντίθετα, στις ΗΠΑ, όπου τα έξοδα υγειονομικής περίθαλψης είναι από τα υψηλότερα στον κόσμο, οι ιατρικοί λογαριασμοί παραμένουν μια από τις κύριες αιτίες προσωπικής πτώχευσης και στρες.
Επιλογές: Τι ρόλο παίζει η προσωπικότητα του ατόμου;
Η μελέτη υποδεικνύει ότι οι αντιλήψεις περί “ριψοκίνδυνης” ή “φοβικής” προσωπικότητας μπορεί να είναι μια υπερβολικά απλοϊκή προσέγγιση.
Ανάλογα με την κατηγορία της απόφασης, ένας άνθρωπος μπορεί να είναι τολμηρός σε κάποιες πτυχές της ζωής του, ενώ σε άλλες, να είναι πιο συντηρητικός και προσεκτικός. Για παράδειγμα, κάποιος που αρέσκεται να κάνει extreme sports μπορεί ταυτόχρονα να είναι πολύ επιφυλακτικός όσον αφορά τη χρήση φαρμάκων ή άλλες ιατρικές αποφάσεις.
Είναι ξεκάθαρο ότι οι επικίνδυνες επιλογές δεν εξαρτώνται μόνο από την προσωπικότητα, αλλά επηρεάζονται επίσης από το πλαίσιο της κάθε απόφασης, τις κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν και τους διαθέσιμους πόρους υποστήριξης, όπως η ποιότητα της υγειονομικής περίθαλψης και η οικονομική ασφάλεια, υποστηρίζουν οι ερευνητές.
Η εν λόγω έρευνα δημοσιεύθηκε στο Psychological Science και ανοίγει τον δρόμο για περαιτέρω μελέτες σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στις σύγχρονες κοινωνίες.
