Είναι απόλυτα φυσιολογικό να περνάμε φάσεις βαθιάς αβεβαιότητας. Μπορεί να αφορούν το μονοπάτι που έχουμε διαλέξει, τον σκοπό μας ή ακόμη και την αίσθηση της ταυτότητάς μας. Κι όμως, συχνά νιώθουμε ότι υπάρχει ένα «χρονοδιάγραμμα» για το πότε πρέπει να έχουμε βρει όλες τις απαντήσεις – ιδέα που ενισχύεται από το περιβάλλον, τα social media ή τις κοινωνικές προσδοκίες.
Η αλήθεια είναι ότι μπορούμε να νιώθουμε βέβαιοι στα 22, να τα αμφισβητούμε όλα στα 29, να χανόμαστε στα 40 και να ξαναβρίσκουμε νέα στοιχεία του εαυτού μας στα 41. Η αβεβαιότητα είναι μέρος της πορείας.
Συγχέεις τις εξωτερικές προσδοκίες με την αυθεντικότητα;
Στην επιφάνεια, μπορεί να νομίζουμε ότι παίρνουμε ανεξάρτητες αποφάσεις. Όμως, πολλές επιλογές μας επηρεάζονται, άλλοτε διακριτικά, άλλοτε πιο έντονα, από όσα περίμεναν από εμάς οι γονείς, οι δάσκαλοι, το κοινωνικό μας περιβάλλον.
Οι στόχοι που βασίζονται σε αληθινή αυτοεξερεύνηση τείνουν να είναι πιο ευθυγραμμισμένοι με το ποιοι είμαστε, άρα και πιο βιώσιμοι και ικανοποιητικοί. Αντίθετα, όταν δεχόμαστε άκριτα προσδοκίες άλλων, μπορεί να ακολουθούμε έναν δρόμο που δεν μας ανήκει.
Μελέτες δείχνουν ότι οι νέοι που πρώτα διερεύνησαν διαφορετικά μονοπάτια και μετά δεσμεύτηκαν (identity achievement) είχαν πιο ρεαλιστικούς στόχους, μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στο στρες και πιο υγιή αυτοεκτίμηση. Όσοι απλώς υιοθέτησαν αυτό που περίμεναν οι άλλοι χωρίς εσωτερική διερεύνηση (foreclosure) παρουσίασαν πιο άκαμπτη σκέψη και δυσκολία υπό πίεση.
Το συμπέρασμα είναι ξεκάθαρο: η πραγματική σιγουριά και αυτοπεποίθηση δεν πηγάζουν από το να προσαρμοζόμαστε με τις προσδοκίες των άλλων, αλλά από το να εξερευνούμε πρώτα τις δικές μας αξίες και επιθυμίες.
Αισθάνεσαι αβεβαιότητα για τα πραγματικά σου «θέλω»;
Στην κουλτούρα της συνεχούς βιασύνης, οι προθεσμίες, οι ειδοποιήσεις και η αβεβαιότητα που προκύπτει από τις αντιφατικές οδηγίες «σκεπάζουν» τη φωνή μέσα μας.
Έρευνες για το mind-wandering και το λεγόμενο default mode network του εγκεφάλου δείχνουν ότι η συνεχής διέγερση δυσκολεύει τη διάκριση ανάμεσα στον εσωτερικό «θόρυβο» και τη διαίσθηση. Με απλά λόγια, όταν είμαστε συνεχώς απασχολημένοι, γίνεται πιο δύσκολο να ξεκαθαρίσουμε τι νιώθουμε και τι σκεφτόμαστε πραγματικά.
Γι’ αυτό η ηρεμία είναι απαραίτητη για καθαρότητα. Οι πιο ουσιαστικές απαντήσεις σπάνια έρχονται μέσα στο χάος. Εμφανίζονται στις ήσυχες στιγμές, όταν σταματάμε να προσπαθούμε να τα βρούμε όλα και απλώς ακούμε.
Μερικές πρακτικές ιδέες
-
Προγραμμάτισε συνειδητές παύσεις μέσα στην ημέρα (π.χ. μικρούς περιπάτους χωρίς κινητό).
-
Κράτα ημερολόγιο για να ξεχωρίζεις τι είναι δικό σου και τι επιρροή άλλων.
-
Εξασκήσου σε τεχνικές χαλάρωσης (αναπνοές, διαλογισμό) για να ρυθμίσεις το νευρικό σου σύστημα.
-
Δώσε στον εαυτό σου την άδεια να αλλάξεις γνώμη όταν μαθαίνεις περισσότερα για εσένα.
Για να βρεις τον εαυτό σου, πρέπει να αγκαλιάσεις το παρελθόν σου, να ζεις αυθεντικά, να παρατηρείς και να αλλάζεις αρνητικά πρότυπα σκέψης, να ανακαλύπτεις τον σκοπό σου, να καλλιεργείς την αυτοπεποίθηση και να δημιουργείς ουσιαστικές σχέσεις, αναγνωρίζοντας ότι είναι μια συνεχής διαδικασία.
