Ύπνος, τι ωραίο πράγμα! Και όταν μας λείπει, επηρεάζονται τόσο το σώμα, όσο και η διαθεσή μας. Σας έχει συμβεί να ξυπνάτε μετά από λίγο ύπνο και να νιώθετε εξαντλημένοι και με συμπτώματα αδιαθεσίας; Οι επιστήμονες έχουν την εξήγηση. Το ανοσοποιητικό σας επηρεάζεται από το ξενύχτι και την κακή ποιότητα ύπνου, σύμφωνα με έρευνα.
Με βάση πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Journal of Immunology αποκαλύπτεται ότι ακόμη και μία μόνο νύχτα χωρίς ύπνο μπορεί να αποσυντονίσει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι η στέρηση ύπνου αλλάζει τη σύσταση των ανοσοκυττάρων, αυξάνει τη φλεγμονή και μιμείται την ανοσολογική κατάσταση της παχυσαρκίας.
Μέχρι τώρα ξέραμε ότι όταν κοιμόμαστε λίγο ή ξενυχτάμε συχνά, νιώθουμε κουρασμένοι και χωρίς ενέργεια, όμως οι μελετητές αποδεικνύουν ότι έτσι ίσως υπονομεύουμε ακόμη και την άμυνα του οργανισμού μας.
Ύπνος και φλεγμονή
Ξέρουμε ήδη, από προηγούμενες έρευνες και ιατρικά στοιχεία, ότι η χρόνια έλλειψη ύπνου συνδέεται με παχυσαρκία, διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακές παθήσεις. Ωστόσο, οι βιολογικοί μηχανισμοί πίσω από αυτές τις συνδέσεις αυτές δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητοί.
Η εν λόγω έρευνα εξετάζει σε βάθος το πώς ο ύπνος μπορεί να επηρεάσει το ανοσοποιητικό, ανεξάρτητα από το σωματικό βάρος ενός ανθρώπου.
Στη μελέτη, οι ερευνητές παρακολούθησαν τα μοτίβα ύπνου 237 υγιών ατόμων με φορητές συσκευές και ανέλυσαν τη σύνθεση των ανοσοκυττάρων τους.
Τα αποτελέσματα της έρευνας ήταν εντυπωσιακά, αφού τα άτομα με χαμηλότερη ποιότητα ύπνου είχαν αυξημένα επίπεδα μη-κλασικών μονοκυττάρων (NCMs), ενός τύπου κυττάρων που εμπλέκεται έντονα στη φλεγμονή.
Μάλιστα, άτομα με παχυσαρκία, τα οποία λόγω αυτής τους της κατάστασης ήδη εμφανίζουν αυξημένη φλεγμονώδη κατάσταση, φάνηκε ότι παρουσίαζαν παρόμοια επίπεδα αυτών των κυττάρων, αλλά η στέρηση ύπνου από μόνη της μπορούσε να προκαλέσει την ίδια ανισορροπία.
Οι «φύλακες» του ανοσοποιητικού
Τα μονοκύτταρα είναι βασικά κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Κυκλοφορούν στο αίμα και αντιδρούν σε λοιμώξεις. Διακρίνονται σε τρία είδη:
- Κλασικά μονοκύτταρα: Τα «πρώτα αντανακλαστικά» απέναντι σε απειλές.
- Ενδιάμεσα μονοκύτταρα: Ειδικεύονται στη φλεγμονή και στην παρουσίαση αντιγόνων.
- Μη-κλασικά μονοκύτταρα (NCMs): Σαρώνουν τα αγγεία και παράγουν φλεγμονώδη σήματα.
Η έρευνα έδειξε ότι η στέρηση ύπνου αυξάνει τα τελευταία, τα οποία συνδέονται με χρόνιες παθήσεις, όπως είναι η καρδιοπάθεια και η φλεγμονώδης νόσος.
Μια νύχτα κακός ύπνος αρκεί
Για να δουν πώς επιδρά άμεσα η στέρηση ύπνου, οι ερευνητές έκαναν πείραμα όπου συμμετέχοντες έμειναν άγρυπνοι για 24 ώρες.
Μετά από μία μόνο νύχτα, παρουσίασαν αιχμηρή αύξηση των κυττάρων που αυξάνονται αντίστοιχα σε σε άτομα με παχυσαρκία.
Τα καλά νέα είναι ότι αυτή η αντίδραση αντιστράφηκε μόλις οι συμμετέχοντες κοιμήθηκαν κανονικά και το ανοσοποιητικό τους επανήλθε στα φυσιολογικά επίπεδα.
Πώς η στέρηση ύπνου προκαλεί φλεγμονή
Οι επιστήμονες προτείνουν τρεις βασικούς μηχανισμούς, με τους οποίους ο λίγος ύπνος μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στον οργανισμό μας.
- Υπερδιέγερση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος: Αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό, την πίεση και τις ορμόνες του στρες, διαταράσσοντας την ανοσολογική ισορροπία.
- Αγγειακή δυσλειτουργία: Ο κακός ύπνος παρεμποδίζει τη φυσιολογική χαλάρωση των αγγείων, προκαλώντας τοπικές φλεγμονώδεις αντιδράσεις.
- Ορμονική απορρύθμιση: Η στέρηση ύπνου διαταράσσει τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (HPA) και αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης.
Το συμπέρασμα
Το ανοσοποιητικό μας σύστημα λειτουργεί καλύτερα όταν κοιμόμαστε καλά. Όταν χορταίνουμε ύπνο σε καλές συνθήκες. Το σώμα χρειάζεται ξεκούραση και αναδιοργάνωση. Αυτά μόνο ένας καλός ύπνος μπορεί να τα προσφέρει.
Όπως η διατροφή και η άσκηση, ο ύπνος είναι θεμέλιο υγείας, μιας και όπως αναφέρουν οι ερευνητές ρυθμίζει τη φλεγμονή, υποστηρίζει την ανάρρωση, και μας βοηθά να ξυπνάμε γεμάτοι ενέργεια.
Μεταξύ άλλων που θα μπορούσαμε να κάνουμε, αν θέλουμε να μειώσουμε τα επίπεδα κινδύνου για χρόνιες παθήσεις, να δυναμώσουμε το ανοσοποιητικό μας ή απλώς να νιώθουμε γενικότερα καλύτερα, ο ποιοτικός ύπνος είναι από τα πιο ισχυρά «φάρμακα» που έχουμε στη διάθεσή μας.
