Τα όσα ακολουθούν θα μπορούσαν να είναι ένα παραμύθι του οποίου το ηθικό δίδαγμα θα ήταν: «Η απόκτηση ενός ζώου συνοδεύεται από ευθύνες». Γιατί ό,τι και αν προτιμάτε, σκύλο, γάτα ή κάτι πιο εξωτικό, όπως παπαγάλο ή ιγκουάνα, ένα είναι σίγουρο: Τα κατοικίδια ζώα έχουν μεν πολλά να σας προσφέρουν, αλλά από την άλλη πλευρά δεν θα πρέπει να ξεχνάτε ότι χρειάζονται συστηματική φροντίδα. Η απόκτησή τους, λοιπόν, δεν είναι παιχνίδι. Έχει υποχρεώσεις, και μία από αυτές είναι οι τακτικές επισκέψεις στον κτηνίατρο, για να είστε σίγουροι τόσο για την καλή δική τους υγεία όσο και για τη δική σας. Κι αυτό γιατί τα ζώα μπορούν να μεταδώσουν στον άνθρωπο ασθένειες, τις λεγόμενες ζωοανθρωπονόσους. Ας μην κρυβόμαστε… η τελική ευθύνη για το αν θα αρρωστήσετε ανήκει σε εσάς, τους ιδιοκτήτες. Διαβάστε, λοιπόν, ποιες παθήσεις μπορούν να σας μεταδώσουν οι «σύντροφοί» σας, αν δεν ακολουθείτε τις οδηγίες των ειδικών.


!
Αν και η μετάδοση λοιμώξεων από τα ζώα στον άνθρωπο δεν είναι συχνή, υπάρχουν ορισμένες ομάδες ανθρώπων με μεγαλύτερη ευαισθησία που μπορεί να παρουσιάσουν ακόμα και σοβαρά προβλήματα αν εκτεθούν στους παθογόνους μικροοργανισμούς. Έτσι, νήπια και μικρά παιδιά, έγκυες γυναίκες, ηλικιωμένοι και όσοι έχουν ευάλωτο ανοσοποιητικό (έχουν κάνει μεταμόσχευση, πάσχουν από αυτοάνοσα, είναι χρόνιοι λήπτες κορτιζόνης) πρέπει να ακολουθούν πιστά τα μέτρα προφύλαξης που συστήνουν οι ειδικοί, να φορούν γάντια και να πλένουν τα χέρια τους όταν ασχολούνται με την καθημερινή καθαριότητα του ζώου τους ή, ακόμα καλύτερα, να την αφήνουν σε κάποιον άλλον.


Σαλμονέλα: Είναι η πιο συνηθισμένη λοίμωξη των ζώων που μεταδίδεται στον άνθρωπο. Εκτός όμως από τους σκύλους και τις γάτες, φορείς του βακτηριδίου μπορεί να είναι και οι σαύρες, τα φίδια, οι χελώνες και τα πουλιά, όπως οι παπαγάλοι και τα καναρίνια.
●Πώς μεταδίδεται: Θα μολυνθείτε αν αγγίξετε ένα σημείο που έχει έρθει σε επαφή με κόπρανα του κατοικιδίου σας ή αν φάτε κάποιο μολυσμένο τρόφιμο (που δεν έχει ψηθεί καλά).
●Τα συμπτώματα: Η λοίμωξη εκδηλώνεται με πυρετό, πόνους στην κοιλιά, ναυτία, εμετό και διάρροια.


Καθώς η γάτα και ο σκύλος αποτελούν τα κατεξοχήν κατοικίδια ζώα, είναι κατά συνέπεια και αυτά που μεταδίδουν τα περισσότερα νοσήματα.

: Είναι παρασιτικό νόσημα που προσβάλλει το σκύλο, αλλά και άλλα ζώα. Oφείλεται στο πρωτόζωο Leismania και τα περιστατικά στην Ελλάδα δεν είναι τόσο σπάνια όσο φαντάζεστε. Συνήθως για τα ζώα είναι θανατηφόρο.
● : Η μετάδοση στον άνθρωπο γίνεται μόνο από σκνίπες που έχουν τσιμπήσει άρρωστο ζώο. Δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο ή από σκύλο σε άνθρωπο.
● : Στον άνθρωπο τα συμπτώματα είναι πυρετός που δεν υποχωρεί με φαρμακευτική αγωγή, ίκτερος και σπληνομεγαλία.

: Η γνωστή βακτηριακή λοίμωξη του εντέρου, από βακτήρια όπως το Campylobacter, μπορεί να προκληθεί από την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων, αλλά και να μεταδοθεί στους ανθρώπους κυρίως από σκύλους.
● : Από την επαφή με τα κόπρανα σκύλων που πάσχουν από διάρροια.
● : Ναυτία, εμετοί, έντονος κολικός πόνος, διάρροια, πυρετός, μυαλγίες, εξάντληση.

: Η παρασιτική αυτή νόσος στην περιοχή της Μεσογείου προκαλείται από τον ταινιοειδή σκώληκα Echinococcus granulosus, που ζει στο έντερο κυρίως σκύλων και λύκων που έχουν μολυνθεί τρώγοντας σπλάγχνα μολυσμένων ζώων. Χωρίς να προκαλεί ενόχληση στον ξενιστή (το ζώο), το παράσιτο πολλαπλασιάζεται και γεννά αυγά, που αποβάλλονται με τα κόπρανα και είναι ανθεκτικά στις εξωτερικές συνθήκες.
● : O άνθρωπος κολλά τρώγοντας μολυσμένα (από κόπρανα ζώων) ωμά λαχανικά.
● : Η κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων ενδέχεται να οδηγήσει στην ανάπτυξη κύστεων, κυρίως στο ήπαρ και στους πνεύμονες, με συμπτώματα όπως πόνο στην κοιλιά και στο θώρακα.

: Είναι πιο γνωστή ως νόσος από νυχιές γάτας (cat scratch) και προκαλείται από το βακτήριο Bartonella henselae.
●Πώς μεταδίδεται: Όταν η γάτα σας γρατζουνίσει ή γλείψει μια ανοιχτή πληγή ή τα μάτια.
● : Μία βδομάδα μετά, στο σημείο επαφής εμφανίζονται μικρά εξογκώματα, ενώ περίπου δύο εβδομάδες αργότερα οι παρακείμενοι λεμφαδένες πρήζονται. Αρκετοί εκδηλώνουν πυρετό, ενώ άλλοι υποφέρουν από κόπωση, απώλεια όρεξης, εμετούς, πονόλαιμο και πονοκεφάλους.

: Είναι συχνή παρασιτική λοίμωξη και προκαλείται όταν η γάτα τρέφεται με ωμό ή μισοψημένο κρέας. Οι γάτες-φορείς μπορεί να μην έχουν συμπτώματα, εντούτοις αποβάλλουν με τα κόπρανά τους σπόρους του παράσιτου, το οποίο μπορεί να έχουν επίσης οι σκύλοι, τα τρωκτικά, τα κουνέλια, τα πτηνά.
● : O άνθρωπος μολύνεται όταν έρθει σε επαφή με περιττώματα γάτας και με την κατανάλωση όχι καλά μαγειρεμένου κρέατος ή άπλυτων φρούτων και λαχανικών.
● : Oι ενήλικοι συνήθως δεν έχουν συμπτώματα ή εκδηλώνουν ήπια συμπτώματα γρίπης. Προσοχή! Τα άτομα σε ανοσοκαταστολή μπορεί να εκδηλώσουν συστηματική νόσο. Επίσης, αν εκτεθεί στο παράσιτο έγκυος που δεν έχει ανοσία, μπορεί να προκληθεί σοβαρή λοίμωξη στο έμβρυο. Στη χώρα μας, το 50-60% των γυναικών έχουν αντισώματα στην τοξοπλάσμωση. Oι έγκυοι υποβάλλονται σε μια εξέταση ρουτίνας για να δουν αν είναι φορείς του παράσιτου. Αν δεν είναι, πρέπει να αποφεύγουν την επαφή με γάτες. Αν έχουν ανοσία, αρκεί να τηρούν σχολαστικά τους κανόνες υγιεινής.

: Η δεύτερη συχνότερη κατηγορία λοιμώξεων, μετά τις παρασιτικές, είναι οι μυκητιασικές δερματικές λοιμώξεις, για τις οποίες είναι υπεύθυνα διάφορα είδη μυκήτων.
● : Από την επαφή με γάτες και σκύλους, ακόμα και όταν τα ζώα δεν έχουν συμπτώματα.
● : Η φαγούρα και η κοκκινίλα, ενώ το δέρμα αποκτά όψη φλοιού πορτοκαλιού. Oι μυκητιάσεις παρουσιάζονται στο κεφάλι, στο σώμα, στους μηρούς, στα γεννητικά όργανα, στα χέρια, στα πόδια ή στα νύχια.


!
Έρευνες δείχνουν ότι τα κατοικίδια βελτιώνουν τη σωματική και ψυχική υγεία των ανθρώπων κάθε ηλικίας. Προσφέρουν αγάπη και συντροφιά και αποτελούν ευκαιρία για άσκηση και κοινωνικές επαφές. Η καθημερινή ενασχόληση με ένα ζωάκι έχει βρεθεί ότι μειώνει την πίεση, τη χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια. Τα παιδιά που μεγαλώνουν με κατοικίδιο έχουν ισχυρότερο ανοσοποιητικό, λιγότερα προβλήματα αλλεργικής ρινίτιδας και άσθματος και είναι πιο κοινωνικά. Όσοι έχουν κάποιο ζωάκι είναι σε καλύτερη ψυχολογική κατάσταση και έχουν λιγότερο άγχος, αποτελούν δε πηγή δύναμης για άτομα με αναπηρία ή ανθρώπους που αντιμετωπίζουν κοινωνικό αποκλεισμό. Πάνω από όλα, όμως, μας κάνουν ευτυχισμένους.



: Λοίμωξη που οφείλεται σε σκώληκα που ζει στα κόπρανα των γατών και των σκύλων.
● : Η λοίμωξη μεταδίδεται συνήθως σε μικρά παιδιά που έρχονται σε επαφή με μολυσμένο χώμα από τα αυγά του παράσιτου.
● : Συνήθως δεν υπάρχουν συμπτώματα, μπορεί ωστόσο να εκδηλωθεί ως οφθαλμική νόσος (π.χ. υαλίτιδα), με πυρετό, ή να προσβάλει το ήπαρ και τον σπλήνα.

: Οφείλεται στο νηματοσκώληκα Ancylostoma (βρίσκεται στα κόπρανα γατών και σκύλων), που γεννά αυγά στο χώμα και την άμμο, από τα οποία βγαίνουν κάμπιες.
● : Κατά την επαφή με μολυσμένο χώμα ή την άμμο του κατοικιδίου σας, τα αγκυλοστόματα (οι κάμπιες δηλαδή) μπορεί να τρυπήσουν το δέρμα, και ενδέχεται να προκαλέσουν δερματίτιδα με κνησμό. Σπάνια, αν εισέλθει στους πνεύμονες, προκαλεί πνευμονίτιδα.
● : Στο σημείο της λοίμωξης δημιουργείται μια φυσαλίδα και ένα κόκκινο αυλάκι από την κάμπια που μεταναστεύει.

!
Ψιττάκωση: Μολυσματική νόσος που οφείλεται στο μικρόβιο Chlamydia Psittaci και μεταδίδεται από τα πουλιά και ιδιαίτερα τους παπαγάλους, γι’ αυτό και ίσως να τη γνωρίζετε ως «πυρετό των παπαγάλων». Πώς μεταδίδεται: Από την επαφή με κόπρανα ή ρινικές εκκρίσεις μολυσμένων πουλιών. Τα συμΠτώματα: Είναι παρόμοια με αυτά της γρίπης και της πνευμονίας.


Oφείλεται στο Μycobacterium Μarinum. Για τη λοίμωξη αυτή ευθύνονται οι συνθήκες που επικρατούν στο ενυδρείο, οι οποίες ευνοούν την ανάπτυξη αυτού του οργανισμού.
● : Συνήθως πλήττει όσους καθαρίζουν ενυδρεία.
● : Η λοίμωξη προκαλεί βλάβες στα πάνω άκρα, όπως ανώδυνα έλκη που όμως δεν κλείνουν εύκολα. Θα μπορούσε να θεωρηθεί και ένα είδος φυματίωσης του δέρματος.


: Ο ιός προσβάλλει ποντίκια, χάμστερ και άλλα τρωκτικά.
● Από την επαφή με μολυσμένα ούρα ή κόπρανα.
●Τα συμπτώματα: Ο άνθρωπος συνήθως δεν παρουσιάζει συμπτώματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, εκδηλώνεται πονοκέφαλος, πυρετός, μυαλγία, φαρυγγίτιδα, κόπωση και σπάνια η ασθένεια μπορεί να εξελιχθεί σε γρίπη ή μηνιγγίτιδα.



Η θεραπεία που ακολουθείται σε κάθε λοίμωξη είναι διαφορετική, αν και τα καλά νέα είναι ότι τις περισσότερες φορές δεν χρειάζεται να ακολουθήσετε αγωγή, καθώς το πρόβλημα περνά μόνο του. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, συμβουλευτείτε τον κτηνίατρο και το γιατρό σας.



!
Ακολουθώντας τις απλές συμβουλές των ειδικών, μπορείτε να χαίρεστε την παρέα του κατοικιδίου σας χωρίς πρόβλημα:
01| Διατηρείτε το ίδιο αλλά και το χώρο όπου ζει καθαρά.
02| Μην ξεχνάτε τον απαραίτητο έλεγχο και τους εμβολιασμούς και όταν είναι άρρωστο, ενημερώνετε τον κτηνίατρό σας.
03| Διατηρείτε τα νύχια του κοντά, για να αποφύγετε τις γρατζουνιές.
04| Πλένετε καλά τα χέρια μετά από κάθε επαφή με ζώο, ενώ σε περίπτωση γρατζουνιάς ή δαγκώματος χρησιμοποιήστε αντισηπτικό. Αν η πληγή παρουσιάσει οποιαδήποτε αλλαγή ή δεν γνωρίζετε αν το ζώο έχει εμβολιαστεί, πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας.
05| Εκπαιδεύστε το να μη γρατζουνά, να πίνει νερό και να τρώει μόνο από τα σκεύη που του βάζετε εσείς και μην το αφήνετε να σας γλείφει στο στόμα ή σε πληγές.
06| Ταΐζετέ το με ειδική τροφή ή καλά ψημένο κρέας.
07| Μαζεύετε τα περιττώματά του και μην τα χρησιμοποιείτε ως λίπασμα. Αδειάζετε το κουτί με την άμμο καθημερινά, φορώντας γάντια, και μη βάζετε τα κουτιά ή τα κλουβιά κοντά στην κουζίνα ή στην τραπεζαρία.
08| Καθαρίζετε αμέσως εμετούς, ούρα ή κόπρανα χρησιμοποιώντας απολυμαντικό και πλαστικά γάντια μίας χρήσης.
09| Μην αφήνετε τα παιδιά να παίζουν σε χώρους όπου έχουν αφοδεύσει ζώα.
10| Κάντε του στείρωση ώστε να αποτρέψετε τις περιπλανήσεις για αναζήτηση ερωτικού συντρόφου, που αυξάνουν τον κίνδυνο να κολλήσει κάποιο μεταδοτικό νόσημα.



Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Αντώνη Βασιλογιαννακόπουλο, διευθυντή της Β΄ Παθολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου <Ερρίκος Ντυνάν>.