Οι χειρουργικές μάσκες προσώπου έγιναν μέρος της καθημερινότητάς μας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, βοηθώντας στην προστασία από αερομεταφερόμενα παθογόνα. Σήμερα, ωστόσο, μια νέα καινοτόμα χρήση τους έρχεται να μεταμορφώσει τον τομέα της πρόληψης και της διάγνωσης: μια ερευνητική ομάδα από την Ιταλία κατάφερε να μετατρέψει τη μάσκα σε εργαλείο πρώιμης ανίχνευσης της χρόνιας νεφρικής νόσου (ΧΝΝ), μιας πάθησης που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως — συχνά χωρίς οι ίδιοι να το γνωρίζουν.
Όταν τα νεφρά εκπέμπουν σήμα κινδύνου
Οι νεφροί μας λειτουργούν ως φυσικά φίλτρα, απομακρύνοντας τις τοξίνες και τα απόβλητα που παράγονται από τον μεταβολισμό του σώματος. Στην περίπτωση της χρόνιας νεφρικής νόσου, η ικανότητα αυτή φθίνει σταδιακά, συχνά χωρίς εμφανή συμπτώματα στα πρώτα στάδια. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, περισσότεροι από 35 εκατομμύρια Αμερικανοί ζουν με ΧΝΝ – αριθμός που δεν περιλαμβάνει εκείνους που παραμένουν αδιάγνωστοι.
Τι αποκαλύπτει η αναπνοή για τα νεφρά
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Medicalxpress, οι ασθενείς με ΧΝΝ εκπνέουν υψηλότερα επίπεδα συγκεκριμένων πτητικών ενώσεων, όπως η αμμωνία. Μέχρι σήμερα, η ανίχνευση αυτών των ενώσεων μέσω αισθητήρων αναπνοής αποτελούσε πεδίο ερευνητικού ενδιαφέροντος. Ωστόσο, η αμμωνία από μόνη της δεν αρκεί για τη διάγνωση, καθώς μπορεί να σχετίζεται και με άλλες παθήσεις.
Ο επικεφαλής ερευνητής Κοράντο Ντι Νατάλε και η ομάδα του ανέπτυξαν έναν πολυπαραμετρικό αισθητήρα, ικανό να εντοπίζει και άλλους μεταβολίτες της νόσου, όπως η αιθυλική αλκοόλη, η προπανόλη και η ακετόνη — όλα μέσα από την απλή αναπνοή του χρήστη.
Τεχνολογία αιχμής… σε μία απλή μάσκα
Για να καταστήσουν τη συσκευή πρακτική και φιλική προς τον χρήστη, οι ερευνητές ενσωμάτωσαν τον αισθητήρα σε μια απλή χειρουργική μάσκα. Τα ηλεκτρόδια καλύφθηκαν με ειδικό πολυμερές, ευαίσθητο σε πτητικές ενώσεις, το οποίο καταγράφει αλλαγές στην ηλεκτρική αντίσταση όταν ανιχνεύει ουσίες-δείκτες. Ένα μικρό μηχάνημα με ηλεκτρονική ένδειξη συμπληρώνει το σύστημα, καταγράφοντας τις μεταβολές.
Ελπιδοφόρα αποτελέσματα από τις πρώτες δοκιμές
Η μάσκα δοκιμάστηκε σε 100 άτομα, με και χωρίς ΧΝΝ. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: ακρίβεια 84% στον εντοπισμό των ασθενών και 88% στην επιβεβαίωση της απουσίας της νόσου. Επιπλέον, υπήρξαν ενδείξεις ότι η συσκευή μπορεί να εκτιμήσει και το στάδιο της πάθησης – πολύτιμη πληροφορία για την πορεία της θεραπείας.
Η μάσκα ως σύμμαχος της πρόληψης
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο ACS Sensors, ανοίγει τον δρόμο για έναν νέο τρόπο ιατρικής παρακολούθησης: προσβάσιμο, μη επεμβατικό και οικονομικά αποδοτικό. Αν η τεχνολογία αυτή εφαρμοστεί ευρέως, μπορεί να γίνει πολύτιμο εργαλείο για άτομα υψηλού κινδύνου – από διαβητικούς μέχρι ηλικιωμένους – προσφέροντας έγκαιρη διάγνωση και αποτροπή επιπλοκών.
