Διαβάσαμε στους New York Times ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο για την υγεία των ανθρώπων αλλά και των… μακάκων πιθήκων, και σας μεταφέρουμε την επιτομή του. Ο δημοσιογράφος που το έγραψε, ο Nicholas D. Cristof, έχει πάρει δύο φορές το ειδικό βραβείο Πούλιντζερ . Για να διαβάσετε στα αγγλικά το άρθρο, μπορείτε να πάτε εδώ.
«Ο Τζον Στάινμπεκ είχε γράψει ότι η θλίψη σκοτώνει πιο γρήγορα από τα μικρόβια και είχε δίκιο όπως δείχνουν οι μελέτες των ειδικών» αναφέρει στο άρθρο του ο Cristof. «Όμως τι αυξάνει τη θλίψη; Φαίνεται πως παίζει σημαντικό ρόλο ένας οικονομικός και κοινωνικός παράγοντας που δεν είναι συνήθως μεταξύ των πρώτων υπόπτων: η ανισότητα. Στο βιβλίο τους δύο Βρετανοί επιδημιολόγοι (οι Richard Wilkinson και Kate Pickett) αναφέρουν ότι η ανισότητα δηλητηριάζει την ψυχή, δημιουργεί τεράστιο άγχος, καχυποψία προς τους πάντες και τα πάντα και προκαλεί ένα σωρό αρρώστιες, με κυριότερη την καρδιοπάθεια και τον καρκίνο. Αναφέρουν μάλιστα αμέτρητες στατιστικές για να αποδείξουν του λόγου τους το αληθές. Το συγκλονιστικό είναι ότι η ανισότητα προκαλεί τα ίδια δεινά στην υγεία και άλλων κοινωνικών ζώων, όπως των μακάκων πιθήκων, γεγονός που αποδεικνύει ότι το κοινωνικό στάτους καθορίζει την υγεία σε βαθμό που δεν φανταζόμαστε»
Κύριο επιχείρημα των Βρετανών είναι ότι ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ζώο. «Κατά συνέπεια στις κοινωνίες με μεγάλες ανισότητες το κοινωνικό ζώο που βρίσκεται στο χαμηλότερη βαθμίδα της τροφικής αλυσίδας, γνωρίζει πολύ καλά τη θέση του και πάσχει όχι μόνον σωματικά αλλά και ψυχικά» γράφει ο Cristof «Οι αριθμοί δείχνουν ότι όσοι βρίσκονται στην κατώτερη βαθμίδα της κοινωνικής ιεραρχίας πεθαίνουν σε υψηλότερο ποσοστό από έμφραγμα και καρκίνο. Επίσης αυτοκτονούν συχνότερα και πάσχουν γενικά από περισσότερα χρόνια νοσήματα σε σύγκριση με όσους βρίσκονται σε ανώτερες βαθμίδες.»
«Το ίδιο ισχύει και στην κοινωνία των μακάκων πιθήκων, που είναι επίσης κοινωνικά ζώα και υποφέρουν ανάλογα από τις ανισότητες της κοινωνικής τους δομής» αναφέρει ο Cristof. «Σχετικά πειράματα έδειξαν π.χ. ότι οι μακάκοι με το κατώτερο στάτους παρουσίασαν μεγαλύτερη αρτηριοσκλήρωση από τους «αρχηγούς» και περισσότερο κοιλιακό λίπος. Ανάλογες έρευνες σε ανθρώπους έδειξαν ότι όσοι χάνουν τη δουλειά τους ή σημαντικό εισόδημα για μεγάλο χρονικό διάστημα, βάζουν κατά μέσο όρο
«Πού οφείλεται όμως ο τοξικός ρόλος της ανισότητας;» αναρωτιέται ο Cristof και οι Βρετανοί συγγραφείς. Καταλήγουν στο ότι οι μεγάλες ανισότητες προκαλούν όλα αυτά τα δεινά στους αδύναμους, επειδή διαβρώνουν την κοινωνία σε όλους τους τομείς ή σφαίρες δραστηριότητας και διαλύουν τον κοινωνικό ιστό που συγκρατεί και τροφοδοτεί τα άτομα –ειδικά τα ανίσχυρα. Επίσης οι άνθρωποι (και τα ζώα) έχουν απόλυτη συναίσθηση του γεγονότος ότι βρίσκονται στο πυθμένα της ιεραρχίας, με ελάχιστες επιλογές και ελπίδες, οπότε νιώθουν το άγχος πολλαπλάσια από τους άλλους. Το στρες με τη σειρά του οδηγεί σε βιολογικές αλλαγές, όπως στην έκκριση κορτιζόλης και σε καρδιοπάθειες. Η διάλυση του κοινωνικού ιστού, η αμοιβαία δυσπιστία και το νοσηρό στρες οδηγούν σε ασθένειες αλλά και σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές και σε διαιώνιση της φτώχειας. Η ανισότητα διαιρεί και διχάζει. Ακόμα και μικρές διαφορές έχουν μεγάλο αντίκτυπο.
Οπότε; Φαίνεται πως το ρόλο κλειδί τον παίζει το στρες, το οποίο αυξάνεται κάθετα μεταξύ των αδυνάμων όταν η κοινωνία χάνει τη συνοχή της. Ο καθένας (μέχρι να αλλάξει η κοινωνική δομή, που μπορεί ασφαλώς και να μην αλλάξει) έχει ως μοναδική λύση την ατομική του προσπάθεια, να ελέγξει τουλάχιστον το στρες του ή να αναπτύξει δεσμούς με ομάδες ομοίων του που να τον στηρίζουν και να του επιτρέπουν να αντιμετωπίζει τη ζωή με λίγο μεγαλύτερη ελπίδα
Ισότητα: το καλύτερο χάπι
Η οικονομική και κοινωνική ανισότητα κλονίζει τη ψυχική και σωματική μας υγεία, λένε οι ειδικοί.
Ακολούθησε το
στο Google News
