Ίσως έχετε ακούσει τη φράση ότι απαιτούνται περισσότεροι μύες για να συνοφρυωθούμε, παρά για να χαμογελάσουμε, κάτι που δείχνει ότι το χαμόγελο χρειάζεται λιγότερη προσπάθεια πρακτικά.
Το να χαμογελάμε είναι ένα θετικό μήνυμα που δείχνει τη χαρά, την ικανοποίηση, την ευτυχία. Συχνά προκαλεί και στους γύρω μας θετικά συναισθήματα. Ωστόσο, ανατομικά, οι αριθμοί δεν επιβεβαιώνουν πλήρως αυτόν τον ισχυρισμό.
Τι εννοούμε; Υπάρχουν αληθινά και ψεύτικα χαμόγελα! Τα ψεύτικα χαμόγελα είναι τα χαμόγελα που προσποιούμαστε, που δεν φτάνουν ποτέ στα μάτια, που δεν κάνουν όλο το πρόσωπο να λάμπει, που γίνονται βεβιασμένα και αμήχανα, προκειμένου να δείξουμε κάτι που δεν νιώθουμε για κοινωνικούς ή συναισθηματικούς λόγους.
Όλοι έχουμε δει αυτό χαμόγελο. Σε αμήχανες οικογενειακές φωτογραφίες ή σε ευγενικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις στη δουλειά. Ο εγκέφαλός μας το εντοπίζει, όπως συχνά αντιλαμβάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά πριν να το συνειδητοποιήσουμε λογικά.
Τι είναι το χαμόγελο Ντουσέν;
Αλλά τι είναι αυτό που κάνει ένα χαμόγελο να φαίνεται ειλικρινές ή ψεύτικο; Η απάντηση βρίσκεται σε έναν εκπληκτικό συνδυασμό ανατομίας του προσώπου, νευρολογίας και συναισθηματικής αυθεντικότητας.
Δεν είναι όλα τα χαμόγελα ίδια, και ανατομικά μιλώντας, υπάρχουν τουλάχιστον δύο διακριτοί τύποι. Το ένα είναι το χαμόγελο Ντουσέν, που πήρε το όνομά του από τον Γάλλο νευρολόγο του 19ου αιώνα Guillaume Duchenne de Boulogne, το οποίο δείχνει γνήσια χαρά.
Αυτό ενεργοποιεί δύο βασικές ομάδες μυών. Η πρώτη αφορά σους μύες που βρίσκονται στις γωνίες του στόματος, οι οποίοι ανασηκώνουν κατά την κίνησή τους και τα ζυγωματικά. Η δεύτερη, και πιο χαρακτηριστική, ομάδα μυών που ενεργοποιείται περιλαμβάνει τα μάτια. Ουσιαστικά, όταν χαμογελάμε πραγματικά, σφίγγονται οι μύες γύρω από τα μάτια, δημιουργώντας το γνωστό «πόδι της χήνας» και τη χαρακτηριστική στένωση στα μάτια, που συνδέουμε με ζεστασιά και ευχαρίστηση.
Η διαφορά από το fake χαμόγελο
Από την άλλη υπάρχει και το μη Ντουσέν χαμόγελο, που είναι πιο κοινωνικό ή στρατηγικό, γίνεται δηλαδή για να επιτύχει συγκεκριμένους στόχους και άρα θεωρείται fake. Τα ψεύτικα ή ευγενικά χαμόγελα συνήθως εμπλέκουν μόνο τους μυς του στόματος. Τα μάτια παραμένουν αδιάφορα ή ανοιχτά, και το χαμόγελο μοιάζει περισσότερο μηχανικό παρά ουσιαστικό.
Αξίζει να αναφερθεί ότι τα αληθινά χαμόγελα παράγονται από διαφορετικό σημείο του εγκεφάλου από τα ψεύτικα. Τα Ντουσέν χαμόγελα συνδέονται περισσότερο με τον συναισθηματικό πυρήνα του εγκεφάλους μας, ενώ τα άλλα με ελέγχονται περισσότερο συνειδητά.
Αυτή η διαφορά μεταξύ τους σημαίνει ότι τα αυθεντικά, συναισθηματικά χαμόγελα είναι ακούσια, συμβαίνουν δηλαδή χωρίς να το επιδιώκουμε, ως αντίδραση σε ένα ευχάριστο συναίσθημα.
Πώς ο εγκέφαλος τα ξεχωρίζει
Οι άνθρωποι έχουν εντυπωσιακή ικανότητα να εντοπίζουν τη συναισθηματική αυθεντικότητα. Έρευνα, δημοσιευμένη στο Advances in Child Development and Behavior, δείχνει ότι ακόμη και βρέφη μόλις 10 μηνών μπορούν να διακρίνουν τα αληθινά από τα ψεύτικα χαμόγελα.
Από εξελικτικής άποψης, αυτή η ικανότητα πιθανότατα μας βοήθησε να αξιολογούμε την αξιοπιστία, να αναγνωρίζουμε αληθινούς συμμάχους και να αποφεύγουμε την εξαπάτηση.
Αυτό που συμβαίνει είναι ότι μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με την αναγνώριση προσώπων συνεργάζεται στενά με μία άλλη που μπορεί να αποκωδικοποιεί εκφράσεις, βοηθώντας μας να κατανοούμε όχι μόνο τα συναισθήματα αλλά και τις προθέσεις των άλλων.
Στη σύγχρονη ζωή, αυτή η ευαισθησία στις εκφράσεις του προσώπου εξακολουθεί να παίζει σημαντικό ρόλο. Πολιτικοί, εργαζόμενοι στην εξυπηρέτηση πελατών και δημόσια πρόσωπα βασίζονται συχνά στο «κοινωνικό χαμόγελο» για να ανταποκριθούν σε περίπλοκες διαπροσωπικές προσδοκίες, όμως οι παρατηρητές συχνά αντιλαμβάνονται αυτές τις αποκλίσεις από την αλήθεια.
Πόσο καλό κάνει το αληθινό χαμόγελο
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Research in Personality, διαπιστώθηκε ότι άτομα που εμφάνιζαν αληθινά χαμόγελα στις φωτογραφίες του λευκώματος της αποφοίτησής τους ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα προσωπικής ευημερίας αρκετά χρόνια αργότερα.
Αυτό υποδηλώνει ότι η γνήσια ευτυχία, όπως αντανακλάται στο αυθεντικό χαμόγελο μπορεί να έχει μακροπρόθεσμα θετικά αποτελέσματα στη ζωή των ανθρώπων, όχι μόνο ως έκφραση στιγμιαίας χαράς, αλλά ως δείκτης εσωτερικής ικανοποίησης και συναισθηματικής υγείας.
Με άλλα λόγια, ένα πραγματικό χαμόγελο μπορεί να είναι καθρέφτης μιας πιο χαρούμενης και ουσιαστικής ζωής!
