Γυναικεία ακράτεια: Σπάστε τα ταμπού!

Απασχολεί το 20% των Eλληνίδων, αλλά λίγες τολμούν να το αναφέρουν και πολύ λιγότερες να επισκεφτούν το γιατρό. Οι αιτίες μπορεί να είναι πολλές, ενώ διαφέρει κατά περίπτωση και η θεραπεία. Πάντως, τις περισσότερες φορές το πρόβλημα λύνεται ριζικά. Διαβάστε, λοιπόν, όλους τους δυνατούς τρόπους αντιμετώπισής της και δράστε άμεσα.

Τα είδη της ακράτειας
1. Από προσπάθεια Είναι η συχνότερη μορφή ακράτειας (40-60%). Εμφανίζεται με το βήχα, το γέλιο, το φτάρνισμα, την άρση βάρους, το τρέξιμο, την έντονη άσκηση.
2. Επιτακτική Αποτελεί το 20-40% των περιπτώσεων. Εκδηλώνεται με ξαφνική και έντονη ανάγκη για ούρηση.
3. Μεικτού τύπου Όταν συνυπάρχουν οι προηγούμενες μορφές ακράτειας.
4. Από υπερπλήρωση Η ουροδόχος κύστη δέχεται περισσότερα ούρα από αυτά που μπορεί να χωρέσει, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται ακούσια απώλεια ούρων. Αυτό συμβαίνει είτε γιατί δεν μπορεί να κάνει τις απαραίτητες συσπάσεις (υποτονία) είτε γιατί υπάρχει απόφραξη στην έξοδο των ούρων.

Οι συχνότερες αιτίες
Πολλές ή δύσκολες γέννες Μπορεί να προκαλέσουν κακώσεις των ιστών της περιοχής της πυέλου σε γυναίκες ηλικίας 35-40 ετών.
Εμμηνόπαυση και τρίτη ηλικία Η έλλειψη οιστρογόνων οδηγεί σε ατροφία των μυών και των νεύρων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στο μηχανισμό συγκράτησης των ούρων (εγκράτειας).
Επεμβάσεις στην κοιλιά ή στον κόλπο Μπορεί να καταστρέψουν τα νεύρα της περιοχής.
Άσθμα, δυσκοιλιότητα, παχυσαρκία Αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση και, κατά συνέπεια, την πίεση που δέχεται η ουροδόχος κύστη.
Νευρολογικές παθήσεις, κακώσεις Έχει φανεί ότι παθήσεις όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, βλάβες του κινητικού νευρώνα ή προβλήματα στη σπονδυλική στήλη απορρυθμίζουν το μηχανισμό της εγκράτειας.

Την ακράτεια επιδεινώνουν τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, τα αντιυπερτασικά, τα αναλγητικά με κωδεΐνη και τα αντιόξινα.

Πώς αντιμετωπίζεται
Το πρώτο βήμα είναι να το αποδεχτείτε. «Μην προσποιείστε ότι δεν έχετε πρόβλημα ακράτειας ή μεταθέτετε την αντιμετώπισή του για αργότερα», συμβουλεύει η κ. Λουίζα Βογιατζή, συμβουλευτική ψυχολόγος. Το μόνο που θα καταφέρετε είναι ενδεχομένως να το μεγαλοποιήσετε στο μυαλό σας, να νιώθετε άσχημα και να αγχώνεστε χωρίς λόγο. Ακόμη, όμως, κι αν πρόκειται για κάτι σοβαρό, συνήθως υπάρχει λύση. Το επόμενο βήμα, λοιπόν, είναι να επισκεφτείτε το γιατρό σας το συντομότερο δυνατόν, ο οποίος θα σας βοηθήσει να λύσετε το πρόβλημα και να ανακτήσετε την αυτοπεποίθησή σας.
Η διαδικασία Κατ’ αρχάς, ο ειδικός θα πάρει το ιστορικό σας, θα σας εξετάσει και θα προχωρήσει σε ουροδυναμικό έλεγχο, μια εξέταση που ελέγχει τη λειτουργία της ουροδόχου κύστης και της ουρήθρας. Η διάγνωση είναι σημαντική, γιατί η θεραπεία που θα ακολουθήσετε εξαρτάται από το είδος της ακράτειας που έχετε, τη σοβαρότητά της (μικρή-μέτρια-μεγάλη) και την ηλικία σας. Σας παρουσιάζουμε τους πιο σημαντικούς τρόπους αντιμετώπισης της γυναικείας ακράτειας -τόσο τους ήπιους όσο και τους πιο επεμβατικούς- που, ανάλογα με την περίπτωση, εφαρμόζονται είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό.

Όσο περνάει από το χέρι σας
Περιορίστε την κατανάλωση ­διουρητικών ροφημάτων Το αλκοόλ, ο καφές, το τσάι, η σοκολάτα και τα αναψυκτικά τύπου cola έχουν έντονη διουρητική δράση.
Χάστε τυχόν περιττά κιλά Το αυξημένο βάρος μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στον έλεγχο της ούρησης. «Εκπαιδεύστε» την κύστη σας Ο γιατρός σας θα σας δώσει όλες τις χρήσιμες οδηγίες «εκπαίδευσης» της κύστης. Ωστόσο, αναφέρουμε ενδεικτικά τους εξής τρόπους:
• Σημειώνετε κάθε πότε και πόσο ουρείτε μέσα στην ημέρα, ώστε να αδειάζετε την κύστη σας πριν φτάσετε στο σημείο να μην μπορείτε να κρατηθείτε.
• Ασχοληθείτε με κάτι άλλο όταν νιώσετε επιτακτικά την ανάγκη να ουρήσετε.
• Μην πηγαίνετε στην τουαλέτα προληπτικά ή μόλις μπαίνετε στο σπίτι.
Κάντε ειδικές ασκήσεις ενδυνάμωσης Είναι γνωστές ως ασκήσεις Kegel ή ασκήσεις πυελικού εδάφους, και στοχεύουν στην ενδυνάμωση των μυών που βρίσκονται γύρω από την ουρήθρα. Είναι απλές και θα σας τις υποδείξει ο γιατρός σας. Όταν γίνονται συστηματικά, μπορούν να περιορίσουν σημαντικά το πρόβλημα της ακράτειας.

Με τη βοήθεια των ειδικών
Ακολουθήστε φαρμακευτική αγωγή Ο γιατρός σας θα κρίνει αν θα πρέπει να ακολουθήσετε φαρμακευτική αγωγή, ανάλογα με το είδος της ακράτειας που έχετε και το ιστορικό σας. Φάρμακα χορηγούνται για την επιτακτικού τύπου ακράτεια. Είναι αποτελεσματικά στο 60-80% των περιπτώσεων και απαγορεύεται η λήψη τους από όσους πάσχουν από γλαύκωμα ή αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα υπέρτασης. Επίσης, φαρμακευτική αγωγή (δουλοξετίνη) μπορεί να χορηγηθεί σε ήπιες περιπτώσεις ακράτειας από προσπάθεια.
Ανακουφιστείτε με οιστρογόνα Αν έχετε μπει στην εμμηνόπαυση, ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει την εφαρμογή τοπικών οιστρογόνων, για την ευεργετική τους επίδραση στον κόλπο, αλλά και στους μυς και τους νευρώνες γύρω από την ουροδόχο κύστη. Πράγματι, η χρήση αλοιφής με οιστρογόνα σε αυτή την περίοδο περιορίζει την ξηρότητα του κόλπου και, συνεκδοχικά, την ατροφία του επιθηλίου, και έμμεσα βοηθά το μηχανισμό ούρησης.
Προχωρήστε σε επέμβαση Αν παρουσιάζετε απώλεια ούρων από προσπάθεια και έχετε αποκτήσει παιδιά, ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει ως λύση την τοποθέτηση κολπικής ταινίας ελεύθερης τάσης. Η ειδική ταινία, που είναι είτε από συνθετικό υλικό (πολυπροπυλένιο) είτε από βιολογικό (κολλαγόνο), μπαίνει, μέσω μιας τομής που γίνεται στον κόλπο, στη μέση της ουρήθρας ώστε να τη στηρίζει. Η επέμβαση γίνεται είτε με τοπική νάρκωση είτε με επισκληρίδιο, διαρκεί 15-20 λεπτά και απαιτεί νοσηλεία 1 ημέρας. Το ποσοστό επιτυχίας της αγγίζει το 90% και το αποτέλεσμα διατηρείται εφ’ όρου ζωής. Το κόστος της ταινίας καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Αν παράλληλα με την ακράτεια υπάρχει και χαλάρωση του κόλπου, τότε πρέπει να αντιμετωπιστεί και αυτή.
Δοκιμάστε τη βιοανάδραση Πρόκειται για μια εναλλακτική μέθοδο εκγύμνασης των μυών της πυέλου. Ο γιατρός τοποθετεί ηλεκτρόδια γύρω από την περιοχή του αιδοίου, τα οποία καταγράφουν την ένταση των συσπάσεων των πυελικών μυών σε μια οθόνη υπολογιστή. Ανάλογα με τις ενδείξεις, θα βλέπετε ταυτόχρονα στον υπολογιστή μια εικόνα και θα σας καθοδηγεί ο γιατρός σας πώς να γυμνάζετε τους συγκεκριμένους μυς. Για παράδειγμα, μπορεί να βλέπετε ένα άλογο που προσπαθεί να πηδήξει ένα φράκτη και ο γιατρός να σας ζητάει ταυτόχρονα να σφίξετε τους πυελικούς μυς. Μετά από 5-6 συνεδρίες, οι κινήσεις που κάνετε κάθε φορά εντυπώνονται στο μυαλό σας και μπορείτε πλέον να γυμνάζετε την περιοχή μόνοι σας και σωστά.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Χαράλαμπο Θεοδώρου, αναπληρωτή καθηγητή Ουρολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, διευθυντή της Α’ Ουρολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Ερρίκος Ντυνάν», τον κ. Θεόδωρο Βαμβακίδη, μαιευτήρα-χειρουργό γυναικολόγο, και την κ. Λουίζα Βογιατζή, συμβουλευτική ψυχολόγο.