Είτε δεν εγκρίθηκε μια αίτηση που κάναμε για δουλειά είτε το άτομο με το οποίο βγήκαμε μία φορά δεν επικοινώνησε για να ξαναβρεθούμε ή οι φίλοι μας κανόνισαν μια εκδρομή στην οποία δεν μας κάλεσαν, η απόρριψη ενοχλεί και, κάποιες φορές, πονάει πολύ. Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να τη διαχειριστούμε;
Ανήκει σίγουρα στις συμπεριφορές που μας πληγώνουν πολύ. Είναι οδυνηρό να νιώθουμε ότι δεν μας θέλουν, μας αποφεύγουν, μας ξεχνούν, μας αγνοούν… Η απόρριψη μπορεί να είναι πολύ βίαιη και σοκαριστική, σαν να μας κόβουν τον αέρα που αναπνέουμε. Παρ’ όλα αυτά, αποτελεί μέρος του παιχνιδιού και υπάρχει στη ζωή όλων μας. Τι πρέπει να γνωρίζουμε λοιπόν ώστε να την ξεπερνάμε όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα;
Απόρριψη και πόνος
Κι αυτό είναι απόλυτα αναμενόμενο και φυσιολογικό. Υπάρχει ένας εξελικτικός λόγος για τον οποίο η απόρριψη μας πλήττει τόσο βαθιά: το κλειδί της ανθρώπινης επιτυχίας βρίσκεται στην ικανότητά μας να συνεργαζόμαστε. Οι άνθρωποι είμαστε κοινωνικοί, είμαστε φτιαγμένοι έτσι και μόνο έτσι μπορούμε να επιβιώσουμε, αλλά και να προοδεύσουμε. Άλλωστε το χάρισμα και η προθυμία μας για συνεργασία μάς κατέστησαν το κυρίαρχο είδος. Ουσιαστικά, η αλληλεπίδραση και η σύνδεση μεταξύ μας είναι τα στοιχεία που μας κάνουν ανθρώπους. Έτσι, μάθαμε ότι η απόρριψη είναι αρνητική γιατί μπαίνει εμπόδιο στην επιβίωσή μας.
Συναισθήματα και απόρριψη
Είναι σημαντικό να επιτρέπουμε στον εαυτό μας να νιώθει πληγωμένος όταν απορρίπτεται. Χρειαζόμαστε χρόνο για να επεξεργαστούμε αυτό που μας συνέβη και να επανέλθουμε αργότερα στην κανονική λειτουργία μας. Αν προσπαθούμε να το ξεπεράσουμε αντιδρώντας παρορμητικά και χωρίς να αναγνωρίζουμε όσα αισθανόμαστε, μπορεί να επιβαρυνθούμε ακόμα περισσότερο ψυχικά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι προσωρινό συναίσθημα και θα αποκτήσουμε μια προοπτική απέναντί του αφού θα το έχουμε διαχειριστεί. Αν απωθήσουμε ή καταπιέσουμε τη θλίψη και τον πόνο μας, δεν αποκλείεται να νιώσουμε μουδιασμένοι, αγχωμένοι και αποκομμένοι από τους γύρω μας. Ακόμα χειρότερα, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα όλα τα συσσωρευμένα συναισθήματά μας να επιστρέψουν εκδικητικά σε μεταγενέστερο χρόνο.
Κάνουμε ένα βήμα πίσω και επαναπροσδιορίζουμε την κατάσταση
Είναι δελεαστικό να θεωρούμε την αποτυχημένη σχέση μας ως απόδειξη του ότι δεν αξίζουμε την αγάπη και την τελευταία δυσκολία στο χώρο της εργασίας μας ως αδιάψευστο δείγμα έλλειψης εξυπνάδας και δυνατοτήτων από πλευράς μας. Θα πρέπει όμως να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτά τα ακραία αφηγήματα είναι αναληθή και καθόλου βοηθητικά. Χρειάζεται να αμφισβητήσουμε αυτές τις σκέψεις μας. Η απόρριψη δεν αποτελεί αντανάκλαση ολόκληρου του εαυτού μας. Είναι μια χρονική στιγμή που διαμορφώνεται από πολλούς παράγοντες, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν αφορούν εμάς τους ίδιους, αλλά τρίτα πρόσωπα.
Κατανοούμε τι είναι υπό τον έλεγχό μας
Μεγάλο μέρος του πόνου της απόρριψης πηγάζει από το ότι μας κάνει να νιώθουμε αποδυναμωμένοι. Αξίζει όμως να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας ότι, ενώ δεν μπορούμε να ελέγχουμε τις ενέργειες των άλλων, μπορούμε να ελέγχουμε τον τρόπο με τον οποίο αντιδράμε εμείς σε αυτές. Χρήσιμο είναι επίσης να αναρωτηθούμε τι μπορούμε να διδαχθούμε από αυτό που μας συνέβη ώστε να το δούμε ως ευκαιρία μάθησης για τις σχέσεις μας, τον εαυτό μας ή και για την καριέρα μας. Ενδεχομένως να παρηγορηθούμε αν κατανοήσουμε ότι δεν είναι δυνατόν να έχουμε τον πλήρη έλεγχο όλων των πτυχών της ζωής μας. Ίσως, τελικά, μια απόρριψη να σημαίνει ότι δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή ή το κατάλληλο ταίριασμα…
Fake it until you make it
Αφού έχουμε αφήσει στον εαυτό μας λίγο χρόνο να επεξεργαστεί την απόρριψη, είναι σημαντικό να καταβάλουμε προσπάθεια να ξανασηκωθούμε. Οι συμπεριφορές και οι σκέψεις μας είναι στενά συνδεδεμένες, οπότε, αν ενεργήσουμε σαν να είμαστε εντάξει, είναι πιθανόν να αρχίσουμε να αισθανόμαστε και καλύτερα. Επιλέγοντας επίσης να κάνουμε πράγματα που μας οδηγούν στην αίσθηση ανάκτησης του ελέγχου, σιγά σιγά θα ανοικοδομηθεί η αυτοπεποίθησή μας.
Φτιάχνουμε μια λίστα αξιών
Μια απόρριψη έχει τη δύναμη να κλονίσει συθέμελα την αυτοεκτίμησή μας, γι’ αυτό είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι δεν μας καθορίζει. Μπορούμε να προσπαθήσουμε να επανασυνδεθούμε με τα δυνατά μας σημεία γράφοντας μια λίστα με όλα εκείνα στα οποία είμαστε καλοί και τα χαρακτηριστικά που θαυμάζουμε στον εαυτό μας.
Ζητάμε και παίρνουμε βοήθεια
Το να περνάμε χρόνο με τα αγαπημένα μας πρόσωπα, ώστε να θυμηθούμε πώς είναι να νιώθουμε ξανά ασφαλείς και να μας θεωρούν αξιόλογους, είναι άλλος ένας πολύ καλός τρόπος για να επανασυνδεθούμε με την αυτοεκτίμησή μας. Η επαφή μας με τους δικούς μας ανθρώπους, ακόμα και μετά από μια απογοήτευση, μας βοηθά να συνειδητοποιήσουμε ότι μας αγαπούν σε κάθε συνθήκη, αλλά και να ξεχαστούμε ή να διασκεδάσουμε, κάτι που θα ανεβάσει τη διάθεσή μας. Ωστόσο, αν πιστεύουμε ότι δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μόνοι μας την απόρριψη και χρειαζόμαστε περισσότερη βοήθεια για να τη διαχειριστούμε, καλό είναι να απευθυνθούμε σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Απόρριψη και χρόνος
Είναι αλήθεια ότι κάποιες απορρίψεις τις αποδεχόμαστε πιο δύσκολα από κάποιες άλλες. Μπορεί να αισθανόμαστε ότι δεν θα καταφέρουμε να τις ξεπεράσουμε, δεν χρειάζεται όμως να κατηγορούμε τον εαυτό μας. Πρέπει απλώς να του δώσουμε χρόνο. Συχνά ο χρόνος μάς βοηθά να δούμε τα προβλήματα υπό ένα άλλο, πιο ισορροπημένο πρίσμα.
*Ευχαριστούμε τη Μαρία Ζούμπα, κοινωνιολόγο, συστημική οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια ατόμου, ζεύγους και ομάδας, για τη συνεργασία.
