Δώστε απλόχερα βοήθεια στους γύρω σας – ο εγκέφαλος σας θα σας ευγνωμονεί! Αυτό είναι το πόρισμα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν και το Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης στη Βοστώνη, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η τακτική προσφορά προς τους γύρω μας μπορεί να επιβραδύνει αισθητά τη γνωστική εξασθένιση καθώς μεγαλώνουμε.
Σύμφωνα με τη μελέτη τους, που παρακολούθησε περισσότερους από 30.000 Αμερικανούς για δύο δεκαετίες, όσοι βοηθούσαν συστηματικά άλλους — είτε μέσω οργανωμένου εθελοντισμού είτε με πιο ανεπίσημους τρόπους, όπως η στήριξη γειτόνων, συγγενών ή φίλων — εμφάνισαν σημαντικά πιο αργό ρυθμό γνωστικής γήρανσης, γεγονός που σηματοδοτεί ότι ο εγκέφαλος ωφελήθηκε.
Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι η επιβράδυνση αυτή έφτανε το 15%–20%. Το πιο ισχυρό και σταθερό όφελος παρατηρήθηκε όταν οι συμμετέχοντες αφιέρωναν περίπου δύο έως τέσσερις ώρες την εβδομάδα στο να βοηθούν άλλους. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο Social Science & Medicine.
Ο εγκέφαλος επωφελείται και όχι προσωρινά
«Οι καθημερινές πράξεις υποστήριξης — είτε οργανωμένες είτε προσωπικές — μπορούν να έχουν μακροχρόνιο αντίκτυπο στη γνωστική λειτουργία», δήλωσε ο Δρ Sae Hwang Han, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τέξας και επικεφαλής της μελέτης.
«Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν ότι τα γνωστικά οφέλη της προσφοράς δεν αποτελούσαν απλώς μια προσωρινή ενίσχυση, αλλά συσσωρεύονταν με την πάροδο του χρόνου όταν η συμμετοχή ήταν σταθερή — και αυτά τα οφέλη ήταν εμφανή τόσο στον οργανωμένο εθελοντισμό όσο και στην ανεπίσημη βοήθεια. Επιπλέον, η μέτρια ενασχόληση, μόλις δύο έως τέσσερις ώρες την εβδομάδα, συνδεόταν σταθερά με σημαντικά οφέλη».
Κάθε κίνηση μετράει
Η μελέτη είναι από τις πρώτες που εξετάζουν παράλληλα τον οργανωμένο εθελοντισμό και την ανεπίσημη βοήθεια. Η ανεπίσημη προσφορά μπορεί να περιλαμβάνει πράγματα όπως το να μεταφέρει κανείς κάποιον σε ιατρικό ραντεβού, να προσέχει τα παιδιά, να κάνει τις δουλειές στον κήπο ή να βοηθήσει ένα γείτονα, συγγενή ή φίλο.
«Η ανεπίσημη βοήθεια θεωρείται συχνά ότι προσφέρει λιγότερα οφέλη, επειδή δεν συνοδεύεται από κοινωνική αναγνώριση», σημειώνει ο Δρ Han. «Ωστόσο, ήταν μια ευχάριστη έκπληξη να διαπιστώσουμε ότι προσφέρει γνωστικά οφέλη αντίστοιχα με αυτά του επίσημου εθελοντισμού».
Τα μακροχρόνια δεδομένα ενισχύουν τα ευρήματα
Για να εξετάσουν πώς εξελίσσονται αυτά τα μοτίβα με την πάροδο του χρόνου, οι ερευνητές ανέλυσαν διαχρονικά δεδομένα από τη μεγάλη εθνική μελέτη Health and Retirement Study. Το συγκεκριμένο αρχείο περιλαμβάνει αντιπροσωπευτικό δείγμα Αμερικανών άνω των 51 ετών, με πληροφορίες που φτάνουν πίσω έως το 1998.
Οι επιστήμονες έλαβαν υπόψη και άλλους παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τόσο τη συμπεριφορά προσφοράς όσο και τη γνωστική υγεία, όπως τα οικονομικά κριτήρια, η σωματική και ψυχική υγεία και το μορφωτικό επίπεδο. Ακόμη και μετά την προσαρμογή για αυτούς τους παράγοντες, η γνωστική εξασθένιση φάνηκε να επιβραδύνεται όταν οι άνθρωποι ξεκίνησαν να βοηθούν άλλους και συνέχιζαν να το κάνουν σταθερά.
Τα αποτελέσματα δείχνουν επίσης ότι τα οφέλη μπορεί να ενισχύονται όταν η προσφορά γίνεται σταθερή συνήθεια, με την πάροδο του χρόνου. «Από την άλλη, τα δεδομένα μας υποδηλώνουν ότι η πλήρης αποχή από οποιαδήποτε μορφή βοήθειας συνδέεται με χειρότερη γνωστική λειτουργία», σημείωσε ο Δρ Han. «Αυτό υπογραμμίζει πόσο σημαντικό είναι να παραμένουν οι μεγαλύτεροι ενήλικες ενεργοί σε κάποια μορφή προσφοράς για όσο το δυνατόν περισσότερο» κατέληξε ο ίδιος.
