Τα αρνητικά συναισθήματα, όπως η θλίψη, ο θυμός και το άγχος, είναι επιζήμια όχι μόνο για την ψυχή, αλλά και για την καρδιά σας. Μάλιστα, σύμφωνα με την έρευνα «Interheart», μία από τις μεγαλύτερες μελέτες σχετικά με τις καρδιαγγειακές νόσους (περιλαμβάνει 24.767 άτομα από 52 χώρες), τα στρεσογόνα αυτά συναισθήματα ευθύνονται για ένα σημαντικό ποσοστό εμφραγμάτων του μυοκαρδίου. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, το γεγονός ότι οι επιστήμονες συμπεριέλαβαν τις ψυχοκοινωνικές παραμέτρους ανάμεσα στους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου, καθώς ανεβάζουν τον καρδιακό ρυθμό και συμβάλλουν στην έκκριση υψηλών επιπέδων δυνητικά επικίνδυνων ορμονών, όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη. Ο οδηγός μας θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε αυτά τα αρνητικά συναισθήματα, προστατεύοντας ταυτόχρονα την καρδιά σας.Διώξτε τη θλίψηΗ κατάθλιψη και οι καρδιακές παθήσεις συνδέονται με δύο τρόπους: μπορεί να πρόκειται για αντιδραστική κατάθλιψη (μορφή που εμφανίζεται συνήθως μετά από μία καρδιακή προσβολή) ή η κατάθλιψη να συμβάλλει στην έκκριση ορμονών του στρες, που κάνουν τα αιμοπετάλια κολλώδη, προκαλώντας με τον καιρό ζημιές στα αιμοφόρα αγγεία και στα τοιχώματα των αρτηριών. Τι να κάνετε:w Εάν τα συμπτώματα της κατάθλιψης (π.χ. υπερυπνία ή αϋπνία, κόπωση, απόγνωση) διαρκούν περισσότερο από 2 εβδομάδες, ζητήστε τη βοήθεια ενός ψυχολόγου ή ψυχιάτρου. w Η άσκηση είναι φάρμακο και δεν είναι λίγες οι έρευνες που το υποστηρίζουν. Μόλις 30΄ γυμναστική την ημέρα αρκούν για να εκκρίνει ο οργανισμός σας συγκεκριμένες ορμόνες (σεροτονίνη και ενδορφίνες), οι οποίες σχετίζονται με την καλή διάθεση. Ελέγξτε τον θυμό Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες αισθάνονται θυμό, απλώς τον εκφράζουν διαφορετικά. Όπως, όμως, και αν εκφράζουν τα δύο φύλα τον θυμό τους, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: η οργή «πληγώνει» την καρδιά, αφού ασκεί απίστευτη πίεση στα αιμοφόρα αγγεία. Τι να κάνετε:Εκφράστε τις σκέψεις σας, ειδικά στους κοντινούς σας ανθρώπους. Μελέτη που εξέτασε πώς επιλύουν ζευγάρια τις διαφωνίες τους διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που δεν εξέφραζαν τα συναισθήματα και τις απόψεις τους είχαν τέσσερις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από καρδιακή νόσο συγκριτικά με εκείνες που μιλούσαν ανοιχτά. wΑν τα πρότυπα συμπεριφοράς στα οποία έχετε συνηθίσει σας επηρεάζουν και δεν σας επιτρέπουν να εκφράσετε ή να αντιμετωπίσετε τον θυμό σας, η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να σας φανεί χρήσιμη, καθώς θα σας βοηθήσει να αλλάξετε συμπεριφορές.wΑπομακρυνθείτε από αυτό που σας θυμώνει, πηγαίνοντας για παράδειγμα μια βόλτα. Μετά από λίγο θα δείτε ότι θα αντιμετωπίσετε τα πράγματα πιο ψύχραιμα. «Καταλαγιάστε» το άγχοςΤο άγχος αποτελεί τον «συναγερμό» του εγκεφάλου, που σας προειδοποιεί όταν θεωρεί ότι είστε σε κίνδυνο. Είμαστε γονιδιακά φτιαγμένοι να ανησυχούμε, αλλά η ανησυχία αυτή είναι πιο έντονη στις γυναίκες κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής τους ηλικίας. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι κατά τα πρώιμα στάδια της ανθρώπινης εξέλιξης οι μητέρες ήταν υποχρεωμένες να είναι υπερπροστατευτικές με τα παιδιά τους, επειδή έτσι αυτά είχαν περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσουν. Αν και το ελεγχόμενο άγχος έχει θετική επίδραση στον οργανισμό, γιατί τον ωθεί σε δράση, το ανεξέλεγκτο άγχος ανεβάζει την αρτηριακή πίεση και τον καρδιακό ρυθμό και διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία, με αποτέλεσμα το άτομο να βιώνει μια έκπτωση στη λειτουργικότητά του.Τι να κάνετε:* Χαλαρωτικές μορφές άσκησης, όπως η γιόγκα και το περπάτημα, μπορούν να σας βοηθήσουν. Βέβαια, το δικό σας φάρμακο μπορεί να είναι πιο έντονο. Το ζήτημα είναι να βρείτε το είδος άσκησης που σας χαλαρώνει και να το ακολουθήσετε.* Περιορίστε την κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και/ή λίπος, καθώς αυξάνουν τους παλμούς της καρδιάς, καθιστώντας δύσκολο το να ηρεμήσετε. * Μην προσπαθείτε να αποδίδετε πάντα τα μέγιστα. Αυτό, αν και επιθυμητό, δεν είναι πάντα εφικτό. Αν, για παράδειγμα, το βρίσκετε δύσκολο να κρατήσετε το σπίτι καθαρό, ζητήστε από τον σύντροφο ή τα παιδιά σας να σας βοηθήσουν ή εναλλακτικά αφήστε για λίγο τις δουλειές στην άκρη, εστιάζοντας σε κάτι λιγότερο μονότονο.Καλλιεργήστε την κοινωνικότητά σαςΗ κοινωνική απομόνωση και η μοναξιά επιδεινώνουν την υψηλή αρτηριακή πίεση και «ρίχνουν» την άμυνα του οργανισμού σας. Και οι δύο αυτοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την καρδιά σας. Δυστυχώς, στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις η κοινωνική απομόνωση δεν είναι κάτι ξένο, καθώς οι άνθρωποι σε αυτές έχουν πολλές γνωριμίες, αλλά λίγους φίλους. Μην αφήνετε, λοιπόν, καμία ευκαιρία για κοινωνική αλληλεπίδραση να πάει χαμένη.Τι να κάνετε:* Ξεκινήστε μια δραστηριότητα. Γραφτείτε, για παράδειγμα, σε μαθήματα μαγειρικής ή χορού, ή γίνετε εθελοντής σε κάποιον οργανισμό. * Τηλεφωνήστε σε έναν φίλο, στον οποίο νιώθετε κοντά αλλά δεν έχετε μιλήσει εδώ και καιρό. Αφήστε στην άκρη τον εγωισμό και τις ενοχές και προσπαθήστε απλώς να επανασυνδεθείτε με τους γύρω σας.Αποβάλλετε τις αρνητικές σκέψειςΑιτία των δυσάρεστων συναισθημάτων, τα οποία έχουν άμεσο αντίκτυπο στη συμπεριφορά σας, είναι τις περισσότερες φορές οι αρνητικές σκέψεις. Κάποια δυσάρεστα γεγονότα είναι πιθανό να γεννούν τις σκέψεις αυτές, που συχνά σας κάνουν και νιώθετε άγχος, φόβο, θυμό, στενοχώρια και οργή, οδηγώντας τελικά σε δυσάρεστα συναισθήματα, τα οποία σας κάνουν να υποφέρετε. Επιπλέον, μερικές φορές, ο τρόπος που έχετε μάθει να σκέφτεστε και να αντιμετωπίζετε την πραγματικότητα μπορεί να σας εμπλέκει σε δυσλειτουργικές καταστάσεις, να δημιουργεί προβλήματα στον τρόπο που διαχειρίζεστε τα θέματα που προκύπτουν και να σας γεμίζει με πίεση, οργή, θυμό, ζήλια και στρες.Τι να κάνετε:* Προσπαθήστε να αναγνωρίσετε τις αρνητικές σκέψεις που σας βασανίζουν και να τις καταγράψετε. Ελέγξτε κατά πόσον επηρεάζουν πραγματικά τη ζωή σας.* Σκεφτείτε θετικά, αλλά πάντα έχοντας ρεαλιστικές προσδοκίες. Μην πιέζετε τον εαυτό σας να υπερβαίνει τις δυνατότητές του.* Πολλές φορές, θετικά σημεία που μπορείτε να εντοπίσετε στον εαυτό σας και να τα καλλιεργήσετε βοηθούν στην προσέγγιση του εαυτού σας.* Η γνωσιακή ψυχοθεραπεία μπορεί να φτιάξει ένα «σχέδιο δράσης», πάνω στο οποίο θα μπορείτε να αναλύετε τις σκέψεις σας και να κατανοείτε τον τρόπο που αντιδράτε και ενεργείτε.Ισορροπία σε σώμα & ψυχήΕίναι πια κοινή αποδοχή ότι όλα συνδέονται και το ίδιο ισχύει για το σώμα και την ψυχή μας. Έτσι, ό,τι βλάπτει και επιβαρύνει τον οργανισμό μας (όπως π.χ. οι τοξίνες), μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη διάθεση και την ψυχολογία μας. Είναι, επομένως, σημαντικό να φροντίζουμε τον οργανισμό μας και να τον βοηθάμε με όποιο τρόπο μπορούμε να ισορροπεί και να αυτοθεραπεύεται, ενεργοποιώντας τους εσωτερικούς μηχανισμούς του. Για παράδειγμα, ο καθαρισμός του σώματός μας εξωτερικά και εσωτερικά μπορεί να μας βοηθήσει να απελευθερωθούμε.ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΖΩΓΡΑΦΟΥ, MSc, PhD, ψυχολόγο–ψυχοθεραπεύτρια.