Μέχρι πρόσφατα, ο καρκίνος της σκωληκοειδούς απόφυσης ήταν τόσο σπάνιος που ελάχιστοι γιατροί τον συναντούσαν στη σταδιοδρομία τους. Συνήθως εμφανιζόταν σε ηλικιωμένους, χωρίς προειδοποιητικά σημάδια. Σήμερα όμως, αυτή η σπάνια μορφή καρκίνου παρουσιάζει ανησυχητική άνοδο — και μάλιστα μεταξύ ανθρώπων σε ηλικίες 30, 40 ετών ή και μικρότερους.
Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Annals of Internal Medicine δείχνει πως η συχνότητα του καρκίνου της σκωληκοειδούς απόφυσης έχει τριπλασιαστεί ή τετραπλασιαστεί σε άτομα που γεννήθηκαν μετά τη δεκαετία του 1970, σε σύγκριση με προηγούμενες γενιές. Αν και ο συνολικός αριθμός των περιστατικών παραμένει χαμηλός (προσβάλλει λίγους ανθρώπους ανά εκατομμύριο κάθε χρόνο), η ραγδαία αύξηση προκαλεί έντονο προβληματισμό.
Είναι δύσκολο να εντοπιστεί ο καρκίνος της σκωληκοειδούς απόφυσης
Η σκωληκοειδής απόφυση είναι μια μικρή δομή, που βρίσκεται δίπλα στο παχύ έντερο. Το πιο γνωστό πρόβλημα που σχετίζεται με αυτή είναι η σκωληκοειδίτιδα, μια φλεγμονή που απαιτεί συχνά επείγουσα χειρουργική επέμβαση. Όμως, μπορεί επίσης να αναπτυχθεί καρκίνος, συνήθως χωρίς συμπτώματα.
Σε αντίθεση με τον καρκίνο του παχέος εντέρου, που μπορεί να ανιχνευθεί μέσω κολονοσκόπησης, ο καρκίνος της σκωληκοειδούς απόφυσης σπάνια διαγιγνώσκεται έγκαιρα. Τα συμπτώματα είναι ήπια και μη ειδικά – πόνος στην κοιλιά, φούσκωμα, αλλαγές στις κενώσεις – και συχνά αποδίδονται σε πιο κοινές καταστάσεις. Έτσι, οι περισσότεροι ασθενείς μαθαίνουν ότι έχουν καρκίνο μόνο μετά από χειρουργείο για σκωληκοειδίτιδα.
Γιατί αυξάνονται τα περιστατικά;
Οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη σαφή απάντηση. Πιθανοί παράγοντες περιλαμβάνουν:
-
Αλλαγές στον τρόπο ζωής και τη διατροφή: Η άνοδος της παχυσαρκίας, η καθιστική ζωή, η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων, κόκκινου κρέατος και αναψυκτικών, όλα έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνους του πεπτικού συστήματος.
-
Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Βιομηχανοποίηση της γεωργίας, πλαστικά, χημικά, αλλαγές στην ποιότητα του νερού – όλοι πιθανοί ύποπτοι.
-
Αλλαγές στο μικροβίωμα: Η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών — ιδιαίτερα από την παιδική ηλικία — φαίνεται να επηρεάζει τη σύνθεση των βακτηρίων του εντέρου, κάτι που ίσως συνδέεται με τον καρκίνο.
Πώς μπορούμε να προστατευτούμε;
Δεδομένου ότι δεν υπάρχει εξέταση προσυμπτωματικού ελέγχου για αυτό τον καρκίνο, η πρόληψη και η εγρήγορση είναι οι καλύτερες άμυνες.
- Διατηρούμε υγιές βάρος
- Τρώμε περισσότερα φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής άλεσης
- Μειώνουμε την κατανάλωση κόκκινου/επεξεργασμένου κρέατος και ζάχαρης
- Ασκούμαστε τακτικά
- Αποφεύγουμε το κάπνισμα και περιορίζουμε το αλκοόλ
- Δεν αγνοούμε επίμονα ή ασυνήθιστα κοιλιακά συμπτώματα
Η αύξηση του καρκίνου της σκωληκοειδούς απόφυσης εντάσσεται σε μια ευρύτερη τάση: οι καρκίνοι του πεπτικού (παχέος εντέρου, στομάχου κ.ά.) εμφανίζονται σε ολοένα και μικρότερες ηλικίες. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι αιτίες είναι πολύπλοκες και συνδέονται σε ένα παζλ γενετικών, περιβαλλοντικών και συμπεριφορικών παραγόντων.
