Γνωρίζατε ότι οι περισσότεροι ενήλικες άνω των 40 ετών (σχεδόν 1,8 δισεκατομμύρια ενήλικες παγκοσμίως, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας) δεν είναι αρκετά δραστήριοι; Η μακροζωία δεν απαιτεί εξαντλητικές προπονήσεις ή δεκάδες χιλιάδες βήματα. Η ενίσχυση της έντασης σε απλές καθημερινές δραστηριότητες μπορεί να προσφέρει ουσιαστικά οφέλη. Πρόκειται για την έννοια της έντονης διαλείπουσας σωματικής δραστηριότητας στον τρόπο ζωής (Vigorous Intermittent Lifestyle Physical Activity – VILPA), μια μορφή μικρής διάρκειας αλλά υψηλής έντασης προσπάθειας που ενσωματώνεται φυσικά μέσα στη μέρα.

Ο όρος VILPA καθιερώθηκε τα τελευταία χρόνια, όταν ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα κίνησης από άτομα που δεν ασκούνταν συστηματικά αλλά παρουσίαζαν σύντομες εκρήξεις έντονης δραστηριότητας, όπως γρήγορο περπάτημα, βιαστικό ανέβασμα σκάλας ή ενεργητικές δουλειές στο σπίτι. Σύμφωνα με τον Μαρκ Χάμερ, καθηγητή Αθλητιατρικής στο University College London, αυτές οι «μικροεκρήξεις» μοιάζουν με μια ήπια εκδοχή της γνωστής υψηλής έντασης διαλειμματικής προπόνησης (HIIT), προσαρμοσμένη όμως στην καθημερινότητα.

Η μελέτη του Χάμερ και συνεργατών του βασίστηκε σε δεδομένα 25.241 ενηλίκων στο Ηνωμένο Βασίλειο, έδειξε ότι μόλις τρεις έως τέσσερις περίοδοι δραστηριότητας διάρκειας ενός λεπτού την ημέρα συνδέονται με 40% χαμηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου και 49% μειωμένο κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια.

Νεότερη έρευνα υποστηρίζει ότι τέσσερα λεπτά VILPA ημερησίως αρκούν για να μετριάσουν σημαντικούς κινδύνους που σχετίζονται με καθιστική ζωή, ενισχύοντας την υγεία της καρδιάς.

VILPA για μακροζωία

Η φυσιολογία της άσκησης προσφέρει μια σαφή εξήγηση. Κάθε φορά που αυξάνεται ο καρδιακός ρυθμός, έστω και για λίγα δευτερόλεπτα:

  • ενεργοποιούνται οι μύες και αυξάνεται η καύση γλυκόζης,

  • ενεργοποιούνται μηχανισμοί μεταβολισμού του λίπους,

  • βελτιώνεται η αγγειακή λειτουργία,

  • μειώνεται ο κίνδυνος εμφάνισης παθήσεων όπως ο διαβήτης τύπου 2, η παχυσαρκία και οι καρδιακές νόσοι.

Οι ειδικοί εξηγούν ότι οι μυϊκές συσπάσεις πυροδοτούν σημαντικές βιοχημικές αντιδράσεις, οι οποίες ενισχύουν την καρδιαγγειακή και μεταβολική υγεία ακόμη και σε άτομα με καθιστική ζωή.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ σημειώνουν ότι το VILPA μπορεί να βοηθήσει και στην πρόληψη της σαρκοπενίας και της μυϊκής αδυναμίας, που αποτελούν συχνές προκλήσεις στη μέση και τρίτη ηλικία.

Τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα υποδεικνύουν ότι η υγεία μπορεί να ωφεληθεί ακόμη και με λιγότερα βήματα από τα καθιερωμένα 10.000. Μεγάλες μελέτες δείχνουν:

  • 2.517–2.735 βήματα την ημέρα μειώνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων κατά 11% σε σχέση με τα 2.000 βήματα.

  • Οτιδήποτε πάνω από 2.200 βήματα συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και πρόωρου θανάτου.

Η επιστημονική κοινότητα εξετάζει πλέον αν το VILPA μπορεί:

  • να λειτουργήσει ως «σκαλοπάτι» για όσους δυσκολεύονται να φτάσουν το όριο των 150 λεπτών εβδομαδιαίας μέτριας άσκησης,

  • να βοηθήσει άτομα με χρόνιες παθήσεις που δυσκολεύονται με την οργανωμένη άσκηση,

  • να ενσωματωθεί σε δημόσιες πολιτικές υγείας ως ένας απλός, καθολικός τρόπος ενίσχυσης της καθημερινής δραστηριότητας.