Ορισμένοι άνθρωποι ξεκινούν την μέρα τους από νωρίς ενώ άλλοι ευδοκιμούν με ένα πιο αργό ξεκίνημα. Σε όποια κατηγορία κι εάν ανήκετε, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι το εσωτερικό σας ρολόι – γνωστό ως κιρκάδιος ρυθμός – μπορεί να επηρεάζει αυτή τη συμπεριφορά και πολλά άλλα, από την φυσική κατάσταση μέχρι την υγιή γήρανση.
Τα εν λόγω βιολογικά ρολόγια ρυθμίζουν επιπλέον τους κύκλους ύπνου-αφύπνισης αλλά και ένα ευρύ φάσμα καθημερινών φυσιολογικών και μεταβολικών λειτουργιών. Ένας αυξανόμενος όγκος ερευνών επισημαίνει ότι οι κιρκάδιοι ρυθμοί συμβάλλουν θεμελιωδώς στην υγεία και την ανθεκτικότητα.
Φυσική κατάσταση και κιρκάδιος ρυθμός
Τώρα, μια νέα μελέτη από το University of Florida Health αποκαλύπτει ότι ο χρόνος και η συνέπεια της καθημερινής σας δραστηριότητας μπορεί να σχετίζεται με τη βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής ικανότητας και της αποτελεσματικότητας του βαδίσματος – δύο βασικοί δείκτες υγιούς γήρανσης.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι μεγαλύτεροι ενήλικες που είχαν πιο σταθερά πρότυπα καθημερινής δραστηριότητας νωρίτερα μέσα στη μέρα φάνηκαν να έχουν καλύτερη καρδιοαναπνευστική ικανότητα σε σύγκριση με εκείνους που είχαν ακανόνιστα πρότυπα ή ήταν αργότερα μέσα στη μέρα.
«Ενώ γνωρίζουμε εδώ και καιρό ότι η δραστηριότητα υποστηρίζει την υγιή γήρανση, αυτή η μελέτη αποκαλύπτει ότι το πότε είστε δραστήριοι μπορεί επίσης να έχει σημασία», δήλωσε η Δρ. Karyn Esser, Ph.D., επικεφαλής συγγραφέας και καθηγήτρια και πρόεδρος του Τμήματος Φυσιολογίας και Γήρανσης του UF College of Medicine. «Οι κιρκάδιοι μηχανισμοί που δημιουργούν καθημερινούς ρυθμούς στο σύστημά μας είναι σημαντικοί για την ευημερία μας» συμπληρώνει η ίδια.
Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Medicine & Science in Sports and Exercise, δεν αποδεικνύει την αιτιώδη συνάφεια, τονίζει η Δρ. Esser. Αν και τα ευρήματα είναι ελπιδοφόρα, χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθεί αν η προσαρμογή του χρόνου της δραστηριότητας μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση της υγείας και αν τα ευρήματα αυτά επεκτείνονται σε νεότερους πληθυσμούς, είπε.
Πότε είναι το κατάλληλο timing;
Οι ερευνητές συμπεριέλαβαν στη μελέτη περίπου 800 ανεξάρτητους ηλικιωμένους ενήλικες με μέση ηλικία τα 76 έτη. ι συμμετέχοντες φορούσαν συσκευές καρπού που παρακολουθούσαν συνεχώς τη δραστηριότητα για επτά ημέρες. Στη συνέχεια υποβλήθηκαν σε τεστ καρδιοπνευμονικής άσκησης για να λάβουν μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση της καρδιοαναπνευστικής τους ικανότητας.
Τα βασικά ευρήματα περιλαμβάνουν:
- Οι κύκλοι δραστηριότητας και ανάπαυσης υψηλότερου εύρους – αυτό αντικατοπτρίζει μεγαλύτερη δραστηριότητα κατά το ενεργό μέρος της ημέρας σε σχέση με την περίοδο ανάπαυσης – φάνηκαν να σχετίζονται με καλύτερη καρδιοαναπνευστική ικανότητα και αποτελεσματικότητα βάδισης.
- Η κορύφωση της δραστηριότητας νωρίτερα μέσα στη μέρα – που ορίστηκε ως η ώρα της ημέρας κατά την οποία τα άτομα ήταν πιο δραστήρια – φάνηκε να συνδέεται με βελτιωμένη καρδιοαναπνευστική ικανότητα και αποτελεσματικότητα βάδισης.
- Η μεγαλύτερη συνοχή στα πρότυπα καθημερινής δραστηριότητας, όπως ο προγραμματισμός της μέγιστης δραστηριότητας την ίδια ώρα κάθε μέρα, φάνηκε να συνδέεται επίσης με καλύτερα αποτελέσματα.
Η δραστηριότητα περιλαμβάνει όλες τις καθημερινές κινήσεις – περπάτημα, κηπουρική, καθαριότητα ή ψώνια – όχι μόνο την γυμναστική.
Σημαντικός ο «χρονοτύπος»
Το εσωτερικό ρολόι του σώματος συμβάλλει στην εναρμόνιση των φυσιολογικών λειτουργιών, όπως η απελευθέρωση ορμονών, η αρτηριακή πίεση και η θερμοκρασία του πυρήνα, με τον φυσικό κύκλο της ημέρας και της νύχτας. Οι διαταραχές αυτού του ρυθμού, όπως αυτές που παρατηρούνται κατά τη διάρκεια του τζετ λαγκ ή της εργασίας με βάρδιες, μπορεί να έχουν αρνητικές συνέπειες για τον ύπνο, τη διάθεση και την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού.
Η Δρ. Esser υπογράμμισε ότι, αν και η μελέτη της υποδηλώνει μια σχέση μεταξύ της πρόωρης, συνεπούς δραστηριότητας και της καλύτερης υγείας, δεν αποδεικνύει ότι η τήρηση ενός τέτοιου προγράμματος θα βελτιώσει την υγεία και τη φυσική κατάσταση.
Παρόλα αυτά, τα ευρήματα ανοίγουν τον δρόμο για πιο εξατομικευμένες προσεγγίσεις, δήλωσε η ίδια. Επειδή οι κιρκάδιοι ρυθμοί διαφέρουν από άτομο σε άτομο, οι μελλοντικές στρατηγικές για την υγεία θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την προσαρμογή των προγραμμάτων δραστηριότητας και θεραπείας στο εσωτερικό ρολόι του ατόμου.
«Ο καθένας από εμάς έχει έναν χρονοτύπο – μια βιολογική τάση να είναι φυσικά σε εγρήγορση είτε το πρωί είτε το βράδυ – και αυτή η διαφοροποίηση μπορεί να παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία μας», δήλωσε η Δρ. Esser.
