Το άγγιγμα ή αλλιώς η αφή είναι ο πρώτος τρόπος με τον οποίο γνωρίζουμε τον κόσμο. Πριν μιλήσουμε, πριν καν ανοίξουμε τα μάτια μας, αγγίζοντας, όχι μόνο αισθανόμαστε τις υφές ή τις θερμοκρασίες, αλλά και κάτι παραπάνω, που μας βοηθά να αντιληφθούμε τα θαύματα αυτού του κόσμου και να συνδεθούμε με τους γύρω μας!
Αυτό το κάτι παραπάνω έχει σημασία, γιατί έχει να κάνει με την επαφή μας με τους άλλους. Η αφή μάς λέει ότι είμαστε ζωντανοί, ότι είμαστε ασφαλείς, ότι δεν είμαστε μόνοι. Το άγγιγμα είναι κάτι περισσότερο από επαφή δέρμα με δέρμα. Είναι ζεστασιά, παρηγοριά, σύνδεση. Είναι η ήσυχη αίσθηση ότι ανήκουμε σε κάποιον και εκείνος ανήκει σε εμάς.
Η αφή δεν είναι απλώς μία αίσθηση, ζει στην καρδιά όσο και στο σώμα. Είναι ο τρόπος να εκφράσουμε μερικές φορές όσα είναι πολύ μεγάλα για να ειπωθούν με λόγια, όπως το «σ’ αγαπώ», το «σε βλέπω», το «δεν είσαι μόνος».
Μια μητέρα που κρατά το μωρό της. Ένας φίλος που μας αγκαλιάζει όταν είμαστε χάλια και νομίζουμε ότι όλα καταρρέουν. Μια νοσηλεύτρια που μας φροντίζει, όταν όλα μοιάζουν αβέβαια. Αυτές οι μικρές στιγμές είναι τα πάντα. Το άγγιγμα είναι η γλώσσα της φροντίδας και της αγάπης και είναι μια γλώσσα που ξέρουμε όλοι.
Η αφή είναι διαχρονική
Πιστεύεται ότι προϋπήρξε της γλώσσας και αποτελεί το θεμέλιο της συναισθηματικής μας ζωής. Σε όλα τα είδη, είναι μέσο επικοινωνίας φροντίδας, στοργής, ασφάλειας και μερικές φορές εξουσίας. Στον άνθρωπο, αυτό το αρχέγονο ένστικτο εξελίχθηκε σε κάτι πιο εκλεπτυσμένο, σε μια πλούσια, άφωνη γλώσσα.
Όμως, ο τρόπος που κατανοούμε και χρησιμοποιούμε την αφή επηρεάζεται από τον κόσμο γύρω μας, από τον πολιτισμό, το φύλο, την ανατροφή, και το πλαίσιο της κάθε περίστασης.
Αφή, η αρχή των πάντων
Η αφή είναι η πρώτη αίσθηση που αναπτύσσεται στη μήτρα, όταν βρισκόμαστε δηλαδή ακόμη στην κοιλιά της μητέρας μας. Από την αρχή παίζει ρόλο στην επιβίωση, ενισχύοντας την εγγύτητα ανάμεσα σε γονιό και παιδί, ενθαρρύνοντας την εμπιστοσύνη και απελευθερώνοντας την οξυτοκίνη, τη ορμόνη της σύνδεσης.
Τα θηλαστικά βασίζονται στη φυσική εγγύτητα για να χτίσουν κοινωνικούς δεσμούς. Αγκαλιαζόμαστε, φροντίζουμε, κουρνιάζουμε, όχι μόνο για στοργή, αλλά γιατί ο εγκέφαλός μας νιώθει ασφάλεια με την επαφή.
Στους πρώιμους ανθρώπινους πληθυσμούς, η φυσική εγγύτητα σήμαινε ασφάλεια από αρπακτικά και αποδοχή από την ομάδα. Το να σε κρατούν, να σε αγγίζουν, να σε προστατεύουν σήμαινε ότι ανήκεις κάπου.
Η παρηγοριά που κουβαλάμε
Καθώς μεγαλώνουμε, η αφή συνεχίζει να παίζει καθοριστικό ρόλο. Ένα χέρι κρατημένο σε μία στιγμή θλίψης. Ένας ώμος να ακουμπήσουμε, μετά από μια δύσκολη μέρα. Ένα απαλό άγγιγμα στην πλάτη, που ενθαρρύνει.
Αυτές οι χειρονομίες δεν προσφέρουν απλώς παρηγοριά, αλλά σύμφωνα με έρευνα, που έχει δημοσιευτεί στο επιστημονικό περιοδικό Current Opinion in Psychology, ρυθμίζουν το νευρικό μας σύστημα, μειώνουν το στρες και δημιουργούν μία αίσθηση ασφάλειας, που τα λόγια συχνά δεν μπορούν να προσφέρουν.
