Καθώς πλησιάζουν οι γιορτές, μια νέα έρευνα έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι το «στην υγειά μας» δεν είναι πάντα τόσο αθώο όσο ακούγεται. Το αλκοόλ είναι γνωστό ότι συνδέεται με διάφορες μορφές καρκίνου, ακόμη και όταν καταναλώνεται σε μέτριες ποσότητες. Κι όμως, για πολλούς παραμένει συνήθεια, συχνά χωρίς να αντιλαμβάνονται πλήρως πώς η συχνότητα και η ποσότητα κατανάλωσης μπορεί να επηρεάζουν τον κίνδυνο. Επιπλέον, ο κίνδυνος δεν είναι ο ίδιος για όλους.
Για να αντιμετωπίσουν αυτά τα κενά, ερευνητές από το Charles E. Schmidt College of Medicine του Florida Atlantic University πραγματοποίησαν μια εκτενή συστηματική ανασκόπηση για να διερευνήσουν πώς τα διαφορετικά επίπεδα κατανάλωσης αλκοόλ – υπερβολική, μέτρια και ακόμη και ήπια – επηρεάζουν τον κίνδυνο καρκίνου σε ενήλικες στις Η.Π.Α.
Αξιολόγησαν 62 μελέτες, με δείγματα που κυμαίνονταν από 80 άτομα έως σχεδόν 100 εκατομμύρια συμμετέχοντες. Η ομάδα εξέτασε επίσης συνυπάρχουσες παθήσεις, όπως η παχυσαρκία και η χρόνια ηπατική νόσος, οι οποίες είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο, και προσδιόρισε κοινωνικές και δημογραφικές ομάδες που φαίνονται ιδιαίτερα ευάλωτες.
Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Cancer Epidemiology, δείχνουν ότι τόσο η συχνότητα με την οποία οι άνθρωποι πίνουν όσο και η ποσότητα του αλκοόλ που καταναλώνουν παίζουν σημαντικό ρόλο στον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Η συσχέτιση φάνηκε να είναι ιδιαίτερα ισχυρή για τους καρκίνους του μαστού, του παχέος εντέρου, του ήπατος, του στόματος, του λάρυγγα, του οισοφάγου και του στομάχου. Η κατανάλωση αλκοόλ επιδείνωσε επίσης την πορεία παθήσεων όπως η αλκοολική ηπατική νόσος, η οποία συνδέθηκε με πιο προχωρημένο καρκίνο του ήπατος και χαμηλότερα ποσοστά επιβίωσης.
Ποιοι διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο καρκίνου από το αλκοόλ;
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα υψηλότερα επίπεδα κατανάλωσης αλκοόλ συσχετίστηκαν με μεγαλύτερο κίνδυνο, μεταξύ των ατόμων με γενετική προδιάθεση, των ατόμων με παχυσαρκία ή διαβήτη και ιδίως μεταξύ των Αφροαμερικανών. Παράγοντες όπως η φυλή, η ηλικία, η εκπαίδευση και το εισόδημα επηρέασαν περαιτέρω την έκθεση και την ευπάθεια.
Ως αποτέλεσμα, οι ομάδες με χαμηλότερο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο και ορισμένες φυλετικές/εθνοτικές κοινότητες υπέστησαν δυσανάλογο βάρος, ακόμη και όταν η συνολική κατανάλωση αλκοόλ τους ήταν παρόμοια ή χαμηλότερη από εκείνη άλλων ομάδων.
Αντίθετα, τα άτομα που ακολουθούσαν τις συστάσεις της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας σχετικά με το αλκοόλ και άλλες υγιεινές συνήθειες διαβίωσης είχαν χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου και μειωμένη θνησιμότητα. Το συγκεκριμένο μοτίβο υπογραμμίζει την σημασία της συνολικής αλλαγής του τρόπου ζωής, όχι μόνο της μείωσης του αλκοόλ.
Τύπος ποτού, διαφορές μεταξύ φύλων και παράγοντες που ενισχύουν τον κίνδυνο
Η ανασκόπηση έδειξε επίσης ότι το είδος του αλκοολούχου ποτού μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να παίζει ρόλο. Σε αρκετές μελέτες, το λευκό κρασί ή η μπύρα συνδέθηκαν με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου, ενώ τα αποστάγματα συχνά δεν συσχετίστηκαν.
Προέκυψαν επίσης σαφείς διαφορές μεταξύ των φύλων: στους άνδρες, η συχνή κατανάλωση αλκοόλ αύξανε τον κίνδυνο, ενώ στις γυναίκες, η περιστασιακή υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ήταν ιδιαίτερα ανησυχητική.
Το κάπνισμα φάνηκε να ενισχύει περαιτέρω τον κίνδυνο καρκίνου που σχετίζεται με το αλκοόλ, αν και η επίδρασή του διέφερε ανάλογα με το φύλο και το επίπεδο κατανάλωσης αλκοόλ. Άλλοι παράγοντες που συνέβαλαν ήταν η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (αύξηση του κινδύνου μελανώματος σε περιοχές με λιγότερη έκθεση) και το οικογενειακό ιστορικό, το οποίο μπορεί να εντείνει τη σχέση μεταξύ αλκοόλ και καρκίνου.
Σε όλες τις μελέτες, πρόσθετοι παράγοντες κινδύνου ήταν μεταξύ άλλων ο υψηλός ή χαμηλός ΔΜΣ, τα χαμηλά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας, οι καρκινογόνες λοιμώξεις (π.χ. ιοί ηπατίτιδας Β και C, HPV, HIV ή H. pylori, ένα βακτήριο που προσβάλλει το βλεννογόνο του στομάχου), η κακή διατροφή.
