Ακολουθούμε κατά γράμμα τη δίαιτα και κάνουμε φιλότιμες προσπάθειες να γυμναζόμαστε συστηματικά. Η ζυγαριά, όμως, αρνείται πεισματικά να μας δείξει λιγότερα κιλά. Τι φταίει; Η ηλικίαΚαθώς μεγαλώνουμε, ο μεταβολισμός μας μειώνεται, κυρίως λόγω της έλλειψης άσκησης, συχνά σε συνδυασμό και με κακή διατροφή. Ένας άνθρωπος, όμως, μέσης ηλικίας παίρνει ευκολότερα βάρος σε σχέση με έναν νεότερό του, ακόμα και αν κάνει σωστή διατροφή και γυμνάζεται συστηματικά. Σύμφωνα με τους ειδικούς, μετά την ηλικία των 30 ετών, ο μεταβολισμός μας μειώνεται κατά 10% κάθε δεκαετία. Ουσιαστικά, μειώνεται η αυξητική ορμόνη, η οποία διεγείρει τον μεταβολισμό, ενώ αυξάνεται η κορτιζόλη, που τον καταστέλλει. Ταυτόχρονα, η δράση των κατεχολαμινών, που διεγείρουν τις καύσεις, περιορίζεται. Η διαδικασία αυτή του οργανισμού αφορά γυναίκες και άνδρες. Στους άνδρες, στην αύξηση του βάρους συμβάλλει η μείωση της τεστοστερόνης, που παρατηρείται με τη γήρανση, ενώ οι γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο να «βάλουν» κιλά κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης, επειδή ο μεταβολισμός τους επιβραδύνεται σημαντικά. Η κατακράτηση υγρώνΗ κατακράτηση υγρών, που κρατάει «κολλημένο» τον δείκτη της ζυγαριάς, συχνά οφείλεται στην υπερβολική κατανάλωση νατρίου και αλκοόλ. Γι’ αυτό, οι διαιτολόγοι συστήνουν κατά τη διάρκεια της δίαιτας να χρησιμοποιούμε ελάχιστο αλάτι στο μαγείρεμα και να αποφεύγουμε τις πηγές νατρίου, όπως είναι οι κονσέρβες και τα παστά τρόφιμα. Επίσης, καλό είναι να μην καταναλώνουμε πάνω από 1-2 μονάδες αλκοόλ την εβδομάδα και να προτιμάμε το κρασί. Tip: Για να καταπολεμήσουμε την κατακράτηση υγρών, που οφείλεται στην αυξημένη πρόσληψη νατρίου, είναι σημαντικό να εντάξουμε στην καθημερινότητά μας τροφές πλούσιες σε κάλιο, το οποίο βοηθάει στην απομάκρυνση του νατρίου, που προκαλεί κατακρατήσεις. Στόχος είναι ουσιαστικά να εξασφαλίσουμε στον οργανισμό μας μια καλή ισορροπία μεταξύ νατρίου και καλίου. Τροφές πλούσιες σε κάλιο είναι κυρίως τα λαχανικά και τα φρούτα, όπως η πατάτα, η μπανάνα, το πορτοκάλι, το πεπόνι, το καρπούζι, τα σύκα, τα δαμάσκηνα και η ντομάτα, αλλά και το ρύζι και τα όσπρια.Το έντερο Διαταραχές στην κινητικότητα του εντέρου, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στο σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, αλλά και στην περίπτωση έντονης δυσκοιλιότητας, μπορούν να επηρεάσουν το βάρος μας. Ωστόσο, μόλις περάσει η φάση έξαρσης και αντιμετωπιστούν τα ενοχλητικά συμπτώματα, θα φανεί και πάλι το πραγματικό μας βάρος.Tip: Η κατανάλωση φυτικών ινών δεν βοηθά μόνο στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας, αλλά παράλληλα αυξάνει τον μεταβολισμό, αφού ο οργανισμός καταναλώνει πολλή ενέργεια προκειμένου να ολοκληρώσει την πέψη των τροφών που περιέχουν φυτικές ίνες. Tροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες είναι τα όσπρια (π.χ. οι φακές, τα ρεβίθια, τα φασόλια και τα κουκιά), τα δημητριακά ολικής άλεσης (π.χ. η βρώμη και το πίτουρο), οι φύτρες (π.χ. οι φύτρες φακής) και τα λαχανικά (π.χ. οι αγκινάρες, το μπρόκολο, τα χόρτα, οι μελιτζάνες, οι μπάμιες και το λάχανο). Σύμφωνα με τους διαιτολόγους, καλό είναι να καταναλώνουμε καθημερινά γύρω στα 25 γρ. φυτικών ινών.Το νέο μας χόμπι Η έναρξη συστηματικής άσκησης μπορεί να οδηγήσει σε μικρή αύξηση του βάρους, η οποία όμως οφείλεται σε αύξηση του μυϊκού μας όγκου και συνεπώς δεν θα πρέπει να μας ανησυχεί. Tip: Το μυστικό στην άσκηση είναι η διάρκεια και όχι η ένταση. Αντί, λοιπόν, να ξεθεωνόμαστε στη γυμναστική, πρέπει απλώς να την εντάξουμε στην καθημερινότητά μας. H αερoβική άσκηση μέτριας έντασης, 3 φορές την εβδομάδα, είναι αποτελεσματική προκειμένου να μπει ο οργανισμός στη διαδικασία να κάψει λίπος. Ωστόσο, για να βελτιωθεί ακόμα περισσότερο ο μεταβολισμός μας, χρειάζεται να τη συνδυάζουμε με λίγα κάθε φορά λεπτά ασκήσεων μυϊκής ενδυνάμωσης για κάθε μυϊκή ομάδα του σώματος και όχι μόνο για τα σημεία που θεωρούμε ότι έχουμε πρόβλημα. Ο θυρεοειδής Η υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα προκαλεί μείωση του βασικού μεταβολισμού, με αποτέλεσμα να έχουμε κατακράτηση υγρών και να παίρνουμε βάρος ακόμα και αν δεν έχει αλλάξει τίποτα στον τρόπο διατροφής μας. Άλλωστε, μία από τις βασικότερες ενδείξεις ύπαρξης υποθυρεοειδισμού είναι η πρόσληψη κιλών ή η αδυναμία απώλειας βάρους. Στην περίπτωση που διαγνωστεί η συγκεκριμένη διαταραχή, απαιτείται ρύθμιση της λειτουργίας του αδένα, συνήθως με φαρμακευτική αγωγή. Όταν ο οργανισμός επανέλθει στους φυσιολογικούς του ρυθμούς, επανέρχεται και το βάρος μας. Tip: Η εξέταση θυρεοειδούς περιλαμβάνει εξετάσεις αίματος για τον έλεγχο των ορμονών του (Τ3, Τ4, TSH, αντιθυρεοει-δικά αντισώματα). Ο ενδοκρινολόγος μπορεί να ζητήσει και υπερηχογράφημα, που βοηθά στον ανατομικό έλεγχο του αδένα και συμπληρώνει τον αιματολογικό έλεγχο.Τα φάρμακα Η αύξηση βάρους μπορεί να αποτελεί μία από τις συνηθισμένες ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων που χορηγούνται για κοινές παθήσεις, όπως ο διαβήτης, η υπέρταση και η κατάθλιψη. Συγκεκριμένα, έχουν ενοχοποιηθεί οι β-αναστολείς, τα κορτικοστεροειδή, η ινσουλίνη, καθώς και ορισμένα αντικαταθλιπτικά, αντιψυχωτικά και αντιεπιληπτικά φάρμακα. Ο λίγος ύπνοςΗ έλλειψη ύπνου επηρεάζει τα επίπεδα της λεπτίνης και της γκρελίνης, των ορμονών δηλαδή που σχετίζονται με την όρεξη. Έτσι, όταν μας λείπει ύπνος, ο οργανισμός δίνει σήμα στον εγκέφαλο να παράγει περισσότερη γκρελίνη, η οποία είναι υπεύθυνη για την πείνα, ενώ παράλληλα εκκρίνεται λιγότερη λεπτίνη, η οποία μας ειδοποιεί ότι είμαστε χορτάτοι. Tip: Οι ώρες ύπνου που χρειάζεται ο καθένας για να ξεκουραστεί είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, 7-8 ώρες ύπνου καθημερινά είναι απαραίτητες. Το χρόνιο στρες Στην περίπτωση χρόνιου στρες, ο οργανισμός μας παράγει υψηλά επίπεδα ορμονών του στρες, όπως η κορτιζόλη, ελαττώνοντας παράλληλα και τον ρυθμό του μεταβολισμού. Η υπερπαραγωγή της κορτιζόλης συμβάλλει στην αποθήκευση των περιττών κιλών στην περιοχή της κοιλιάς, δημιουργώντας σπλαχνικό λίπος, το πιο επιβαρυντικό είδος λίπους για την υγεία μας. Tip: Όταν το στρες είναι έντονο και παρατεταμένο, μπορεί να μας φανεί χρήσιμη η βοήθεια της ψυχοθεραπείας, ώστε να μάθουμε να χαλαρώνουμε και να αλλάξουμε τον αυτόματο τρόπο σκέψης και προσέγγισης των καταστάσεων. ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΓΕΩΡΓΙΟ ΤΡΟΒΑ, ενδοκρινολόγο-διαβητολόγο στο Εργαστήριο Έρευνας Μυοσκελετικών Παθήσεων «Θ. Γαροφαλίδης» του Πανεπιστημίου Αθηνών, και την κ. ΚΩΣΤΑΛΕΝΙΑ ΚΑΛΛΙΑΝΙΩΤΗ, MSc, κλινική διαιτολόγο-διατροφολόγο.