Σχεδόν όλοι, όταν έχουμε βρεθεί σε δύσκολη θέση, απογοητευτήκαμε επειδή θεωρήσαμε ότι έχει χαθεί η ελπίδα ή έχουμε νιώσει ότι οι δυνάμεις μας μάς έχουν εγκαταλείψει, έχουμε ζητήσει τη βοήθεια του Θεού. Παρακαλέσαμε, δηλαδή, για μία εκ των άνω παρέμβαση προκειμένου να αποκατασταθεί το πρόβλημά μας, για ένα θαύμα. Άλλωστε, οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη από βοήθεια στα δύσκολα, χρειαζόμαστε να πιστέψουμε ότι υπάρχει κάποιος που μας φυλάει και μας φροντίζει και έτσι οι 9 στους 10, στη δύσκολη στιγμή, επικαλούμαστε μία ανώτερη δύναμη. Άραγε, πόσο συχνά έχει εισακουστεί η ευχή μας; Οι περισσότεροι έχουμε να διηγηθούμε κάποιες σχετικές ιστορίες. Οι πιο πιστοί θα τις περιγράψουμε ως περιπτώσεις που ο Χριστός έκανε το θαύμα του, άλλοι θα το αμφισβητήσουμε και θα σπεύσουμε να αποδείξουμε ότι πρόκειται για κάτι που εξηγείται λογικά, επειδή για παράδειγμα μπόρεσε να βοηθήσει η επιστήμη. Το αν παρενέβη ο Θεός ή το «θαύμα» έγινε με διαφορετικό τρόπο δεν θα το διαλευκάνουμε ποτέ. Σημασία, άλλωστε, δεν έχει αυτό, σημασία έχει να γίνονται θαύματα.

Είναι αναμενόμενο να επικαλούμαστε τη βοήθεια του Θεού;
Όλοι μας, όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια δύσκολη κατάσταση, προσπαθούμε να αντλήσουμε δύναμη για να στηρίξουμε τους άλλους, αλλά και τον εαυτό μας. Σε αυτή τη διαδικασία, χρειάζεται να κάνουμε πολλά, να ξεπεράσουμε τους φόβους μας, να δούμε τα πράγματα αντικειμενικά και ψύχραιμα, ακόμα και να πούμε μικρά ψέματα προκειμένου να τα καταφέρουμε. Υπάρχουν, όμως, στιγμές που νιώθουμε ότι δεν μπορούμε πια να κάνουμε τίποτα για να επηρεάσουμε μια κατάσταση που ξεπερνά τις ανθρώπινες δυνατότητες (π.χ. μια πολύ σοβαρή ασθένεια). Σε τέτοιες στιγμές, είναι πιθανό να επικαλεστούμε την ανώτερη Δύναμη, το Θεό, που μοιάζει ως η ύστατη λύση όταν πιστεύουμε ότι είμαστε απολύτως αδύναμοι μπροστά σε μια τραγική κατάσταση. Τη στιγμή που ζητάμε τη βοήθειά Του, εκφράζουμε τις ψυχολογικές μας ανάγκες και προσπαθούμε να βοηθήσουμε κυρίως τον εαυτό μας. Αν είμαστε εμείς οι ίδιοι που αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα, νιώθουμε ότι έτσι παίρνουμε δύναμη, αν πρόκειται για έναν κοντινό μας άνθρωπο, γινόμαστε πιο δυνατοί για να βοηθήσουμε εκείνον. Κατά κάποιον τρόπο, όπως όταν ήμασταν παιδιά οι γονείς μας ήταν εκεί για να μας δίνουν τη λύση στα προβλήματά μας, έτσι και τώρα στρεφόμαστε στο Θεό, στον οποίο και μεταφέρουμε το αίτημά μας, με την ελπίδα να μας δώσει λύση με κάποιο μαγικό τρόπο.

Ποιοι καταφεύγουν στο Θεό;
Αν θεωρούμε ότι είμαστε θρήσκοι, το να ζητήσουμε τη συμπαράσταση του Θεού στη δύσκολη στιγμή είναι ίσως κάτι εύλογο, αν όμως είχαμε πάντα τις αμφιβολίες μας σε σχέση με τη θρησκεία, μπορεί να μας εκπλήσσει ο ίδιος μας ο εαυτός όταν καταφεύγουμε στο να ζητήσουμε βοήθεια από το Θεό. Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι, σε κάθε περίπτωση, πριν προσευχηθούμε, κάνουμε ένα τάμα ή έστω απλώς πούμε «Μακάρι Παναγία μου…», έχουμε όλοι μέσα μας την εμπειρία της θρησκείας, ακόμα κι αν δεν είχε χρειαστεί να την ανακαλέσουμε ή να την εκφράσουμε ποτέ.

Θα μας βοηθήσει το να πιστεύουμε;
Προφανώς δεν είναι κακό να ελπίζουμε να γίνει κάποιο θαύμα. Η πίστη δίνει κουράγιο στον άνθρωπο και επίσης την εντύπωση ότι υπάρχει ένα καλό σχέδιο βάσει του οποίου γίνονται τα πράγματα και ότι τελικά δεν είναι όλα μάταια. Έτσι, και τα δύσκολα (οι ασθένειες, οι ταλαιπωρίες, οι προσπάθειες κλπ.) αποκτούν νόημα. Η ανάγκη να αισθανθούμε ότι υπάρχει κάποιος -μία ανώτερη δύναμη, η μοίρα, ένας φυσικός νόμος- εκεί για να μας βοηθήσει, να μας στηρίξει και να πιστέψει σε εμάς είναι μια έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου. Κάπως έτσι λειτουργούν και οι φίλοι, οι συγγενείς, οι ειδικοί (π.χ. ψυχίατροι, ψυχολόγοι), αλλά και οι ομάδες στήριξης, που έχει φανεί ότι βοηθούν στο προσδόκιμο επιβίωσης των μελών τους. Θα πρέπει, όμως, ταυτόχρονα και εμείς οι ίδιοι να κάνουμε τα όσα μας αναλογούν (να ακολουθούμε τη θεραπεία μας, τις συμβουλές των επιστημόνων κλπ.) και να μη σταματάμε να προσπαθούμε.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΝΑΤΑΛΙΑ ΚΟΥΤΡΟΥΛΗ, MSc, ψυχολόγο υγείας, με εκπαίδευση στη γνωσιακή ψυχοθεραπεία και τη συμβουλευτική, διδάσκουσα στην Ακαδημία Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής.