Πόσες φορές είπατε «τελειώνω σε πέντε λεπτά» και χρειαστήκατε είκοσι; Σε πολλούς από εμάς έχει συμβεί και δεν δείχνει ότι είμαστε κακοί στον υπολογισμό ή ότι δεν έχουμε την ικανότητα του προγραμματισμού, αλλά ότι απλώς είμαστε θύματα ενός ψυχολογικού φαινομένου, που εξηγεί γιατί έχουμε αλλοιωμένη αίσθηση για τον χρόνο και όχι μόνο.
Το ψυχολογικό αυτό φαινόμενο λέγεται «πλάνη προγραμματισμού» και είναι σύνηθες, αφού το έχουν πάθει σχεδόν όλοι κάποια στιγμή στη ζωή τους. Με βάση αυτό, σχεδόν πάντα υποεκτιμάμε τη διάρκεια, το κόστος και τις δυσκολίες ενός έργου, ενώ υπερεκτιμούμε τα οφέλη του.
Με άλλα λόγια, ο εγκέφαλός μας είναι ρυθμισμένος με τέτοιο τρόπο, ώστε να μας «εξαπατά» συστηματικά. Στην πράξη, όταν σχεδιάζουμε ακόμη και μια απλή εργασία, όπως το να γράψουμε ένα e-mail, φανταζόμαστε μόνο το βασικό κομμάτι. Αυτό αποτελείται από το να πληκτρολογήσουμε και να πατήσουμε αποστολή. Δεν υπολογίζουμε τις διακοπές, τις άλλες ειδοποιήσεις, τις μικρές καθυστερήσεις ή την ανάγκη να ψάξουμε πληροφορίες για να το συντάξουμε και την ώρα που θα χρειαστεί πιθανόν για να το ελέγξουμε.
Αυτός ο τρόπος σκέψης προκαλεί καθυστερήσεις όχι μόνο στην καθημερινότητά μας αλλά και σε μεγάλα έργα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα «πλάνης προγραμματισμού» είναι η Όπερα του Σίδνεϊ, η οποία σχεδιαζόταν για το 1963 και με προϋπολογισμένο κόστος 7 εκατομμύρια δολάρια και αντί αυτού ολοκληρώθηκε το 1973 με κόστος 102 εκατομμύρια δολάρια!
Πώς να αποφύγουμε την πλάνη προγραμματισμού
Αυτό συμβαίνει συχνά σε πολλούς από εμάς, ακόμη και σε καθημερινά ζητήματα, σε υποχρεώσεις που πρέπει να φέρουμε εις πέρας στη δουλειά ή στο σπίτι, αλλά δεν πρέπει να μας ανησυχεί και να μας απογοητεύει. Δείτε πώς θα καταφέρετε να ξεφύγετε από την «πλάνη προγραμματισμού».
Μάθετε από τον εαυτό σας
Αντί να σκέφτεστε τι νομίζετε πως θα γίνει, δείτε τι πραγματικά έγινε στο παρελθόν. Πόσο χρόνο χρειαστήκατε για ένα παρόμοιο έργο; Κρατήστε σημειώσεις, ακόμα και σε ένα απλό τετράδιο.
Υπολογίστε πως θα βγείτε εκτός προγραμματισμού
Αν νομίζετε ότι κάτι θα πάρει 1 ώρα, προσθέστε 25% σε αυτό. Αν κάνετε πάλι λάθος, αυξήστε το την επόμενη φορά σε 50% ή και 100% αν χρειάζεται. Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε πολύ κακοί στην εκτίμηση χρόνου, αυτό είναι δεδομένο.
Διασπάστε τις εργασίες
Όταν οι εργασίες είναι χωρισμένες σε μικρά βήματα, όχι μόνο αυτές μπορούν να γίνουν πιο εύκολα, αλλά ακόμη και οι εκτιμήσεις μας για την ολοκλήρωση των εν λόγω βημάτων, είναι πιο ρεαλιστικές.
Σχεδιάστε ανάποδα
Ξεκινήστε από την τελική προθεσμία και προγραμματίστε τι θα κάνετε βήμα-βήμα προς τα πίσω. Προβλέψτε όλα τα πιθανά βήματα και βάλτε κάθε εργασία στο ημερολόγιό σας, με «περιθώρια ασφαλείας».
Χρησιμοποιήστε τη μέθοδο «αν-τότε»
Συγκεκριμενοποιήστε τι θα κάνετε σε κάθε περίπτωση. Αντί να πείτε «θα δουλέψω πάνω σε αυτή την εργασία κάποια στιγμή», πείτε κάτι σαν «αν είναι 9 π.μ. την Τρίτη, που θα έχω χρόνο, τότε θα δουλέψω 30 λεπτά για να γράψω την εισαγωγή της εργασίας».
Οφέλη ρεαλιστικού προγραμματισμού
Όταν μάθετε να εκτιμάτε τον χρόνο σωστά, όταν δηλαδή έχετε καταφέρει να κάνετε έναν -όσο γίνεται- πιο ρεαλιστικό προγραμματισμό για τα πράγματα που πρέπει να κάνετε, τότε θα έχετε πολλά και σημαντικά οφέλη. Μερικά από αυτά είναι:
- Θα μειώσετε το άγχος
- Θα παραδίδετε καλύτερη δουλειά στην ώρα της
- Θα βελτιώσετε τη φήμη σας
- Θα έχετε περισσότερο χρόνο για δημιουργικές ή σημαντικές δραστηριότητες
Την επόμενη φορά που θα πείτε «θα μου πάρει μόνο λίγα λεπτά», θυμηθείτε την «πλάνη προγραμματισμού». Ο στόχος δεν είναι να γίνετε απαισιόδοξοι για τις δυνατότητές σας, αλλά να είστε ρεαλιστές για τις δυσκολίες που θα προκύψουν. Το μέλλον σας θα σας ευγνωμονεί!
