Με την Ευρώπη να καταγράφει «πρωτοφανή» έξαρση της γρίπης Η5Ν1 σε άγρια πτηνά, αλλά και πολλές επιδημίες σε πτηνοτροφεία, οι κυβερνήσεις πρέπει να είναι έτοιμες για ενδεχόμενη μετάδοση στον άνθρωπο, προειδοποιεί το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC).
Αν και ο κίνδυνος για τον άνθρωπο παραμένει «μικρός», το κέντρο κατάρτισε στρατηγικές για 14 πιθανά σενάρια, στο χειρότερο από τα οποία ο ιός αποκτά την ικανότητα να μεταδίδεται μεταξύ ανθρώπων και οδηγεί σε πανδημία.
Είναι η δεύτερη προειδοποίηση του ECDC για κίνδυνο πανδημίας από τις αρχές του έτους, όταν ανιχνεύθηκαν μεταλλάξεις του ιού που δυνητικά διευκολύνουν τη μετάδοση στον άνθρωπο.
Και η τελευταία ανακοίνωση έρχεται να προστεθεί σε πρόσφατη εκτίμηση του γαλλικού ινστιτούτου Παστέρ ότι η γρίπη των πτηνών θα μπορούσε να προκαλέσει πανδημία «χειρότερη από την Covid».
«Η γρίπη των πτηνών παραμένει σοβαρή απειλή για τη δημόσια υγεία λόγω των εκτεταμένων κρουσμάτων σε ζώα σε όλη την Ευρώπη» δήλωσε ο Εντοάρντο Κολτσάνι, επικεφαλής του τμήματος αναπνευστικών ιών στο ECDC.
«Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα πρώτες προειδοποιητικές ενδείξεις δεν θα μείνουν απαρατήρητες και ότι οι ενέργειες για την προστασία της δημόσιας υγείας θα είναι έγκαιρες, συντονισμένες και αποτελεσματικές».
Η έκθεση του ECDC αφορά την επιδημιολογική επιτήρηση άγριων και οικόσιτων ζώων και τα μέτρα βιοασφάλειας που απαιτούνται σε κάθε σενάριο κλιμάκωσης.
«Το έγγραφο αυτό προσφέρει στις χώρες ένα σαφές και προσαρμόσιμο πλαίσιο προετοιμασίας και αντιμετώπισης της μετάδοσης από τα ζώα στον άνθρωπο» είπε ο Κολτσάνι.
Πανευρωπαϊκή έξαρση
Φέτος το φθινόπωρο, η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων κατέγραψε «πρωτοφανή» επίπεδα κυκλοφορίας του ιού Η5Ν2 σε άγρια μεταναστευτικά πτηνά, ενώ ο αριθμός των ευρωπαϊκών χωρών που αναφέρουν επιδημίες σε πτηνοτροφεία αυτή την εποχή του χρόνου είναι ο μεγαλύτερος εδώ και πάνω μια δεκαετία.
Αρκετές χώρες, ανάμεσά τους η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Ολλανδία και το Βέλγιο, έδωσαν εντολή για περιορισμό των πουλερικών σε κλειστούς χώρους.
Το επιθετικό στέλεχος Η5Ν1 της γρίπης των πτηνών, έχει οδηγήσει στον θάνατο εκατοντάδες εκατομμύρια πτηνά από το 2021. Είναι ικανό να προσβάλλει μια ποικιλία θηλαστικών και o 2024 εξαπλώθηκε στις αγελάδες γαλακτοπαραγωγής στις ΗΠΑ, όπου προσβλήθηκε ένας μικρός αριθμός εργατών και καταγράφηκε ένας θάνατος.
Προπανδημικά εμβόλια
Στην τελευταία του έκθεση για την γρίπη των πτηνών, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανέφερε ότι από το 2003 μέχρι σήμερα έχουν αναφερθεί σχεδόν 1.000 ανθρώπινα κρούσματα ανεξαρτήτως στελέχους –κυρίως σε Αίγυπτο, Ινδονησία και Βιετνάμ- από τα οποία το 48% ήταν θανατηφόρο.
Την περυσινή άνοιξη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρήγγειλε σχεδόν 700.000 δόσεις «προπανδημικού» εμβολίου της βρετανικής CSL Seqirus με οψιόν για αγορά ακόμα 40 εκατ. δόσεων.
Τα εμβόλια της γρίπης των πτηνών προορίζονται για ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως οι εργαζόμενο σε φάρμες, οι κτηνίατροι και οι τεχνικοί διαγνωστικών εργαστηρίων.
