Tο να τα πηγαίνουμε καλά με το σύντροφό μας και να συμφωνούμε σε πολλά πράγματα είναι από τις βασικές προϋποθέσεις μιας σχέσης. Υπάρχουν ζευγάρια που θα μας διαβεβαιώσουν με το χέρι στην καρδιά ότι δεν τσακώνονται ποτέ. Το ζήτημα εδώ είναι γιατί συμβαίνει αυτό. Συμφωνούν πάντα; Κάτι τέτοιο είναι πρακτικά ανέφικτο. Ή μήπως διαχειρίζονται τις όποιες διαφωνίες προκύψουν με ηρεμία και ψυχραιμία και τις λύνουν μέσω του διαλόγου;
Συνήθως αυτοί οι άνθρωποι θα μας πουν επίσης ότι νιώθουν πως είναι μία ομάδα και ότι μαζί θα μπορέσουν να βρουν τη λύση σε ό,τι τους απασχολεί – κι ας εκφράζουν τις αμφιβολίες τους οι φίλοι και οι γνωστοί τους αναρωτώμενοι για το αν τείνουν να κρύβουν τις δυσαρέσκειές τους κάτω από το χαλί αντί να τις αντιμετωπίζουν. Αυτού του είδους οι σύντροφοι, που δεν καβγαδίζουν ποτέ, ισχυρίζονται ότι σέβονται ο ένας τον άλλο και ότι το να μην τσακώνονται αλλά να συζητούν ό,τι προκύπτει είναι μια εφικτή επιλογή για τη σχέση τους.
Και βέβαια αυτός ο τρόπος επίλυσης των διαφορών είναι και ο ιδανικός. Δεν θα πρέπει όμως να συγχέουμε τη σιωπή με τη γαλήνη. Αν κάποιος σκέφτεται συνεχώς ή αμφιταλαντεύεται αλλά δεν μιλάει, αυτό δεν είναι ηρεμία· είναι πίεση που με την πάροδο του χρόνου μετατρέπεται σε δυσαρέσκεια. Αυτός είναι ένας κίνδυνος που μπορεί να αντιμετωπίζουμε αν βρισκόμαστε σε μια σχέση όπου δεν τσακωνόμαστε ποτέ.
Οι διαφωνίες είναι απόλυτα φυσιολογικές
Όσο επώδυνες ή δυσάρεστες κι αν φαίνονται εκείνη τη στιγμή, οι διαφωνίες συχνά δίνουν χώρο και στους δύο συντρόφους να αποκαλύψουν τις αξίες, τις προτιμήσεις και τις ανάγκες τους, να μοιραστούν τα συναισθήματά τους και να κάνουν εποικοδομητικές συζητήσεις – πολύ σημαντικά στοιχεία μιας υγιούς και ισορροπημένης σχέσης. Γίνονται ανθυγιεινές όταν είναι πολύ μονόπλευρες ή όταν το μόνο που κάνουμε είναι να κατηγορούμε το άλλο άτομο αντί να δηλώνουμε τις προτιμήσεις μας.
Αν πιάνουμε τον εαυτό μας να κάνει κύκλους και να τσακώνεται για το ίδιο θέμα ξανά και ξανά, ίσως χρειάζεται να διερευνήσουμε τι κρύβεται ενδεχομένως πίσω από αυτό. Σκόπιμο είναι επίσης τα προβλήματα να λύνονται με άμεσο τρόπο όταν προκύπτουν και όχι να τα αναβάλλουμε. Μπορεί να είναι άβολο το να συζητάμε για πράγματα που δεν μας ευχαριστούν, αλλά θα ωφελήσει μακροπρόθεσμα τόσο εμάς όσο και το σύντροφό μας αν εκφράσουμε τις ανησυχίες που έχουμε για αυτόν ή για τη σχέση μας.
Από τη στιγμή που οι διαφωνίες γίνονται με το σωστό τρόπο και δεν αποτελούν συχνό φαινόμενο, αποδεικνύονται ένα ακόμα εργαλείο επικοινωνίας με τον άνθρωπό μας, το οποίο έχει τη δύναμη να κάνει τα πράγματα καλύτερα και για τους δυο μας. Άλλωστε, όπως εξηγούν και οι ειδικοί, τα ζευγάρια δεν τσακώνονται για τα χρήματα, για τις δουλειές του σπιτιού ή για το σεξ.
Στην πραγματικότητα τσακώνονται επειδή ο ένας ή και οι δύο σύντροφοι αισθάνονται ότι δεν τους ακούν ή δεν τους σέβονται. Γι’ αυτό και ο στόχος μας θα πρέπει να είναι να προσπαθούμε να επικυρώνουμε πραγματικά τα συναισθήματα του άλλου καθώς αυτό είναι το μυστικό για μια σύνδεση χωρίς συγκρούσεις. Αυτό βέβαια είναι πολύ δύσκολο γιατί έχουμε συνηθίσει από την παιδική ηλικία να απορρίπτουμε τα συναισθήματα ως παράλογα.
Όταν δεν υπάρχουν καθόλου προστριβες
Το να μην τσακωνόμαστε μπορεί να είναι δείγμα μιας υγιούς σχέσης που βασίζεται στο σεβασμό και στην αμοιβαία κατανόηση δύο ώριμων συντρόφων που δεν στέκονται σε λεπτομέρειες ή, από την άλλη πλευρά, του ότι τουλάχιστον ο ένας από τους δύο καταπιέζεται και δεν εκφράζει τα συναισθήματά του. Το τι από τα δύο ισχύει τελικά εξαρτάται από το λόγο για τον οποίο το ζευγάρι δεν καβγαδίζει ποτέ.
Αν όλα έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι δεν αντέχει τις συγκρούσεις ή ότι ο ένας από τους δύο συντρόφους πάντα καταπιέζεται προκειμένου να αποφεύγει τους τσακωμούς –επειδή, για παράδειγμα, φοβάται την πιθανή απόρριψη–, τότε σημαίνει ότι υπάρχει συναισθηματική απόσταση και όχι οικειότητα. Η υγιής διαφωνία –όταν γίνεται με αμοιβαίο σεβασμό– αποτελεί σημαντικό κομμάτι κάθε καλής σχέσης. Δείχνει ότι αισθανόμαστε αρκετά άνετα για να εκφράσουμε αυτό που έχουμε στο μυαλό μας χωρίς ντροπή ή φόβο.
Έτσι μαθαίνουμε ο ένας για τις αξίες και τις ανάγκες του άλλου. Αναπτυσσόμαστε. Το θέμα δηλαδή δεν είναι αυτή καθαυτήν η διαφωνία, αλλά ο τρόπος που τη χειριζόμαστε. Κλεινόμαστε στον εαυτό μας; Κατεβάζουμε μούτρα; Κατσουφιάζουμε; Φωνάζουμε; Ή μήπως ακούμε, κάνουμε παύση και επιστρέφουμε στο θέμα με ευγένεια;
Το πάθος δεν είναι απαραίτητα συνυφασμένο με τον καβγά
Αν η εντύπωσή μας για το πάθος περιλαμβάνει το χτύπημα της πόρτας και τους καβγάδες όπου σπάμε πιάτα και μετά τα ξαναβρίσκουμε σαν να πρωταγωνιστούμε σε ταινία, μάλλον πρέπει να ξανασκεφτούμε το πώς μοιάζει η αγάπη. Γιατί ίσως οι πιο ρομαντικές λέξεις από όλες είναι: «Ας το συζητήσουμε αργότερα, όταν δεν θα είμαστε κουρασμένοι και πεινασμένοι».
Ευχαριστούμε τη Μαρία Ζούμπα, κοινωνιολόγο, συστημική οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια ατόμου, ζεύγους και ομάδας, για τη συνεργασία.
