20

Ένα σύμπτωμα που δεν πρέπει να αγνοείτε
Έντονος πόνος περιόδου
Αν νιώθετε πολύ έντονους πόνους (που δεν αντιμετωπίζονται με τα συνήθη παυσίπονα) χαμηλά στην κοιλιά πριν από την περίοδο ή κατά τη διάρκειά της, πρέπει να επισκεφτείτε το γυναικολόγο σας. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι ενδεικτικά της ενδομητρίωσης, που συνδέεται με υπογονιμότητα. Διαβάστε περισσότερα στη σελ. 50.

Ώρα να…
…χρησιµοποιήσετε προφυλακτικό
Η χρήση του βοηθά να προφυλαχθείτε από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και παράλληλα να διαφυλάξετε τη γονιμότητά σας, αφού τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (π.χ. χλαμύδια), όταν δεν αντιμετωπίζονται σωστά, μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονές (σαλπιγγίτιδες), που συχνά ευθύνονται για τη μειωμένη γονιμότητα.

Δύο τεστ που πρεπει να κανετε
Τεστ ΠΑΠ
Από τη στιγμή που έχετε ολοκληρωμένες σεξουαλικές σχέσεις, θα πρέπει να κάνετε το τεστ Παπανικολάου (μαζί με μια κλασική γυναικολογική εξέταση, που περιλαμβάνει και εξέταση μαστών) μία φορά το χρόνο.
Γενικές εξετάσεις
Κάντε αυτή την περίοδο ορισμένες εξετάσεις που θα λειτουργήσουν στο μέλλον ως «οδηγός» για την κατάσταση της υγείας σας. Τέτοιες εξετάσεις είναι το ηλεκτροκαρδιογράφημα, η ακτινογραφία θώρακα και οι εξετάσεις αίματος (γενική αίματος, έλεγχος του λιπιδαιμικού προφίλ, του σακχάρου κ.ά.).

Προσοχή
Στα ατυχήματα
Οι άνδρες είναι πάντα πιο επιρρεπείς από ό,τι οι γυναίκες στα ατυχήματα και ειδικά στην πρώτη δεκαετία της ενήλικης ζωής τους. Βεβαιωθείτε, λοιπόν, μόλις μπείτε στο αυτοκίνητο ότι φοράτε πάντα τη ζώνη ασφαλείας σας, οποιαδήποτε διαδρομή κι αν κάνετε (ή το κράνος σας, στην περίπτωση που οδηγείτε μηχανή). Η ζώνη ασφαλείας προλαμβάνει τουλάχιστον κατά 75% το θάνατο και κατά 30% τις κακώσεις και τους λοιπούς τραυματισμούς, σύμφωνα με έρευνες.

Top κίνδυνος
Ήλιος
Ζούμε σε μια χώρα όπου μπορούμε να χαρούμε τον ήλιο σχεδόν όλο το χρόνο. Ταυτόχρονα, όμως, πρέπει να είμαστε και εξαιρετικά προσεκτικοί, αφού αυτός μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα, φωτογήρανση (ρυτίδες), πανάδες, ευρυαγγείες και φακίδες, ενώ υπάρχει και ο κίνδυνος καρκίνου του δέρματος. Πρέπει, λοιπόν, να χρησιμοποιούμε σωστά το αντιηλιακό (τόσο το καλοκαίρι όσο και το χειμώνα), να αποφεύγουμε τον ήλιο τις επικίνδυνες ώρες, να φοράμε καπέλο και γυαλιά ηλίου και να επισκεπτόμαστε το δερματολόγο όταν κάτι μας προβληματίζει ή μας φαίνεται ύποπτο.

Ιδανική άσκηση
Αεροβια ασκηση & μυϊκή ενδυνάμωση
Είναι η κατάλληλη ηλικία για να αποκτήσετε το ιδανικό βάρος για το σωματότυπό σας (σωστή αναλογία μυϊκού ιστού, λιπώδους ιστού και οστικής μάζας) και να το διατηρήσετε στο μέλλον. Ξεκινήστε με έντονο περπάτημα ή επιλέξτε το τρέξιμο, το κολύμπι ή την ποδηλασία. Συνδυάστε την αερόβια άσκηση με ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης (π.χ. βάρη) και ευλυγισίας (όπως γιόγκα, πιλάτες ή ασκήσεις στρέτσινγκ), για να «χτίσετε» το σώμα σας και να διατηρήσετε την πυκνότητα των οστών σας. Αφιερώστε από 30 λεπτά, 3 φορές την εβδομάδα, για αερόβια άσκηση και 2 φορές την εβδομάδα δοκιμάστε να κάνετε ορισμένες ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης και ευλυγισίας.

Ρωτήστε τη μητέρα σας
«Υπάρχει ιστορικό διαταραχών του θυρεοειδούς στην οικογένεια;»
Aν έχετε κάποια τέτοια προδιάθεση, με μια εξέταση αίματος και ένα υπερηχογράφημα θα ελέγξετε τις τιμές των TSH, T3, T4, ώστε να εκτιμηθεί η μορφολογία και η λειτουργία του θυρεοειδούς σας. Ελέγξτε επίσης το θυρεοειδή κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και λίγο μετά τον τοκετό.

30

Ώρα να…
…κάνετε παιδί
Αν σκέφτεστε να αποκτήσετε παιδί, η κατάλληλη στιγμή είναι τώρα. Η γονιμότητα στις γυναίκες βρίσκεται στην ακμή της μεταξύ 25 και 28, ενώ ελαττώνεται μετά την ηλικία των 35 ετών, αλλά και όσο περνούν τα χρόνια. Στους άνδρες, η γονιμότητα μειώνεται με την πάροδο των χρόνων, όχι όμως δραματικά, όπως στις γυναίκες.

Ασχοληθείτε με
Τα προβλήματα ύπνου
Εκμεταλλευτείτε αυτή τη δεκαετία για να αποκτήσετε σωστές συνήθειες στον ύπνο. Έτσι, θα καταφέρετε όχι μόνο να βελτιώσετε τις αποδόσεις σας σε κάθε τομέα της ζωής σας, αλλά και να συμβάλετε στην καλή υγεία του οργανισμού σας. Επιστήμονες θεωρούν τον πολύωρο νυχτερινό ύπνο (όχι όμως πάνω από 7-8 ώρες) «κλειδί» για την τόνωση της μνήμης και τον συνδέουν με τη διατήρηση του βάρους στα φυσιολογικά επίπεδα. Ξεκινήστε ακολουθώντας τους παρακάτω κανόνες: Τηρήστε συγκεκριμένο ωράριο ύπνου, φάτε ένα ελαφρύ σνακ με υδατάνθρακες (που σχετίζονται με τη χαλάρωση του νευρικού συστήματος) 1-2 ώρες πριν πέσετε για ύπνο και ακούστε χαλαρωτική μουσική 45 λεπτά πριν κοιμηθείτε, ώστε να εξασφαλίσετε ξεκούραστο ύπνο.

Top κίνδυνος
Καρκίνος του µαστού
Αν και ο καρκίνος του μαστού είναι μια ασθένεια που εμφανίζεται συνήθως μετά την ηλικία των 45 ετών, η πρόληψη παίζει σημαντικό ρόλο. Μπορείτε, λοιπόν, να αξιοποιήσετε αυτή τη δεκαετία της ζωής σας για να περιορίσετε τον κίνδυνο εκδήλωσής της. Δύο είναι οι σωτήριες συμβουλές πρόληψης που προτείνουν οι ειδικοί: α) Να γυμνάζεστε, αφού η συστηματική άσκηση δρα προς όφελος της γυναίκας και προλαμβάνει τον καρκίνο του μαστού. β) Να υιοθετήσετε μια ισορροπημένη διατροφή με όσο το δυνατόν λιγότερο αλκοόλ και να αποφεύγετε τη συστηματική κατανάλωση ζωικών λιπών και γενικότερα κορεσμένων λιπαρών, αφού, σύμφωνα με μελέτες, η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
Καρδιολογικά προβλήµατα
Η ηλικία εμφάνισης καρδιολογικών προβλημάτων στους άνδρες έχει μειωθεί και τείνει να φτάσει τα 35 χρόνια. Γι’ αυτό, πρέπει να μετράτε την αρτηριακή σας πίεση, τη χοληστερίνη και το σάκχαρο και να κάνετε καρδιολογικές εξετάσεις. Αν παρουσιάζετε παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα (π.χ. παχυσαρκία, κάπνισμα), ξεκινήστε στην ηλικία των 30 ετών με έναν υπέρηχο καρδιάς και ένα τεστ κοπώσεως. Αν τα αποτελέσματα των εξετάσεων είναι αρνητικά, αλλά οι παράγοντες κινδύνου συνεχίζουν να υφίστανται, θα πρέπει να επαναλαμβάνετε τις εξετάσεις κάθε χρόνο.

Ιδανική άσκηση
Βάρη
Ο οργανισμός αρχίζει να «τεμπελιάζει» και ο μεταβολισμός «πέφτει». Αν δεν είστε δραστήριοι, χάνετε μεγαλύτερη ποσότητα μυϊκής μάζας, αρκετό μέρος της οποίας αντικαθίσταται από λίπος. Ο συνδυασμός μυϊκής ενδυνάμωσης και αερόβιας άσκησης είναι απαραίτητος για να διατηρήσετε το σωματικό σας βάρος, αλλά και να αυξήσετε την πυκνότητα και τη δύναμη των οστών σας. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η άσκηση με αντιστάσεις (π.χ. βάρη, λάστιχα, το βάρος του ίδιου του σώματος), που βοηθά στη μείωση του ρυθμού απώλειας ασβεστίου. Εντάξτε στο εβδομαδιαίο σας πρόγραμμα 2-3 φορές μισάωρη αεροβική γυμναστική, μαζί με ορισμένες ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης.

Ρωτήστε τη μητέρα σας
«Πότε μπήκες στην εμμηνόπαυση;»
Η πρόωρη εμμηνόπαυση αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση οστεοπόρωσης. Αν υπάρχει, λοιπόν, κληρονομική προδιάθεση, μπορείτε να πάρετε μέτρα για την προστασία της οστικής σας μάζας. Το μυστικό είναι η καθημερινή κατανάλωση γαλακτοκομικών, το περπάτημα για 30 λεπτά την ημέρα και η καθημερινή έκθεση στον ήλιο (περίπου για 20 λεπτά) για τη σύνθεση της βιταμίνης D, η οποία είναι αναγκαία για την απορρόφηση του ασβεστίου που χρειάζονται τα οστά.

40+

Ιδανική άσκηση
Κολύμβηση
Σε αυτές τις ηλικίες -κυρίως οι γυναίκες- χάνουν αρκετή από την οστική τους μάζα, ενώ ο μυϊκός ιστός αντικαθίσταται στο μεγαλύτερο μέρος του από λίπος. Η συστηματική αερόβια άσκηση, που συμβάλλει στην καύση λίπους, καθυστερεί τις αλλαγές που «επιβάλλει» η εμμηνόπαυση. Προτιμήστε το περπάτημα, το ελαφρύ τρέξιμο ή την κολύμβηση, προκειμένου να αυξήσετε το ρυθμό του μεταβολισμού και επομένως να «κάψετε» θερμίδες. Εντάξτε στο πρόγραμμά σας και ορισμένες ασκήσεις στρέτσινγκ για ευλυγισία. Η μυϊκή ενδυνάμωση (π.χ. ασκήσεις ενδυνάμωσης aqua aerobic με την αντίσταση του νερού) είναι επίσης σημαντική, αφού με τη συστηματική άσκηση περιορίζεται ο κίνδυνος εμφάνισης οστεοπόρωσης. Γυμναστείτε 2-3 φορές την εβδομάδα, από 30 λεπτά.

Top κίνδυνος
Στρες
Το άγχος σχετίζεται με πλήθος ασθενειών, μεταξύ των οποίων και η εμφάνιση στεφανιαίας νόσου. Βγάλτε το από τη ζωή σας με μικρά μυστικά:
1 Βάλτε την άσκηση στην καθημερινότητά σας.
2 Σε περιόδους στρες, αποφύγετε την κατανάλωση γλυκών, λίπους και καφεΐνης και τροφοδοτήστε τον οργανισμό σας με σύνθετους υδατάνθρακες (π.χ. δημητριακά ολικής άλεσης, λαχανικά), βιταμίνες του συμπλέγματος Β (π.χ. πουλερικά, όσπρια) και ω-3 λιπαρά οξέα (π.χ. λιπαρά ψάρια).
3 Αφεθείτε στις ευεργετικές ιδιότητες της φύσης, οργανώνοντας συχνές αποδράσεις.
4 Αφιερώστε χρόνο για να απολαύσετε το σεξ με το σύντροφό σας.

Μετρήστε…
Την πίεσή σας
Η αυξημένη αρτηριακή πίεση, όταν είναι αρρύθμιστη, κρύβει κινδύνους για την καρδιά, τον εγκέφαλο, τα νεφρά, ακόμα και τα μάτια. Κάθε υγιής ενήλικος πρέπει να μετρά την πίεσή του τουλάχιστον μία φορά το χρόνο (τις πρωινές ώρες).
Την οστική σας πυκνότητα
Μία στις τρεις γυναίκες θα νοσήσει από οστεοπόρωση μετά την ηλικία των 50 ετών. Γι’ αυτό, είναι απαραίτητη η μέτρηση οστικής πυκνότητας στα 47. Αν είναι φυσιολογική, επαναλαμβάνεται μετά από 2-3 χρόνια, ενώ αν υπάρχουν ευρήματα (οστεοπόρωσης), πρέπει να την επαναλαμβάνετε κάθε χρόνο.

Δύο τεστ που πρέπει να κάνετε
Μαστογραφία
Από τα 40 και κάθε 2 χρόνια όλες οι γυναίκες πρέπει να κάνουν μαστογραφία (μπορεί να γίνει και μια ενδεικτική στα 35) και συχνότερα όσες έχουν ιστορικό καρκίνου του μαστού σε πρώτου βαθμού συγγενείς. Μετά την εμμηνόπαυση, η μαστογραφία πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο.
PSA
Μετά τα 50, θα πρέπει να κάνετε μία φορά το χρόνο εξέταση PSA και κλινική εξέταση από ουρολόγο, για να ελέγχετε τον προστάτη σας. Αν υπάρχει κληρονομικό ιστορικό κακοήθειας στον προστάτη, κάντε πρώτη φορά PSA στα 45.

Ώρα να…
…µετρήσετε τη µέση σας
Το αυξημένο βάρος (ειδικά η συσσώρευση πάχους στην περιοχή της κοιλιάς) σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη, υπερλιπιδαιμίας, υπέρτασης, καρδιοπαθειών, αλλά και ορισμένων μορφών καρκίνου. Η περιφέρεια κοιλιάς στους άνδρες δεν πρέπει να ξεπερνά τα 102 εκ. και στις γυναίκες τα 88 εκ.

Δύο σύμπτωματα που δεν πρέπει να αγνοείτε
Πόνος στο στήθος
Αν αισθανθείτε πόνο στο στήθος (ο οποίος διαρκεί ή επεκτείνεται και στην πλάτη ή το σαγόνι και το λαιμό) ή μούδιασμα στο χέρι (κάτω από τους αγκώνες) ή πόνο κατά τη διάρκεια κόπωσης (π.χ. όταν περπατάτε), που σταματάει μόλις διακόψετε τη δραστηριότητα, θα πρέπει να επισκεφτείτε τον καρδιολόγο σας, γιατί είναι πιθανό να πρόκειται για κάποιο καρδιαγγειακό πρόβλημα.
Αίμα στα κόπρανα
Το αίμα στα κόπρανα ενδεχομένως να κρύβει έναν καρκίνο του παχέος εντέρου, οπότε θα πρέπει να κάνετε κολονοσκόπηση. Είναι σημαντικό η διάγνωση να γίνει στα αρχικά στάδια, αφού τότε το ποσοστό επιτυχούς αντιμετώπισης της νόσου φτάνει το
85-90%. Είναι σκόπιμο από την ηλικία των 50 ετών και κάθε 5 χρόνια να κάνετε κολονοσκόπηση, ακόμα και αν είστε υγιείς. Αν έχετε σχετικό οικογενειακό ιστορικό, χρειάζεται να ξεκινήσετε τις εξετάσεις από τα 40 σας και να τις επαναλαμβάνετε κάθε 5 χρόνια.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΜΑΝΩΛΗ ΚΑΛΛΙΕΡΗ, καρδιολόγο, μέλος του Κολεγίου Καρδιολογίας Αμερικής, διευθυντή της Καρδιολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Metropolitan», τον κ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟ ΑΓΓΕΛΑΚΟΠΟΥΛΟ, δερματολόγο-αφροδισιολόγο, τον κ. ΣΤΥΛΙΑΝΟ ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗ, ειδικό παθολόγο, τον κ. ΗΛΙΑ ΔΑΒΙΛΛΑ, χειρουργό-ουρολόγο, τον κ. ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΛΑΜΠΟΚΗ, μαιευτήρα-γυναικολόγο, τον κ. ΣΤΕΦΑΝΟ ΠΑΝΤΕΛΑΡΟ, γαστρεντερολόγο, τον κ. ΓΙΩΡΓΟ ΤΡΟΒΑ, ενδοκρινολόγο στο Εργαστήριο Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος, και τον κ. ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ, καθηγητή Φυσικής Αγωγής.