Ποιοι βιολογικοί παράγοντες επιτρέπουν στα θηλαστικά με μεγάλη διάρκεια ζωής να διατηρούν την υγεία τους μέχρι τα γεράματα; Ποιο είναι το μυστικό της φύσης για τη μακροζωία; Τι συμβαίνει με τις φάλαινες; Μήπως «κρατούν» το κλειδί για τη θεραπεία του καρκίνου; Μια νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Communications απαντά σε όλα.
Μακροζωία και ασθένειες
Στην μακροζωία συμβάλλουν πολλοί παράγοντες όπως είναι, μεταξύ άλλων, η καλή διατροφή, η τακτική άσκηση, τα μειωμένα επίπεδα στρες. Δηλαδή μπορεί να εξαρτάται από τις επιλογές ή την κατάσταση της ζωής των ανθρώπων.
Τα τελευταία χρόνια, το προσδόκιμο ζωής του ανθρώπινου πληθυσμού έχει αυξηθεί σταθερά, ωστόσο, αυτή η πρόοδος έχει οδηγήσει και σε αυξανόμενο ποσοστό των ανθρώπων που υποφέρουν από σοβαρές, συχνά θανατηφόρες, ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία, όπως είναι ο καρκίνος, οι νευροεκφυλιστικές διαταραχές και ο διαβήτης.
Η επέκταση τόσο της διάρκειας ζωής όσο και της υγιούς ζωής, δηλαδή της περιόδου ζωής που περνά κάποιος σε καλή υγεία, απαιτεί βαθύτερη κατανόηση των βιολογικών μηχανισμών που προάγουν την υγιή γήρανση.
Στον φυσικό κόσμο, το προσδόκιμο ζωής των θηλαστικών διαφέρει σημαντικά, κυμαινόμενο από μόλις 1 έως 2 χρόνια σε κάποια τρωκτικά, μέχρι και περισσότερο από έναν αιώνα σε είδη όπως είναι οι φάλαινες και οι άνθρωποι. Μιλάμε, δηλαδή, για μια εντυπωσιακή διαφορά!
Η νέα έρευνα, βασιζόμενη στην ίδια την εξέλιξη, το μεγαλύτερο και πιο εκτεταμένο φυσικό πείραμα, αναζητά τα μυστικά της μακροζωίας. Οι ερευνητές αποκαλύπτουν αλλαγές στις πρωτεΐνες που σχετίζονται με τη μακροζωία καθ’ όλη τη διάρκεια της εξελικτικής πορείας των θηλαστικών.
Τι μελέτησε η έρευνα
Η ομάδα των μελετητών ανέπτυξε ένα καινοτόμο υπολογιστικό εργαλείο με το όνομα PHARAOH (Positive posttranslational Modifications Regulator of Healthspan). Χρησιμοποιώντας προχωρημένες στατιστικές μεθόδους, το PHARAOH συνέκρινε τις αλληλουχίες πρωτεϊνών σε 107 είδη θηλαστικών με διαφορετικά προσδόκιμα ζωής.
Αυτή η προσέγγιση επέτρεψε στους ερευνητές να παρακολουθήσουν συγκεκριμένες αλλαγές στις πρωτεΐνες, σε όλη την εξέλιξη και να εντοπίσουν αυτές που εμφανίζονται πιο συχνά στα είδη με μεγάλη διάρκεια ζωής.
Συγκρίνοντας τα θηλαστικά με μεγάλη και μικρή διάρκεια ζωής, η ομάδα ανακάλυψε σταθερές πρωτεϊνικές τροποποιήσεις που σχετίζονται με την επέκταση της διάρκειας ζωής.
Το παράδοξο των φαλαινών
Τα ευρήματα της συγκεκριμένης έρευνας προσφέρουν μια υποσχόμενη πορεία για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι πρωτεϊνικές τροποποιήσεις μπορούν να προστατεύσουν από ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία και να προάγουν μια μεγαλύτερη και υγιέστερη ζωή.
Ένα πραγματικά εντυπωσιακό εύρημα δε από τη μελέτη είναι το πώς τα μεγάλα θηλαστικά, όπως οι φάλαινες, εμφανίζουν πολύ χαμηλότερα ποσοστά καρκίνου, παρά το γεγονός ότι έχουν σημαντικά περισσότερα κύτταρα από τα μικρότερα ζώα.
