Γνωρίζετε ποιες ημέρες της εβδομάδας, ποιες ώρες της ημέρας και ποιες εποχές του χρόνου κάποιες ασθένειες γίνονται πιο επικίνδυνες; Ξέρετε τι ώρα ακριβώς ανεβαίνει ο πυρετός, επιδεινώνεται ο πόνος και σημειώνονται οι περισσότερες αυτοκτονίες; Μελέτες και καταγραφές δείχνουν πως διάφορες ασθένειες έχουν πολλές πιθανότητες να εμφανιστούν σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Το Vita μιλά με τους πλέον ειδικούς και σας παρουσιάζει ενδιαφέροντα συμπεράσματα για τις ημερολογιακές διακυμάνσεις της υγείας μας.









Καρδιαγγειακά επεισόδια!

• Τα περισσότερα καρδιακά επεισόδια καταγράφονται τη Δευτέρα, πολύ νωρίς το πρωί, και κυρίως τους ψυχρούς μήνες. Το κρισιμότερο μάλιστα τρίωρο είναι μεταξύ 06.00-09.00. Oι ειδικοί εικάζουν πως αιτία του φαινομένου είναι αρχικά η έντονη πίεση που υφιστάμεθα τη Δευτέρα, αναγκασμένοι να ξυπνήσουμε νωρίς για να πάμε στη δουλειά μετά τη χαλάρωση του Σαββατοκύριακου. Oι πρώτες πρωινές ώρες, επίσης, είναι πιο επικίνδυνες γιατί η αρτηριακή πίεση και οι παλμοί της καρδιάς το πρωί σημειώνουν τις μεγαλύτερες τιμές της ημέρας. Το ποσοστό μάλιστα κινδύνου για τις καρδιακές προσβολές φαίνεται να σημειώνει άνοδο τους ψυχρούς μήνες του χρόνου, γιατί το κρύο καταπονεί την καρδιά. Σύμφωνα με έρευνες, σε συνθήκες ψύχους ο οργανισμός, προσπαθώντας να ζεσταθεί, οδηγεί τα αιμοφόρα αγγεία σε συστολή, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πίεση, να δημιουργούνται ταχυκαρδίες και άλλα προβλήματα. Σε συνδυασμό μάλιστα με τα επίπεδα χοληστερίνης, που είναι συνήθως υψηλότερα το χειμώνα λόγω αλλαγής των διατροφικών συνηθειών, ο κίνδυνος αυξάνεται.

• Και τα εγκεφαλικά χτυπούν συνήθως νωρίς το πρωί και προτιμούν την πρώτη ημέρα της εβδομάδας. Αυτό συμβαίνει γιατί ενώ τη νύχτα ο οργανισμός βρίσκεται υπό την επήρεια του παρασυμπαθητικού συστήματος, που ηρεμεί το κυκλοφορικό σύστημα, με την αφύπνιση ενεργοποιείται αμέσως το συμπαθητικό σύστημα του οργανισμού, με αποτέλεσμα να πραγματοποιούνται απότομες αλλαγές στους σφυγμούς και στην πίεση (ταχυκαρδία, αύξηση της πίεσης).







Αυτοκτονίες

Oι περισσότερες αυτοκτονίες γίνονται συνήθως τις πρώτες πρωινές ώρες. Αυτό συμβαίνει γιατί όσοι υποφέρουν από βαριά κατάθλιψη παρουσιάζουν διακύμανση του συναισθήματος. Έτσι, το πρωί η κατάστασή τους επιδεινώνεται, αλλά σιγά-σιγά, όσο προχωράει η ημέρα, η διάθεσή τους συνήθως βελτιώνεται. Σύμφωνα, επίσης, με πρόσφατες έρευνες, οι περισσότερες αυτοκτονίες συμβαίνουν την άνοιξη (γύρω στον Απρίλιο) και το φθινόπωρο, ενώ η περισσότερο επίφοβη ημέρα είναι η Δευτέρα, επειδή ξεκινούν η εργασία και οι υποχρεώσεις.







Μελαγχολία – Κατάθλιψη

Αντίθετα, στην ελαφριά κατάθλιψη η διάθεση είναι πιο βαριά τις απογευματινές ώρες, όταν δύει ο ήλιος. Γενικότερα, όταν σκοτεινιάζει, πολλοί άνθρωποι αισθάνονται μελαγχολία και όταν μάλιστα ο καιρός είναι μουντός, η μελαγχολία αυτή εντείνεται. Πριν μερικά χρόνια, αυτή η διαφοροποίηση διάθεσης ονομάστηκε «Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή». Η διαταραχή αυτή περιγράφει την κατάθλιψη που εμφανίζεται κατά τη ροή των εποχών, με πιο συνηθισμένη την κατάθλιψη του χειμώνα, που σχετίζεται με τη μειωμένη φωτεινότητα. Εμφανίζεται, δηλαδή, όταν η ημέρα μικραίνει και η ηλιοφάνεια ελαττώνεται. Η συναισθηματική αυτή διαταραχή συνοδεύεται από έλλειψη χαράς και ενδιαφέροντος, υπνηλία, καθώς και αύξηση της όρεξης για γλυκά ή αμυλώδη τρόφιμα. Και από όλες της ημέρες της εβδομάδας, το απόγευμα της Κυριακής είναι το πιο… «επιβαρυμένο», αφού πολλοί άνθρωποι παραπονιούνται ότι μετά το μεσημέρι της ημέρας αυτής αισθάνονται συνήθως χειρότερα, καθώς την επομένη αρχίζουν και πάλι οι υποχρεώσεις τους.







Άσθμα

Η λειτουργία των πνευμόνων παρουσιάζει μια φυσιολογική πτώση κατά τη διάρκεια της νύχτας που στους υγιείς ανθρώπους δεν έχει καμιά επίπτωση. Στους ασθενείς με άσθμα, όμως, η μείωση αυτή της πνευμονικής λειτουργίας δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την κατάστασή τους. Oι περισσότερες κρίσεις καταγράφονται κυρίως τις νυχτερινές ώρες (01.00-05.00), όπου οι αναπνευστικές οδοί στενεύουν και τα ενδογενή γλυκοκορτικοειδή (κορτιζόνη), που προστατεύουν από τις κρίσεις αυτές, βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο. Oι κρίσεις άσθματος μπορεί να εμφανιστούν οποιοδήποτε μήνα, αλλά υπάρχουν εποχές που παρουσιάζουν έξαρση. Έτσι, σύμφωνα με τους ειδικούς, καθώς οι κρίσεις άσθματος συσχετίζονται με την έκθεση σε αλλεργιογόνα, σε υγρό καιρό, αλλά και με ιώσεις, έχουμε:

• Περισσότερες κρίσεις την άνοιξη και το φθινόπωρο (αλλεργικό άσθμα), εποχές που κάνει έντονη την εμφάνισή της η γύρη.

• Εξάρσεις και το χειμώνα, που όμως σχετίζονται με λοιμώξεις ή με αλλεργία στη σκόνη του σπιτιού.





O πόνος είναι εντονότερος τη νύχτα γιατί ο άνθρωπος βρίσκεται σε ήρεμη κατάσταση και χωρίς τις δραστηριότητες της ημέρας ελαττώνονται τα ερεθίσματα που δέχεται ο εγκέφαλος, επιτρέποντας έτσι στην προσοχή να εστιαστεί στον πόνο, με αποτέλεσμα αυτός να γίνεται διακριτός και εντονότερος. Επιπλέον, τα επίπεδα των φυσικών αναλγητικών του οργανισμού (ενδορφινών) μειώνονται τη νύχτα.







Τα Σαββατοκύριακα αυξάνεται η συχνότητα των τροχαίων ατυχημάτων, αφενός λόγω των περισσοτέρων αυτοκινήτων που φεύγουν και επιστρέφουν στις πόλεις και αφετέρου λόγω της μεγαλύτερης κατανάλωσης αλκοόλ, ειδικά κατά τις βραδινές ώρες. Και τις Παρασκευές όμως καταγράφονται πολλά ατυχήματα? οι ειδικοί εικάζουν ότι αυτό οφείλεται στη συσσωρευμένη κούραση της εβδομάδας. Η έλλειψη ύπνου για όσους σηκώνονται όλη την εβδομάδα νωρίς το πρωί μειώνει την πνευματική οξύτητα, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο ατυχήματος λόγω απροσεξίας και έλλειψης συγκέντρωσης. Τις εργάσιμες ημέρες περισσότερο ευάλωτοι στα ατυχήματα φαίνεται ότι είμαστε τις πρωινές ώρες.







Ιογενείς λοιμώξεις

Oι λοιμώξεις του ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού συστήματος στην Ελλάδα συνήθως ξεκινούν τον Ιανουάριο, κορυφώνονται το Φεβρουάριο και ελαττώνονται ελαφρά το Μάρτιο. Για την έξαρσή τους ευθύνεται ο κρύος καιρός και αυτό για δύο λόγους: O ένας είναι ότι με την πτώση της θερμοκρασίας ελαττώνεται η άμυνα του οργανισμού, ειδικότερα η τοπική άμυνα του αναπνευστικού συστήματος. Πρόκειται για τη λεγόμενη «ελάττωση της ανοσίας». Έτσι, ο οργανισμός γίνεται ευάλωτος στους ιούς που κυκλοφορούν. O δεύτερος λόγος είναι ότι με το κρύο οι άνθρωποι συγκεντρώνονται σε κλειστούς χώρους και, συνεπώς, εκτίθενται σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις ιών, αφού λόγω του συγχρωτισμού η μετάδοση των ιών από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι ευκολότερη.





O πυρετός ανεβαίνει…

Συνήθως ο πυρετός ανεβαίνει τις βραδινές και απογευματινές ώρες, και αυτό έχει να κάνει με το… θερμοστάτη του οργανισμού. Πρόκειται για το κέντρο θερμορύθμισης, που βρίσκεται στον υποθάλαμο του εγκεφάλου και ελέγχει την αύξηση και την πτώση της θερμοκρασίας του σώματος. Αυτή, λοιπόν, η ικανότητα αυξομείωσης της θερμορύθμισης φαίνεται ότι τις απογευματινές ώρες μειώνεται, με αποτέλεσμα, όταν έχετε πυρετό εξαιτίας κάποιων μικροβίων ή ιών, αυτός να ανεβαίνει το απόγευμα προς το βράδυ. Επιπλέον, η θερμοκρασία του σώματος ούτως ή άλλως παρουσιάζει φυσιολογικές διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας, οι οποίες φτάνουν στο ανώτατο όριο τις απογευματινές ώρες, μεταξύ 18.00-22.00 και στο κατώτατο όριο γύρω στις 02.00.





Τα αρθριτικά!

Τα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας είναι πολύ πιο έντονα το πρωί, γιατί τα αποθέματα της ορμόνης του επινεφριδίου φλοιού είναι πεσμένα αυτή την ώρα. Γι’ αυτό και τα στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα είναι πιο αποτελεσματικά όταν λαμβάνονται το βράδυ πριν τον ύπνο, ώστε να ενισχύουν τα αποθέματα της παραπάνω ορμόνης.