Πότε αρχίζει να μαθαίνει καλύτερα ο εγκέφαλος; Υπάρχει κάποιο pick ικανότητας; Από τι εξαρτάται; Ερευνητές κάνουν λόγο για μία ειδική κατάσταση που λέγεται «κρισιμότητα». Τότε, λένε, είναι η στιγμή που σκεφτόμαστε, θυμόμαστε και προσλαμβάνουμε πιο αποτελεσματικά πληροφορίες.
Ο εγκέφαλος χρειάζεται να φτάσει στην «κρισιμότητα», για να μπορεί να σκέφτεται, να θυμάται και να μαθαίνει, αναφέρει η ομάδα των επιστημόνων στη σχετική έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Neuron.
Η «κρισιμότητα» ορίζεται από τους ερευνητές της εν λόγω μελέτης ως ενιαία θεωρία για τη λειτουργία του εγκεφάλου και τις παθήσεις του. Η συγκεκριμένη θεωρία συνδυάζει φυσική και βιολογία. Με ποιον τρόπο; Οι φυσικοί συχνά την εξηγούν, χρησιμοποιώντας το κλασικό παράδειγμα του σωρού από άμμο. Καθώς προστίθεται άμμος, η κλίση του σωρού μεγαλώνει, έως ότου τελικά καταρρεύσει. Λίγο πριν ο τελευταίος κόκκος προκαλέσει την κατολίσθηση, ο σωρός βρίσκεται σε μια κρίσιμη γωνία, ένα βήμα πριν από την αστάθεια.
Στην αυγή του 21ου αιώνα, οι ιδέες αυτές επεκτάθηκαν ώστε να εξηγούν πιο πολύπλοκα συστήματα, όπως οι σεισμοί, οι χιονοστιβάδες και τελικά τα ζωντανά συστήματα, όπως ο εγκέφαλος.
Ένας σωρός άμμου στο χείλος της κατολίσθησης έχει την ίδια κλίση είτε είναι μικρός είτε τεράστιος. Το ίδιο ισχύει για τον εγκέφαλο. Η «κρισιμότητα» παραμένει, ανεξαρτήτως αν τη μετράμε σε λίγους νευρώνες ή σε ολόκληρες περιοχές.
Ο εγκέφαλος πρέπει να είναι έτομος… να δουλέψει
Σύμφωνα με την έρευνα, δεν γεννιόμαστε με την ικανότητα να μαθαίνουμε. Ο εγκέφαλός μας πρέπει να είναι έτοιμος για αυτό. Για να διαβάζουμε, να οδηγούμε ή να κάνουμε όσα κάνουμε στην καθημερινότητά μας.
Υπάρχει η αντίληψη ότι ο εγκέφαλος του ανθρώπου είναι το πιο περίπλοκο και ισχυρό πράγμα στο σύμπαν. Όμως για να δουλέψει, έχει και αυτός τον «διακόπτη» του. Το «γλυκό σημείο» αυτό, όπου ξεκινά το μυαλό μας να προσαρμόζεται καλύτερα σε διαδικασίες, όπως η μάθηση ή η μνήμη δεν αφορά μόνο σε μία θεωρητική έννοια. Μιλάμε για μια κατάσταση που μπορεί να μετρηθεί και να υπολογιστεί με ακρίβεια μέσω τεχνολογίας απεικόνισης του εγκεφάλου.
Οι μελετητές τονίζουν ότι η «κρισιμότητα» θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η βέλτιστη υπολογιστική κατάσταση του εγκεφάλου.
Εγκέφαλος και Αλτσχάιμερ
Το πλαίσιο της «κρισιμότητας» προσφέρει μια νέα οπτική στην κατανόηση των νευρολογικών παθήσεων. Αντί να επικεντρωνόμαστε σε συγκεκριμένες κατεστραμμένες περιοχές του εγκεφάλου ή σε συσσωρευμένες πρωτεΐνες, η έρευνα υποστηρίζει ότι ασθένειες όπως το Αλτσχάιμερ καταστρέφουν κάτι πιο θεμελιώδες και αυτό δεν είναι άλλο από την υπολογιστική εγκεφαλική ικανότητα.
Ο ύπνος και ο νους
Επίσης, οι ερευνητές ανέλυσαν το γιατί χρειαζόμαστε ύπνο, χρησιμοποιώντας το πλαίσιο της «κρισιμότητας». Διαπίστωσαν, λοιπόν, ότι ο ύπνος είναι που επαναφέρει τον εγκέφαλο στην βέλτιστη ικανότητά του να υπολογίζει και να επεξεργάζεται πληροφορίες. Είναι σαν να του κάνει reset. Η εγρήγορση και η δραστηριότητα μάς απομακρύνουν από την αποτελεσματική επεξεργασία πληροφοριών και ο ύπνος λειτουργεί σαν ένα κουμπί επαναφοράς.
