Η κοινωνία έχει μάθει να θεωρεί ότι τα καλύτερα χρόνια μας είναι τα νεανικά, όταν είμαστε πιο δυνατοί, πιο γρήγοροι και γεμάτοι ενέργεια. Όμως, νέες έρευνες δείχνουν ότι η πραγματική «κορυφή» του ανθρώπου έρχεται πολύ αργότερα απ’ όσο νομίζουμε.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αυστραλίας και το Πανεπιστήμιο Βαρσοβίας, υποστηρίζουν ότι ο άνθρωπος φτάνει το υψηλότερο επίπεδο συνολικής λειτουργικότητας (νοημοσύνης, συναισθηματικής ωριμότητας, σταθερότητας και λήψης αποφάσεων) γύρω στα 55 με 60.
Ο άνθρωπος ωριμάζει με τα χρόνια
Η σωματική δύναμη και η ταχύτητα σκέψης πράγματι μειώνονται μετά τα 25. Αυτό που οι ειδικοί αποκαλούν «ρευστή νοημοσύνη», η ικανότητα να λύνουμε νέα προβλήματα, κορυφώνεται στη νεότητα και μετά φθίνει.
Όμως, καθώς μεγαλώνουμε, άλλες δεξιότητες βελτιώνονται:
- Η «κρυσταλλωμένη νοημοσύνη», δηλαδή οι γνώσεις και η εμπειρία, αυξάνονται μέχρι και τα 60.
- Η συναισθηματική νοημοσύνη και η ικανότητα ηθικής κρίσης δυναμώνουν.
- Οι άνθρωποι μέσης ηλικίας κάνουν πιο ψύχραιμες και ώριμες επιλογές, αποφεύγοντας συχνά λάθη που οι νεότεροι επαναλαμβάνουν.
Με απλά λόγια, μπορεί ένας 25χρονος να σκέφτεται πιο γρήγορα, αλλά ένας 55χρονος σκέφτεται πιο σοφά.
Με την ηλικία, η προσωπικότητα σταθεροποιείται. Η συνειδητότητα (η συνέπεια και η υπευθυνότητα) και η συναισθηματική σταθερότητα αυξάνονται έως τα 50–60, δύο χαρακτηριστικά που σχετίζονται με επιτυχία, ικανοποίηση και καλή ψυχική υγεία.
Η μελέτη έδειξε ότι, όταν συνυπολογιστούν όλα αυτά η συνολική απόδοση του ανθρώπου κορυφώνεται γύρω στα 60.
Τα δεδομένα συμφωνούν
Και τα στοιχεία από την πραγματική ζωή δείχνουν το ίδιο:
- Οι περισσότεροι άνθρωποι φτάνουν στο αποκορύφωμα της καριέρας τους μεταξύ 50 και 60 ετών.
- Οι πολιτικοί ηγέτες και οι επιχειρηματίες που αναλαμβάνουν κορυφαίες θέσεις βρίσκονται συνήθως στην ίδια ηλικιακή ομάδα.
- Ακόμα και σε παραδοσιακές κοινωνίες, η αποτελεσματικότητα στο κυνήγι ή στη λήψη αποφάσεων αυξάνεται ως τα 50.
Μετά τα 65, η πτώση είναι σταδιακή
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μετά τα 65–70, αρχίζει μια σταδιακή πτώση. Όμως ακόμη και τότε, πολλές ικανότητες — όπως η συναισθηματική νοημοσύνη και η εμπειρία — διατηρούνται, αντισταθμίζοντας άλλες απώλειες. Μάλιστα, κάποιοι ηλικιωμένοι παραμένουν εξαιρετικά δραστήριοι και αποδοτικοί.
Η αλήθεια για τη μέση ηλικία
Η μέση ηλικία δεν είναι η αρχή της «παρακμής», είναι το αποκορύφωμα δεκαετιών εξέλιξης.
Ένας 60χρονος μπορεί να μην είναι τόσο γρήγορος όσο στα 25, αλλά έχει περισσότερη γνώση, ψυχραιμία και διορατικότητα.
Οι δεξιότητες που χρειάζονται για να ηγηθείς, να πάρεις σωστές αποφάσεις ή να δείξεις ενσυναίσθηση, χρειάζονται χρόνο για να ωριμάσουν.
Η κρίση μέσης ηλικίας ανήκει στο παρελθόν
Η κρίση μέσης ηλικίας έχει αποτελέσει το επίκεντρο πολλών επιτυχημένων ταινιών αλλά και επιστημονικών ερευνών ανά τα χρόνια, όμως, σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό το πολυσυζητημένο «σημείο καμπής» ανήκει πλέον στο παρελθόν.
Προηγούμενες μελέτες είχαν αναδείξει την ύπαρξη ενός «κύματος δυστυχίας» – μιας αύξησης του άγχους, της ανησυχίας και της κατάθλιψης – που κορυφωνόταν γύρω στην ηλικία των 47 ετών, προτού αρχίσει να υποχωρεί ξανά αργότερα.
Ωστόσο, σε νέα μελέτη, ερευνητές από το Dartmouth College υποστηρίζουν ότι αυτό το «κύμα» μπορεί να έχει εξαφανιστεί. Σύμφωνα με τους ίδιους, αυτό πιθανότατα οφείλεται στην επιδείνωση της ψυχικής υγείας των νεότερων ανθρώπων.
