Έχετε σκεφτεί ποτέ πόση «μαγεία» κρύβεται στην καθημερινότητά μας; Κάνουμε μια ευχή προτού σβήσουμε τα κεράκια των γενεθλίων, χτυπάμε ξύλο για να ξορκίσουμε το κακό, αποφεύγουμε να πούμε κάτι που θα γρουσουζέψει την κατάσταση και φοράμε το γούρι μας πριν από μια δύσκολη ημέρα. Εξομολογούμαστε τους πόθους μας στα πεφταστέρια, πετάμε κέρματα στα σιντριβάνια, ψάχνουμε για τετράφυλλα τριφύλλια και κυνηγάμε ουράνια τόξα. Βάζουμε τα πρώτα μας δόντια κάτω από το μαξιλάρι και ξαγρυπνάμε περιμένοντας τη νεράιδα των δοντιών. Μαδάμε μαργαρίτες για να δούμε αν η αγάπη μας έχει ανταπόκριση. Τα Χριστούγεννα φιλιόμαστε κάτω από το γκι.
Σε κάθε περίσταση, αυτές οι μικρές τελετουργίες μάς δίνουν κουράγιο και θάρρος να αντιμετωπίσουμε τις δύσκολες στιγμές. Ευχή είναι η έκφραση της ελπίδας ή της επιθυμίας να πραγματοποιηθεί κάτι καλό ή να εξελιχθούν ευνοϊκά τα πράγματα. Είναι μια επίκληση προστασίας σε μια ανώτερη δύναμη.
Η μαγική σκέψη (ή magical thinking) είναι ένας γνωστικός μηχανισμός που συχνά λειτουργεί σαν ψυχολογικό μαξιλάρι σε στιγμές ανασφάλειας και στρες. Όταν η ζωή μοιάζει χαοτική, αυτά τα τελετουργικά μάς δίνουν την αίσθηση του ελέγχου. Έρευνες έχουν δείξει ότι η μαγική σκέψη αυξάνεται σε περιόδους άγχους και αμφιβολίας. Σε τέτοιες συνθήκες, ο νους μας προσπαθεί να μετατρέψει την αμφισημία σε πιθανότητες, να μειώσει την ανησυχία και να μας παρηγορήσει.
Κάνουμε τις ευχές πραγματικότητα
Η αλλαγή ξεκινά από την επίγνωση. Ρωτάμε τον εαυτό μας: «Ποια είναι τα στοιχεία για αυτή την πεποίθηση; Με στηρίζουν τα δεδομένα ή απλώς ταιριάζουν με αυτό που θέλω να πιστεύω;».
Μας παρατηρούμε σε απρόβλεπτες καταστάσεις, εκεί όπου είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί η μαγική σκέψη. Ένα γούρι μπορεί να γίνει υπενθύμιση δράσης, όχι αντικατάστασή της.
Μαθαίνουμε να ξεχωρίζουμε την ευχή από την αισιοδοξία. Η θετική σκέψη μπορεί να ενισχύσει την αντοχή και τη δημιουργικότητα. Κι όσο καλλιεργούμε ανεκτικότητα στην αβεβαιότητα τόσο μειώνεται η ανάγκη για αμυντικούς μηχανισμούς όπως η άρνηση. Η αισιοδοξία μπορεί να συνυπάρχει με την πραγματικότητα: «Θα προσπαθήσω όσο μπορώ και ελπίζω να πετύχω».
Η σκέψη «μακάρι να σταματoύσα το κάπνισμα» χωρίς καμία άλλη ενέργεια δεν οδηγεί σε αποτέλεσμα. Αντίθετα, η σκέψη «θέλω να σταματήσω το κάπνισμα» μαζί με σχέδιο (συμβουλευτική, υποστήριξη, αλλαγή συνηθειών) μπορεί να έχει πραγματική δύναμη.
Επιτυχία σημαίνει απόλαυση
Πόσες φορές έχουμε ξεκινήσει ένα πλάνο υγιεινής διατροφής, μια συνδρομή στο γυμναστήριο ή έναν αποταμιευτικό στόχο μόνο για να τα εγκαταλείψουμε λίγες εβδομάδες αργότερα; Η απάντηση στο αν θα υλοποιηθούν οι ευχές μας δεν βρίσκεται απαραίτητα στην πειθαρχία ή στη δύναμη της θέλησης. Την πραγματική διαφορά την κάνει η απόλαυση.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο «Psychological Science», οι άνθρωποι που παραμένουν συνεπείς στους στόχους τους είναι αυτοί που απολαμβάνουν τη διαδικασία. Όχι εκείνοι που απλώς θεωρούν το στόχο σημαντικό ή ωφέλιμο, αλλά όσοι βρίσκουν ευχαρίστηση την ώρα που τον κυνηγούν.
Η έρευνα παρακολούθησε 2.000 άτομα για έναν ολόκληρο χρόνο καταγράφοντας πόσο απολάμβαναν την πορεία προς το στόχο τους και πόσο σημαντικός θεωρούσαν ότι ήταν. Οι πιο πολλοί έδιναν μεγαλύτερη βαρύτητα στη σημασία απ’ ό,τι στην ευχαρίστηση. Κι όμως, εκείνοι που τελικά πέτυχαν χαίρονταν από την αρχή περισσότερο τη διαδικασία. Είτε επρόκειτο για περπάτημα και άσκηση είτε για οικονομική διαχείριση ή για διατροφή, η απόλαυση ήταν ο πιο ισχυρός προγνωστικός παράγοντας επιτυχίας.
